اسرار ستاره غول‌پیکر Wd۱-۹ فاش شد

باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - در یک مطالعه نجومی تازه، یک تیم بین‌المللی از اخترشناسان با استفاده از رصدخانه اشعه ایکس چاندرای ناسا، جزئیات جدیدی را در مورد یک ستاره ابرغول به نام Wd۱-۹ که در خوشه ستاره‌ای معروف Westerlund ۱ و در فاصله حدود ۱۳۸۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد، آشکار کردند.

Wd۱-۹ یک ستاره ابرغول آبی کمیاب B (e) در کهکشان راه شیری است که با خطوط انتشار قوی معروف به خطوط بالمر، همراه با خطوط ممنوعه و افزایش تابش مادون قرمز، که منعکس کننده جو متراکم و غنی از مواد ستاره‌اش است، مشخص می‌شود.

اگرچه این ستاره چندین بار در طول موج‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است، اما ماهیت واقعی آن به دلیل پوشش غباری متراکم آن نامشخص مانده است. تحقیقات قبلی نشان داده بود که ممکن است یک ستاره غول‌پیکر فوق سرد یا بخشی از یک سیستم ستاره دوتایی در حال تعامل باشد.

برای غلبه بر این تردیدها، دانشمند کنستانتینا آناستاسوپولو از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان (CfA) رهبری یک تیم تحقیقاتی را بر عهده داشت که از داده‌های چاندرا برای مشاهده تغییرات بلندمدت در انتشار پرتو ایکس از Wd۱-۹ استفاده کردند.

داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط این تیم نشان داد که Wd۱-۹ دارای دوره مداری منظم ۱۴ روزه است که اولین تأیید یک دوره مداری خاص برای این ستاره است. تجزیه و تحلیل‌ها همچنین خطوط انتشار قوی برای عناصری مانند سیلیکون، گوگرد و آرگون و همچنین یک خط انتشار آهن در ۶.۷ کیلوالکترون‌ولت را نشان داد که برای اولین بار در این زمینه مشاهده شده است.

این نتایج جدید شواهد محکمی را ارائه می‌دهند که Wd۱-۹ یک ستاره واحد نیست، بلکه بخشی از یک سیستم ستاره‌ای دوتایی مشابه سیستم‌های دوتایی شناخته‌شده ولف-رایه در همان خوشه است.

ستاره‌شناسان تأیید کردند که این یافته‌ها نشان می‌دهد Wd۱-۹ مانند یک ستاره دوتایی فعال رفتار می‌کند و در نتیجه برهمکنش بین دو جزء ستاره‌ای در سیستم دوتایی، تابش پرتو ایکس تولید می‌کند. آنها همچنین تغییرات دمایی حرارتی را از طریق رنگ‌سنجی پرتو ایکس مشاهده کردند که این فرضیه را تقویت می‌کند که این سیستم در حال تحمل تغییرات دینامیکی شدید در پوشش ستاره‌ای خود است.

با این نتایج، دانشمندان یک گام به درک تکامل ستارگان غول‌پیکر و برهمکنش‌های پیچیده درون خوشه‌های ستاره‌ای متراکم نزدیک‌تر شده‌اند. Wd۱-۹ ممکن است کلید علمی درک مرحله‌ای حیاتی در زندگی ستارگان قبل از تبدیل شدن آنها به ابرنواختر یا سیاهچاله باشد.

منبع: الیوم السابع