او خروج نمایندگان حزبالله و امل از جلسه بررسی خلع سلاح را بخشی از اهرمهای فشار دانست که هنوز به مرحله استعفای وزرا نرسیده، و اظهارات نبیه بری را در چهارچوب سنت گفتوگو و توافق میان جریانهای اثرگذار لبنان ارزیابی کرد.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، هفته گذشته هیئت وزیران لبنان در اقدامی بحثبرانگیز، طرح خلع سلاح حزبالله را به تصویب رساند؛ تصمیمی که بلافاصله با واکنش تند مخالفان روبهرو شد.
در جریان بررسی این طرح، نمایندگان حزبالله و جنبش امل به نشانه اعتراض از جلسه خارج شدند، هرچند هنوز بهطور رسمی از دولت استعفا ندادهاند.
مدافعان، این مصوبه را گامی برای تقویت حاکمیت دولت و یکپارچهسازی نیروهای مسلح میدانند، اما منتقدان هشدار میدهند که اجرای آن میتواند موازنه شکننده قدرت در لبنان را بر هم بزند و کشور را در مسیر بحرانهای امنیتی و سیاسی تازه قرار دهد. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که فشارهای ایالات متحده بر بیروت برای محدود کردن نفوذ حزبالله شدت گرفته است.
در همین راستا، خبرنگار سرویس بین الملل «تابناک» گفتگویی با «سیدرضا صدرالحسینی» کارشناس مسائل منطقه انجام داده که مشروح آن از نظر می گذرد:
*با توجه به مخالفت نمایندگان حزبالله و جنبش امل با طرح خلع سلاح لبنان و تهدید حزبالله به استعفا از دولت یا حفظ حق اعتراضات خیابانی، آیا امکان وقوع جنگ داخلی در این کشور وجود دارد؟
تمام تلاش حزبالله این است که با استفاده از امکاناتی که در چهارچوب اقدامات مدنی و بهرهگیری از ظرفیتهای اجتماعی وجود دارد، شرایطی فراهم کند که لبنان وارد جنگ داخلی نشود.
باید این واقعیت را در نظر داشت که با عنایت به حمایتهای قابل توجه مردم لبنان از اقشار، ادیان، مذاهب و اقوام مختلف از حزبالله، این گروه توان آن را دارد که از ظرفیتهای اجتماعی برای جلوگیری از اقداماتی که امنیت و منافع ملی این کشور را به خطر میاندازند استفاده کند.
بر این اساس، باید به این نکته توجه کنیم که قطعاً حزبالله که در سالهای طولانی تمام تلاش خود را برای حفظ امنیت و تأمین منافع ملی لبنان صرف کرده، به هیچ عنوان علاقهمند به آغاز جنگ داخلی یا تأثیرگذاری اجتماعی برای شروع جنگ داخلی نخواهد بود.
*با این شرایط، آیا حزبالله از دولت کنارهگیری خواهد کرد؟
قطعاً ظرفیتهای قابل توجهی در اختیار حزبالله وجود دارد. در حال حاضر، نمایندگان حزبالله و امل از جلسهای که موضوع آن خلع سلاح حزبالله بود خارج شدهاند، اما هنوز از دولت خارج نشده و استعفا ندادهاند.
شاید یکی از اهرمهای قدرت حزبالله نیز همین باشد، زیرا اگر وزرای حزبالله از دولت استعفا دهند، دولت عملاً از حیز انتفاع میافتد و به «تصریف الأعمال» دچار میشود و قطعاً قادر به انجام اقدامات مهم در حوزه تأمین امنیت ملی و منافع ملی مردم نخواهد بود.
این نیز یکی از مهمترین ظرفیتهایی است که حزبالله در کنار سایر ظرفیتها در اختیار دارد، اما هنوز آن را به کار نگرفته است. یکی از مهمترین موضوعاتی که حزبالله بر آن تأکید دارد این است که با توجه به ظرفیتهای موجود، این مجموعه مترصد اقداماتی است که در فضای اجتماعی و توسط دولت صورت میگیرد. در حقیقت، کارتهای موجود برای حزبالله متعدد است و در شرایط مختلف میتواند از این کارتها استفاده کند.
*با توجه به اظهارات نبیه بری مبنی بر مثبت بودن اوضاع و فروکش کردن «بادهای سمی»، آیا این سخنان تلاشی برای آرامسازی فضای سیاسی بود یا نشانهای از توافقات پشتپرده با دولت؟
باید توجه داشت که لبنان از سالیان گذشته، موضوع توافق و مذاکره میان اقوام مختلف را به عنوان یک روش مرسوم تجربه کرده است. بنابراین، بهکارگیری اصطلاح «پشت پرده» برای مذاکرات و توافقات احتمالی اقوام مختلف و مجموعههایی که توان تأثیرگذاری در فضای سیاسی و اجتماعی لبنان را دارند، امری است که مردم لبنان پیشتر نیز تجربه کردهاند و در این دوره هم ممکن است چنین اتفاقی رخ دهد.
آقای نبیه بری که در حال حاضر نماینده جریان شیعی متشکل از حزبالله و امل است، قطعاً مطالب و موضوعاتی را بیان میکند که از آنها اطلاع کامل دارد و با مشورت کامل جریانهای همسو، محاسبات لازم را انجام داده است.
بر این اساس میتوان گفت که احتمالات گوناگونی در این رابطه وجود دارد و ممکن است هر اتفاقی در ارتباط با حل این معضلی که با دخالت مستقیم کشورهای خارجی، بهویژه ایالات متحده آمریکا، ایجاد شده است، با توجه به شرایط داخلی و وضعیت کنونی لبنان رخ دهد.
* در صورت اجرای کامل این طرح، موازنه قدرت در لبنان چه تغییراتی خواهد کرد؟
امکان اجرای این طرح وجود ندارد تا بخواهیم به پیامدهای آن بپردازیم. پیامدهای اجرای این طرح اساساً دیگر یک موضوع داخلی نخواهد بود، بلکه به معنای از بین رفتن استقلال لبنان و ورود رژیم صهیونیستی به خاک این کشور و اشغال بخشهای قابل توجهی از آن است.
* آیا ارتش لبنان از نظر توان عملیاتی و سیاسی قادر به اجرای این طرح در مناطق تحت نفوذ حزبالله هست؟
ارتش لبنان اعلام کرده است که این طرح را نه تنها در مناطقی که تحت حاکمیت حزبالله قرار دارند، بلکه در هیچ نقطه دیگری از کشور نیز نمیتواند اجرا کند. به همین دلیل، فرماندهی ارتش، زمان اجرای طرح خود را از پنج ماه به پنج سال تغییر داد و از سوی دیگر هم اعلام کرد که حاضر به استعفا است، زیرا نمیتواند این طرح را اجرا کند. بنابراین، موضوع بسیار کلانتر از آن است که ارتش بتواند در نقاط مختلف این کار را انجام دهد.