بازار عجیب جادو و جنبل در اینستاگرام

اقتصاد۲۴- «طلسم مرگ، اجابت ۲۷ روزه به صورت ایست قلبی و صادف»! این یکی از عجیب‌ترین و در عین حال هولناک‌ترین جمله‌ای است که در تبلیغات یک پیج اینستاگرامی می‌توان دید. جمله، کوتاه و بی‌رحمانه‌ای که، تمام امید‌ها را به یاس تبدیل می‌کند. تصور کنید، فردی ناامید و خشمگین، به دنبال انتقام یا رهایی از یک دشمن، با این تبلیغ مواجه می‌شود. وسوسه قدرت، میل به انتقام و وعده نابودی، او را به سمت تاریکی می‌کشاند. سوال اینجاست: چه کسی حاضر است چنین ریسکی بکند؟ چه کسی حاضر است بهای چنین قدرتی را با روح خود بپردازد؟

در عصری که اطلاعات با فشردن یک دکمه در دسترس همگان قرار دارد، بازاری پنهان و سوداگرانه برای طلسم و جادو، هم در فضای مجازی و هم در بازار‌های سنتی، رونق گرفته است. این پدیده که ریشه در باور‌های کهن دارد، با ورود تکنولوژی و سوءاستفاده برخی افراد، ابعاد جدیدی به خود گرفته است. در این گزارش، به بررسی فرصت‌ها و چالش‌های این حوزه، همراه با نگاهی به تجارت تکان‌دهنده اعضای بدن حیوانات در این بازار می‌پردازیم.

از راه حل تا کلاهبرداری

تاریخ بشریت همواره شاهد تلاش انسان برای غلبه بر مشکلات و دستیابی به خواسته‌هایش بوده است. در گذشته، مراجعه به دعانویسان، رمالان و جست‌و‌جو در متون کهن برای یافتن طلسم‌ها و اوراد، روش‌های رایج حل مسائل بودند. اما امروز، اینترنت این فرآیند را متحول کرده است. دسترسی به اطلاعات و خدمات مرتبط با طلسم و جادو به سهولت از طریق فضای مجازی امکان‌پذیر شده است. افراد با یک جستجوی ساده می‌توانند به انواع طلسم‌ها و روش‌های ماوراءالطبیعه برای رسیدن به اهدافی، چون ثروت، موفقیت شغلی یا بازگرداندن روابط دست یابند. این سهولت دسترسی، فرصت‌های جدیدی را فراهم کرده است، اما همزمان بستری را برای سوءاستفاده و کلاهبرداری فراهم ساخته است.

بازگشت معشوق

برخی افراد سودجو با ادعا‌های اغراق‌آمیز و وعده‌های غیرواقعی مانند «تضمین بازگشت معشوق در کوتاه‌ترین زمان» یا «افزایش بی‌سابقه ثروت از طریق طلسم‌های تضمینی»، سعی در فریب مردم و اخاذی از آنها دارند. این اقدامات نه تنها به اعتماد عمومی لطمه می‌زند، بلکه موجب ناامیدی و سرخوردگی افرادی می‌شود که به دنبال راه‌حل‌های واقعی برای مشکلات خود هستند. لازم است جامعه با دیدگاهی نقادانه و هوشیارانه با این مسائل برخورد کرده و از اعتماد بی‌چون و چرا به تبلیغات فضای مجازی و ادعا‌های افراد ناشناس پرهیز کند.

مرگ دشمن به قیمت روز!

فروشنده طلسم مرگ نرخ‌های مخصوص به خودش را دارد. ادعا می‌کند، حتی می‌تواند زمان مرگ را هم تعیین کند. البته که به قیمت روز! ۳۰ روزه، هفت میلیون، ۲۰ روزه ده میلیون و ۱۰ روزه ۱۲ میلیون تومان. یعنی اگر آرزوی مرگ کسی را داشته باشی، کافی است بین ۷ تا ۱۲ میلیون تومان، پول به حساب فردی ناشناس واریز کنی، طبق زمان بندی، آن فرد بر اثر سکته یا تصادف جانش را از دست می‌دهد! این فروشنده می‌گوید نیازی نیست که کار دیگری به جز واریز پول انجام دهی. همه چیز بعد از پرداخت، آغاز می‌شود. دعا و جادو برای مرگ!

بازار سیاه اعضای بدن حیوانات

این در حالی است که در دل کوچه‌های فراموش‌شده برخی شهر‌ها و روستا‌های ایران، بازاری پنهان و ساکت برای فروش اجزای بدن حیوانات با هدف طلسم‌سازی، جادو، دعانویسی و گشودن یا بستن بخت در جریان است. این تجارت، مخفیانه، بی‌قانون و اغلب خشونت‌بار است، جایی که جان حیوانات قربانی خرافه‌هایی می‌شود که هنوز در دل برخی باور‌ها زنده‌اند.

پنجه جغد ۶ میلیون

بر اساس تحقیقات و گفت‌و‌گو با برخی فروشندگان، این اقلام معمولاً در بسته‌بندی‌های محرمانه در بازار‌ها و گاهی در عطاری‌ها، به فروش می‌رسند. برخی از رایج‌ترین اقلام و قیمت‌های تقریبی آنها، بر اساس گزارش‌های غیررسمی در تابستان امسال، نشان‌دهنده عمق این تجارت سیاه است. به عنوان مثال، در پیجی، پنجه جغد که برای دفع چشم‌زخم و گشودن زبان دشمن به کار می‌رود، با قیمتی بین ۲ تا ۶ میلیون تومان عرضه می‌شود. قلب مار کبری خشک‌شده که باور بر آن است که طلسم بخت و عشق اجباری می‌آورد، بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان قیمت دارد. پوست کفتار نیز با کاربرد در بخت‌گشایی و جلب محبت، از ۷ تا ۱۵ میلیون تومان معامله می‌شود. حتی خون خفاش برای جذب ثروت و جادو سیاه، حدود ۳ میلیون تومان در شیشه‌های ۵۰ میلی‌لیتری فروخته می‌شود. همچنین چشم بز کوهی که برای طلسم قدرت و تسلط به کار می‌رود، بین ۴ تا ۸ میلیون تومان و دندان روباه برای فرار از قانون و دشمن، حدود ۲ میلیون تومان قیمت دارد. موی گرگ یا کفتار نیز برای دعا‌های سنگین و بستن راه، بین ۲ تا ۵ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.

بیشتر بخوانید: سالانه هفت میلیون و ۷۵۰ هزار نفر به فال‌گیران مراجعه می‌کنند

فروشنده دندان شیر

این تجارت همچنین از طریق کانال‌های تلگرامی، گروه‌های واتس‌اپ و صفحات اینستاگرام با عناوینی مثل «دعانویس تضمینی» یا «علوم غریبه» مدیریت می‌شود. برخی کانال‌ها با انتشار نمونه‌کار و دریافت سفارش پستی، فعالیت گسترده‌ای دارند و هویت خود را پنهان می‌کنند، اما ادعا دارند که «موکل دارند» یا در «خانواده‌های اصیل دعانویسی» به دنیا آمده‌اند. در یکی از این موارد، فروشنده‌ای دندان شیر را ۲ میلیون تومان برای دفع ترس و جذب شجاعت قیمت‌گذاری کرده و مهره مار را بسته به نوع مار، از ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان عرضه می‌کند. همچنین ادعا شده که ناموس کفتار اصل که از پاکستان آورده شده، ۶ میلیون تومان قیمت دارد و برای فعال‌سازی نیاز به مراجعه به رمال است. در گفت‌وگوی دیگری با یک «دعانویس مجازی»، قیمت پنجه گرگ سه میلیون و پانصد هزار تومان، نطفه مار دو میلیون و پانصد هزار تومان اعلام شده و فروشنده ادعا می‌کند که تمامی محصولات با نام زدن، دعا خواندن، بخورات و ضمانت‌نامه کتبی ارائه می‌شود و در صورت عدم نتیجه، پول پس داده خواهد شد.

حیوان‌آزاری، قاچاق و باور‌های پوسیده

بسیاری از حیواناتی که اعضای بدنشان در این بازار خرید و فروش می‌شود، در معرض انقراض یا تحت حمایت محیط زیست قرار دارند. فعالان حقوق حیوانات هشدار می‌دهند که این روند منجر به حیوان‌آزاری شدید می‌شود؛ کفتار‌ها برای گرفتن پوستشان زنده زنده پوست کنده می‌شوند، جغد‌ها برای پنجه‌هایشان کشته می‌شوند و مار‌ها بدون هیچ نظارت زیست‌محیطی شکار و خشک می‌شوند.

چرا هنوز باور داریم؟

قوانین ایران در زمینه قاچاق حیوانات سختگیرانه است، اما اجرای آن در مناطق دورافتاده ضعیف است و اغلب موارد گزارش‌شده پیگیری نمی‌شوند، مگر آنکه رسانه‌ای شوند. با این حال، پلیس فتا در سال‌های اخیر چندین بار کانال‌های تلگرامی مرتبط با دعانویسی و طلسم‌فروشی را مسدود کرده است.

سرهنگ رامین پاشایی، معاون فرهنگی اجتماعی پلیس فتا، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اطلاعات آنلاین در این باره می‌گوید: «خرافه گرایی، رمالی و سحر و جادو جرم محسوب نمی‌شود ولی در صورت داشتن شاکی خصوصی، قابل پیگیری است. مردم نباید به سمت چنین مسائلی بروند چراکه اقدامی باطل است و با منطق پلیس همسو نیست. در صورت بروز کلاهبرداری، شکایت در حالت کیفری مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. در واقع در اینگونه پرونده‌ها، افراد سودجو با تبلیغات فریبنده در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌ها، مدعی رفع مشکلات، بخت‌گشایی، جذب معشوق و… از طریق طلسم و جادو می‌شوند. آنها با دریافت مبالغ هنگفت، نه تنها هیچ کمکی به افراد نمی‌کنند، بلکه با سوء استفاده از اطلاعات شخصی و مالی قربانیان، اقدام به کلاهبرداری و اخاذی می‌کنند. برخی از کلاهبرداران با جلب اعتماد قربانیان و دریافت اطلاعات خصوصی یا تصاویر شخصی آنها، اقدام به تهدید و اخاذی می‌کنند. آنها با تهدید به انتشار اطلاعات یا تصاویر، مبالغ بیشتری از قربانیان طلب می‌کنند.»

پلیس فتا با هشدار نسبت به رواج خرافات در فضای مجازی، از مردم می‌خواهد که فریب این تبلیغات دروغین را نخورند و به جای اعتماد به طلسم و جادو، به دنبال راهکار‌های منطقی و قانونی برای حل مشکلات خود باشند: «مردم این را بدانند که نباید به تبلیغات فریبنده در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌ها در مورد طلسم و جادو اعتماد کنند. اطلاعات شخصی و مالی خود را در اختیار افراد ناشناس قرار ندهند و در صورت مواجهه با موارد مشکوک، مراتب را به پلیس فتا اطلاع دهند.»

سوء استفاده از سنت و مذهب

برخی روان‌شناسان معتقدند که فقر، ناامیدی، شکست‌های عاطفی و مالی، و نبود خدمات مشاوره‌ای مؤثر باعث می‌شود که مردم به سراغ جادو و طلسم بروند. جایی که علم پاسخ نمی‌دهد، خرافه قد علم می‌کند. این باور‌های ریشه‌دار و عدم وجود راهکار‌های جایگزین، بازاری سیاه را برای سوداگران فراهم می‌آورد که هم به طبیعت آسیب می‌زند و هم اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند.

مصطفی اقلیما، پدر مددکاری اجتماعی در ایران، در گفت‌و‌گو با اطلاعات آنلاین، با اشاره به رواج خرافات و مراجعه افراد به رمالان و جادوگران، این پدیده را ناشی از عوامل پیچیده‌تری می‌داند. او معتقد است این موضوع تنها یک اتفاق ساده نیست، بلکه ریشه در عوامل پشت پرده دارد. اقلیما با تاکید بر این نکته که حتی افراد تحصیل‌کرده و برخوردار از موقعیت اجتماعی مناسب نیز به این سمت گرایش پیدا می‌کنند، دلیل اصلی را سنت‌های خانوادگی و باور‌های قلبی می‌داند که از دیرباز در خانواده‌ها وجود داشته و در ذهن افراد نهادینه شده است.

به گفته‌ی وی، افرادی که با چنین باور‌هایی رشد کرده‌اند، به دنبال یافتن نشانه‌هایی هستند که اعتقاداتشان را تایید کند و به آن رنگ واقعیت ببخشند. اقلیما با اشاره به وضعیت روحی نامساعد افراد در هنگام مواجهه با مشکلات، بیان می‌کند که این افراد به هر دری می‌زنند تا آرامش خود را بازیابند و متوجه این نکته نیستند که اگر فرد مدعی (رمال یا جادوگر) دارای قدرت‌های ماورایی بود، نیازی به دریافت پول از آنها نداشت.

اقلیما معتقد است، حتی اگر هیچ اتفاق خاصی هم رخ ندهد، صرفِ مراجعه به این افراد و پرداختن به این مسائل، به آنها آرامش موقتی می‌بخشد. او تاکید می‌کند که اعتقادات، پدیده‌ای نیستند که یک‌روزه شکل بگیرند یا از بین بروند؛ بنابراین، خانواده‌ها باید نظارت بیشتری بر تربیت فرزندان خود داشته باشند تا آنها در معرض سنت‌ها و خرافات این‌چنینی قرار نگیرند. این نظارت می‌تواند گام مهمی در جهت کاهش گرایش به این مسائل باشد.

اقلیما در ادامه، با اشاره به سوء استفاده برخی افراد از سنت و مذهب، تاکید می‌کند که این پدیده محدود به ایران نیست و در تمام دنیا وجود دارد. او با ذکر تجربه‌ای شخصی در فرانسه، از فعالیت رمالی با یک تیم پنج نفره برای جمع‌آوری اطلاعات مشتریان و کلاهبرداری از آنها گفت: این موضوع نشان می‌دهد که خرافات و کلاهبرداری با این ترفندها، معضلی جهانی است و نیازمند آگاهی‌بخشی و آموزش عمومیست.

منبع: اطلاعات