بحران پسماند در لرستان؛ زباله‌هایی که نفس شهر را می‌گیرند

باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - حدود نیمی از شهر‌های استان لرستان تا سال ۱۴۰۳–۱۴۰۴ طرح جامع مدیریت پسماند نداشتند؛ هرچند مصوبه‌ای وجود داشت که شهر‌های بالای ۵۰ هزار نفر باید چنین طرحی داشته باشند، اما عملاً اجرا نشد.

در برخی شهرها، دفع غیراصولی و دفن پسماند در سایت‌های غیر استاندارد، حتی در مجاورت منابع آب، انجام شده است؛ مثلاً در شهرستان الیَش‌تر، احتمال آلودگی چاه‌های تامین آب وجود داشت و استاندار دستور انتقال پسماند‌ها به سایت خرم‌آباد را صادر کرد ایرنا.

زباله‌ها زیر پوست لرستان؛ معضلی که سال‌هاست بی‌پاسخ مانده

استانداری لرستان طی سال‌های ۱۴۰۳–۱۴۰۴ چندین جلسه کارگروه مدیریت پسماند برگزار کرده است. در جلسات تیر ۱۴۰۴ و فروردین ۱۴۰۴ بر لزوم به‌روز‌رسانی طرح جامع، همکاری بین دستگاهی، ساماندهی پسماند عمرانی و پزشکی، و تفکیک از مبدا تأکید شده است.

شهردار خرم آباد گفت: بر اساس تکلیف وزارت کشور و بانک مرکزی، بانک شهر موظف است ۸۰ میلیارد تومان تسهیلات کم‌بهره برای نوسازی چرخه مدیریت پسماند در اختیار شهرداری قرار دهد. هدف از این تسهیلات، ایجاد یک سایت مدرن زباله، بهبود فرآیند جمع‌آوری و تفکیک از مبدأ و اجرای طرح‌های گسترده زیست‌محیطی است که می‌تواند بزرگ‌ترین تحول زیست‌محیطی استان را رقم بزند.

شهردار خرم‌آباد با اشاره به جنگ ۱۲ روزه و اثرات آن بر مدیریت برخی مناطق گفت: برخی مدیران مناطق به جای مسئولیت‌پذیری مستقیم، وظایف خود را به دیگران محول کرده‌اند، در حالی که مدیران مناطق با اختیارات کامل شهردار منصوب می‌شوند و موظف‌اند نسبت به تمامی مشکلات شهری ـ از فضای سبز و معابر گرفته تا پسماند، ترکیدگی لوله‌ها و ساماندهی زیرساخت‌ها ـ پاسخگو باشند.

ورود فناوری‌های نوین؛ سامانه هوشمند تفکیک از مبدا

شهرداری خرم‌آباد یک سامانه هوشمند تفکیک از مبدا (TAM) طراحی کرده و در آستانه راه‌اندازی قرار دارد. این سامانه به شهروندان اجازه می‌دهد با نصب اپلیکیشن پسماند خشک خود را ثبت و برای جمع‌آوری هماهنگ کنند.

 به علاوه، ۱۰ کانکس ویژه جمع‌آوری پسماند خشک در مناطق شهری مستقر و مشوق‌هایی نیز در نظر گرفته شده‌اند. بدین ترتیب تفکیک از مبدا افزایش یافته، زمان و هزینه جمع‌آوری کاهش یافته است ایرنا.

مدیریت پسماند در لرستان؛ زخمی که هر روز عمیق‌تر می‌شود

کارشناسان می‌گویند مدیریت پسماند در خرم‌آباد بدون برنامه‌ریزی جامع، فقط به دفن در مکان‌هایی نامناسب محدود شده است؛ مشکل چندوجهی است و نیازمند طرح دقیق، فناوری و تخصص است. 
همچنین استفاده از نرم‌افزار‌های مسیر‌یابی، فناوری اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و سیستم‌های مدیریت شهروندی برای بهبود عملکرد توصیه شده‌اند.

فقدان طرح جامع، دفن غیراصولی، غیبت تفکیک از مبدا و ضعف فناوری مسائلی هستند که در بسیاری شهرستان‌ها رایج‌اند.

با این حال، روند‌هایی مانند نشست‌های تخصصی، تأکید بر بازنگری طرح‌ها و به‌کارگیری فناوری در خرم‌آباد، امیدبخشند. اگر این ابتکارات به سطح استان نفوذ کنند و همه شهرداری‌ها با همکاری دستگاه‌های مختلف در این حوزه فعال شوند، می‌توان چشم‌اندازی رضایت‌بخش برای لرستان شکل داد.