بهزیستی پیشگام توانمندسازی و بازپیوند کودکان با خانواده

باشگاه خبرنگاران جوان؛ سمانه هرمزی-  حمیدرضا الوند مدیر کل دفتر مراقبت و توانمندسازی کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور با حضور در برنامه پرسمان صدا و سیمای استان گفت:سازمان بهزیستی کشور با ماموریتی خطیر در زمینه تعلیم، تربیت و توانمندسازی همه‌جانبه‌ی گروه‌های هدف، نقش کلیدی در سرپرستی و هدایت کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست ایفا می‌کند؛ این سازمان در جهت تحقق اهداف خود، دو برنامه کلانِ بازپیوند به خانواده و مراقبت در خانه‌های کودکان و نوجوانان را برای کودکان و نوجوانان تحت پوشش خود دنبال می‌کند.

 او افزود: برنامه اول یعنی بازپیوند خانواده، بر فراهم‌سازی زمینه حضور فرزندان در امن‌ترین نهاد اجتماعی، یعنی خانواده، تمرکز دارد. این رویکرد نه تنها به جامعه‌پذیر شدن کودکان کمک می‌کند، بلکه با تقویت پیوند‌های خانوادگی، به ایجاد جامعه‌ای سالم و پایبند به قوانین یاری می‌رساند.

حمیدرضا الوند بیان کرد: برای تحقق این هدف، چهار زیرمجموعه برنامه تعریف شده است: زیر مجموعه‌ی اول، بازپیوند با خانواده زیستی که در آن تلاش می‌شود تا کودکانی که از طریق قانونی معرفی می‌شوند، با اعضای خانواده یا بستگان درجه اول خود پیوند داده شوند. طی دو دهه گذشته، با اجرای این برنامه، بیش از ۱۸ هزار کودک در خانواده‌های جایگزین مناسب (اعم از خانواده زیستی و غیرسببی) وارد چرخه حمایتی شده و خدمات آموزشی، تربیتی و حمایتی لازم را دریافت می‌کنند.

مدیر کل دفتر مراقبت و توانمندسازی کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: زیر مجموعه‌ی دوم فرزندخواندگی است؛ در دو تا سه دهه اخیر، استقبال قابل توجهی از سوی مردم برای فرزندخواندگی صورت گرفته است، به طوری که سالانه حدود ۲۵۰۰ کودک به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شوند. 

زیر مجموعه سوم خانواده‌های امین موقت (امین) هستند که خانواده‌هایی که شرایط پذیرش دائم یا موقت کودک را دارند، می‌توانند کودک را به صورت امین موقت به سرپرستی بگیرند.

او عنوان کرد: زیر مجموعه آخر برنامه میزبان است که در این برنامه، خانواده‌ها به عنوان میزبان برای نگهداری و پذیرش کودکان اقدام می‌کنند؛ تاکنون بیش از ۵۰۰ کودک از این طریق وارد آغوش گرم خانواده‌ها شده‌اند.

حمیدرضا الوند تصریح کرد: برنامه دوم، مراقبت و نگهداری از کودکان در خانه‌های کودکان و نوجوانان است که به مراکز شبه‌خانواده معروف هستند؛ طی دو دهه اخیر، این مراکز دیگر شکل سنتی مؤسسه و تابلو‌های اداری را ندارند، بلکه به صورت خانه اداره می‌شوند و توسط مربیان متخصص علوم تربیتی با دانش روز، کودکان را تحت حمایت قرار می‌دهند.

مدیر کل دفتر مراقبت و توانمندسازی کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور اظهار کرد: کودکانی که شرایط فرزندخواندگی را دارند، عموماً کودکانی هستند که والدینشان فوت یا مشخص نیستند؛ در این فرآیند، خانواده متقاضی، کودک را با هویت خودش می‌پذیرد و طبق قانون، موظف است بخشی از اموال خود را به نام کودک کند؛ از سوی دیگر متقاضیان فرزندخواندگی باید گواهی پزشکی مبنی بر عدم توانایی بچه‌دار شدن و همچنین حداقل سن ۳۰ سال برای یکی از زوجین را ارائه دهند؛ امکان درخواست فرزندخواندگی برای افراد مجرد نیز با رعایت شرایط خاص فراهم است.

او گفت: آمار‌ها نشان می‌دهد که حدود ۱۳ درصد از کودکان تحت پوشش سازمان بهزیستی، شرایط لازم برای فرزندخواندگی را دارند؛ در حال حاضر، حدود ۹۳۰۰ کودک در خانه‌های کودکان و نوجوانان سازمان، از سن شیرخوارگی تا ۱۸ سالگی، زندگی می‌کنند. نکته قابل توجه در آمار متقاضیان، تمایل بالای آنها به فرزندان زیر دو سال (بیش از ۶۷ درصد) و همچنین فرزندان دختر (بیش از ۷۳ درصد) است، در حالی که آمار تولد دختر و پسر در کشور تقریباً برابر است (۴۹ درصد دختر و ۵۱ درصد پسر).

حمیدرضا الوند افزود: با توجه به اینکه ۸۷ درصد کودکان تحت پوشش، شرایط لازم برای فرزندخواندگی را ندارند، سازمان بهزیستی برنامه امین موقت را برای پوشش این کودکان تدوین کرده است؛ در این برنامه، فرزند به خانواده‌ای سپرده می‌شود که یکی از نسبت‌های نزدیک او، مانند پدر، مادر یا جد پدری، زنده باشد. اولویت واگذاری سرپرستی در صورت فوت این نسبت‌ها، با خانواده امین موقت خواهد بود. این رویکرد، تضمین‌کننده ادامه حمایت خانوادگی برای کودک در صورت بروز هرگونه حادثه ناگوار برای بستگان درجه اول اوست.

مدیر کل دفتر مراقبت و توانمندسازی کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور بیان کرد: در حوزه توانبخشی، سازمان بهزیستی خدمات مراقبت شبانه‌روزی یا روزانه را برای کودکانی که دچار بیش‌فعالی هستند، ارائه می‌دهد. این خدمات تخصصی، با هدف بهبود کیفیت زندگی و کمک به رشد و شکوفایی این کودکان صورت می‌گیرد.

او در پایان ادامه داد:برنامه‌های سازمان بهزیستی تنها به کودکان محدود نمی‌شود. معاونت سلامت اجتماعی با بخش‌های متنوعی چون دفتر حمایت از زنان و بانوان و خانواده، دفتر امور مشاوره و روانشناختی، دفتر توانمندسازی کودکان و نوجوانان، دفتر پیشگیری از اعتیاد، دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، کنترل و کاهش آسیب‌ها و اورژانس اجتماعی، طیف وسیعی از خدمات حمایتی و پیشگیرانه را به جامعه ارائه می‌دهد که اکنون با سفرم به استان شما قرار است بازدید و نظارت‌ در این بخش‌ها، گامی در جهت ارزیابی و بهبود مستمر این خدمات برداریم.