تعطیلی بورس تا کی ادامه دارد؟

اقتصاد۲۴- از زمان تشدید درگیری‌های منطقه از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، بازار‌های مالی ایران همواره در یک تلاطمی به سر می‌بردند و علی‌رغم اینکه جنگ هنوز به داخل خاک ایران کشیده نشده بود، این بازار‌های مالی ایران از جمله بورس بودند که ضربه می‌خوردند و دلار و طلا هم به سمت قیمت‌های نجومی پرواز می‌کردند.

بعد از انتخاب پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور و افزایش امید برخی به حل مشکلات با غرب، بازار سرمایه، به ویژه در زمان همتی، رشد مناسبی کرد و همین اواخر هم موفق به فتح کانال ۳ میلیونی شد، اما کشیده شدن جنگ به داخل خاک ایران شرایط را یک مرتبه دگرگون کرد. بامداد ۲۳ خرداد که جنگنده‌های اسرائیل به خاک ایران تجاوز کردند، تا یکشنبه ۲۵ خرداد در کشور تعطیلات رسمی جریان داشت و روز یکشنبه بود که بازار‌ها باید بازگشایی می‌شدند. دلار که ناگهان به کانال ۹۰ هزارتومانی بازگشت و در همان روز در قیمت ۹۵ هزارتومان نوسان کرد، اما دولت در ابتدا اعلام کرد که بازار سرمایه در روز یکشنبه تعطیل است. سپس این تعطیلی به روز‌های دوشنبه و سه‌شنبه نیز کشیده شد و در نهایت روز گذشته سخنگوی دولت با اعلام اینکه بورس تا اطلاع ثانوی تعطیل است، اظهار کرد: برای حفظ سرمایه‌های مردم قسمتی از بازار سرمایه و بورس تعطیل است و این طبیعی است، زیرا تا زمانی که ثبات به این بازار برنگردد، لازم است از دارایی‌های عموم مردم حفاظت کنیم و به همین منظور بازار سرمایه را تعطیل کردیم و تا اطلاع ثانوی این بازار تعطیل خواهد بود، اما مؤسسات مالی و بانک‌ها به کار خود ادامه می‌دهند و خدمت‌رسانی در جریان است.

بازار طلا هم تقریبا وضعیت مشابهی دارد و قرار شده است که نرخ طلا اعلام نشود. رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران درباره علت اعلام نشدن قیمت هر گرم طلا در بازار گفت: به دلیل آنکه معاملات طلا در بازار به حداقل رسیده و بازار نیمه تعطیل است، فعلا نرخی از سوی اتحادیه اعلام نمی‌شود. نادر بذرافشان توضیح داد: از آنجا که کشف قیمت در بازار طلا بر اساس معاملاتی است که فعالان صنعت طلا روزانه انجام می‌دهند، وقتی معامله‌ای انجام نمی‌شود و یا حداقلی است، نرخ‌ها دقیق نیست و به همین دلیل اعلام نرخ برای هر گرم طلا سندیت ندارد.

هرچند که سازمان بورس با اختیاراتی که دارد می‌تواند در شرایط بحرانی بازار را تعطیل اعلام کند و اکثر کارشناسان هم با این تصمیم همدلی نشان دادند و آن را در راستای حفظ منافع سرمایه‌گذاران می‌دانند، اما افق جنگ چندان برای کسی مشخص نیست و گمانه‌زنی‌های بسیاری از ادامه تبادل آتش میان ایران و اسرائیل وجود دارد در این شرایط تا کی می‌توان به مسکن‌های مقطعی اتکا کرد؟ در این گزارش یکی از کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی» به بررسی وضعیت بازار‌های مالی در شرایط جنگی می‌پردازد.

قیمت‌های جهانی گنجایش رشد بیشتری ندارند

یک تحلیلگر بازار‌های مالی درباره تاثیر تنش‌های اخیر بر بازار‌های مالی، به «توسعه ایرانی» گفت: بحث بر سر اینست که اگر به یک آتش‌بس احتمالی یا یک راه‌حل میانجیگری اتفاق برسیم، می‌تواند منجر به بازگشایی بازار سرمایه شود.

هومن عمیدی با اشاره به اینکه بازگشایی بازار سرمایه و زمان‌بندی دقیق آن فعلا نامشخص است و همه‌چیز به شرایط وضعیت فعلی برمیگردد، افزود: در بازار‌های جهانی طلا در این چند روزه با توجه به اینکه بحران ایران شدت یافت، یک رشد در این چند روز کرد، اما متوقف شد. نفت هم همین وضعیت را داشت و به نظر می‌رسد که قیمت‌های جهانی گنجایش و ظرفیت رشد بالاتر را فعلا نداشته باشند مگر اینکه شرایط منطقه وخیم‌تر شود که در آن زمان شاید اتفاقات دیگری بیفتد.

او با عنوان اینکه وضعیت و نمدار مشابهی هم برای دلار شاهد بودیم، توضیح داد: ابتدا قیمت‌ها خیلی بالاتر بود ولی روز گذشته در محدوده ۹۱ تا ۹۲ هزار تومان معامله شد و از ۹۶ تا ۹۷ هزارتومانی که روز اول بحران قیمت خورد، فاصله گرفت و برای تتر هم همین وضعیت را شاهد بودیم.

فضای قفل‌شده بازار‌های مالی

این کارشناس درباره عوامل تاثیرگذار بر بازار‌های مالی عنوان کرد: فعلا تقاضای فیزیکی و تقاضای مسافرتی هم برای طلا و ارز وجود ندارد.

عمیدی ادامه داد: اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، بسیاری از کسانی که سرمایه‌های خود را به دلار تبدیل کرده‌اند، برای هزینه‌های جاری به ریال نیاز پیدا می‌کنند و مایل به فروش می‌شوند و عرضه تقویت می‌شود. اکنون دلار فیزیکی به کار کسی نمی‌آید و حتی شاید خطرناک هم باشد و نگرانی‌های جانی برای اشخاص ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: بورس در تله بلاتکلیفی؛ بازار چشم‌انتظار وزیر اقتصاد و مذاکره/ سیگنال‌های مبهم سیاسی و اقتصادی بازار را سرد کرد

او به وضعیت مشابه طلا نیز اشاره و اظهار کرد: طلای فیزیکی هم همین وضعیت را دارد؛ بازار‌ها بسته است و اعلان نرخ رسمی توسط اتحادیه و نهاد‌ها و مجاری که قیمت اعلام می‌کردند، وجود ندارد.

این تحلیلگر بازار‌ها تصریح کرد که در حالت کلی می‌توان جمع‌بندی کنیم که یک فضای قفل شده و بلاتکلیفی برای این بازار‌های مالی وجود دارد و بازار سرمایه هم تعطیل است و فقط شاهد فعالیت بانک‌ها هستیم، اما کسی در بازار‌های مالی فعلا فعالیت خاصی به خاطر وضعیت موجود ندارد.

تعطیلی بازار‌ها برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ها

عمیدی درباره تعطیلی بازار سرمایه بیان داشت: بازار سرمایه بالاخره در هر قیمتی خریدار خود را دارد. بنا به شرایط عده‌ای میفروشند و عده‌ای میخرند و در هر قیمتی ارزندگی خود را دارد و این مسئله فقط به دلیل جلوگیری از سواستفاده‌هایی است که ممکن است اتفاق بیفتد.

او توضیح داد: الان باید کلان نگاه کنیم، زیرا خیلی‌ها مترصد این هستند که فضا را ناامن کنند و در این حالت سرقت‌ها بیشتر می‌شود و طلا‌های سرقتی برای فروش عرضه می‌شوند و یا حتی یک عده واقعا می‌خواهند طلا بفروشند، اما فاکتورش را ندارد. همچنین واقعا الان نرخی وجود ندارد. زمانی بازار تعریف می‌شود که یکسری عرضه و تقاضای موجود و واقعی وجود داشته باشد که بخواهد قیمت را تعیین کند. اکنون نه سمت خرید و نه سمت فروش به آن اندازه نیست که کشف قیمت بخواهد اتفاق بیفتد.

این کارشناس مسائل اقتصادی درباره اعلام نشدن نرخ طلا هم عنوان کرد: اکثر کسانی که در صنف طلا هستند تعطیلند و نمی‌توانند نرخ دربیارند. الان فقط سیستم بانکی به خاطر کار‌های جاری مردم و پرداخت حقوق و قبوض و دریافت وجه است که کار میکند و هیچ سیاستی پشت تعطیلی بازار ارز و طلا وجود ندارد، زیرا فعلا شرایط بحرانی است و همه باید از این بحران عبور کنیم و برای آرامش مردم و فضای اقتصادی فعلا بازار‌ها تعطیل هستند تا کسب‌وکار و سرمایه مردم به خطر نیفتد.

عمیدی با اشاره به اینکه بازار سرمایه هم برای در امان باید سرمایه مردم تعطیل شده است، درباره مشکلاتی که تعطیلی بازار سرمایه ایجاد کرده است، مطرح کرد: البته این سیاست یک مشکلاتی هم ایجاد کرده است. کسانی که سپرده بانکی دارند به سپرده‌ها دسترسی دارند، اما کسانی که در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کردند، به پول دسترسی ندارد. تعطیلی بازار سرمایه باعث شده است که کسانی که در صندوق‌های درآمد ثابت هم سرمایه‌گذاری کرده‌اند به پولشان دسترسی پیدا نکنند.

به اعتقاد او، در بازار‌های طلا، سکه و ... محل مصرفی برای کسی وجود ندارد و به خاطر اینکه به خیلی از مسائل دامن نخورد، فعلا این بازار‌ها کار نمی‌کنند و باید ببینیم شرایط جدید به نتایج جدید منجر می‌شود یا نه.

بازگشایی بازار‌ها در صورت افق بلندمدت جنگ

این تحلیلگر بازار سرمایه درباره اینکه «تا کی می‌توان به سیاست تعطیل نگه داشتن بازار‌ها اتکا کرد؟»، پاسخ داد: ما باید فضای چندروز دیگر را ببینیم و همچنین باید دید این جنگ در چه سطحی ادامه می‌یابد.

بیشتر بخوانید: بازدهی مورد انتظار سهامداران در بازار سهام چقدر است؟

عمیدی ادامه داد: شاید تصمیم بگیرند که در همان فضای جنگی هم بازار‌ها بازگشایی شوند و زندگی مردم جریان پیدا کند؛ شاید شرایط مانند جنگ هشت ساله شد. آن زمان هم یکسری بازار‌ها مانند طلا، سکه و دلار باز بودند و کار میکردند، زیرا جریان زندگی که متوقف نمی‌شود. اما الان نوع جنگ‌ها فرق کرده و شرایط متفاوت شده است و از طرفی باید ببینیم چه پیشبینی از ادامه این وضعیت جنگی وجود دارد.

او با تاکید بر اینکه همه‌چیز بستگی به ادامه شرایط فعلی دارد، در نهایت خاطرنشان کرد: اگر ادامه جنگ در افق بلندمدتی پیشبینی شود احتمالا بازار‌ها بازگشایی شود، اما اگر افق جنگ کوتاه‌مدت باشد و پیش‌بینی‌ها مبنی بر کوتاه‌مدت بودن این درگیری باشد، احتمالا بازار‌ها تا همان مدت متوقف بمانند.

منبع: روزنامه توسعه ایرانی