باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنيفه - در جهانی که اطلاعات به سرعت نور جابهجا میشود، نبرد روایتها گاهی از خود میدان جنگ پیشی میگیرد. قرارداد ۴۵ میلیون دلاری رژیم صهیونیستی با غول فناوری گوگل برای تقویت تبلیغات دیجیتال، پرده از تلاشی سیستماتیک برای بازسازی چهره این رژیم در بحبوحه بحران انسانی غزه برمیدارد. این قرارداد، که در اواخر ژوئن ۲۰۲۵ امضا شده، نهتنها گوگل را بهعنوان بازیگری کلیدی در استراتژی تبلیغاتی تلآویو معرفی میکند، بلکه سؤالاتی عمیق درباره نقش شرکتهای فناوری در شکلدهی به افکار عمومی در مناقشات جهانی مطرح میسازد.
مهندسی روایت: قرارداد گوگل و هسبارای دیجیتال
در جهانی که تصویرسازی از حقیقت به اندازه خود حقیقت اهمیت دارد، رژیم صهیونیستی با امضای قراردادی ۴۵ میلیون دلاری با گوگل، گام بلندی در راستای مهندسی افکار عمومی برداشته است. این قرارداد، که از اواخر ژوئن ۲۰۲۵ آغاز شده و تا پایان سال ادامه دارد، گوگل را بهعنوان «نهاد کلیدی» در پیشبرد استراتژی روابط عمومی دفتر بنیامین نتانیاهو معرفی میکند. این همکاری، که در اسناد رسمی بهعنوان بخشی از کمپین «هسبارا» (اصطلاحی عبری برای پروپاگاندای دولتی) توصیف شده، با هدف کمرنگ جلوه دادن بحران انسانی در غزه و تقویت روایت رسمی تلآویو طراحی شده است. این اقدام درست چند روز پس از تصمیم رژیم صهیونیستی در دوم مارس ۲۰۲۵ برای اعمال محاصره کامل غزه و جلوگیری از ورود غذا، دارو و سوخت به این منطقه آغاز شد؛ سیاستی که سازمان ملل متحد آن را «قحطی دستساز بشر» نامیده و نسبت به تبعات فاجعهبار آن هشدار داده است.
این قرارداد تنها به گوگل محدود نمیشود. رژیم صهیونیستی همچنین ۳ میلیون دلار برای تبلیغات در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) و ۲.۱ میلیون دلار برای پلتفرم فرانسوی-اسرائیلی «اوتبرین/تیدز» اختصاص داده است. این سرمایهگذاری عظیم در تبلیغات دیجیتال، نشاندهنده عزم تلآویو برای تسلط بر فضای رسانهای و خنثیسازی انتقادات بینالمللی است که بهویژه پس از اعلام قحطی رسمی در غزه توسط سازمان ملل در اوت ۲۰۲۵ شدت گرفته است.
ویدئوی جنجالی: «در غزه غذا هست»
یکی از بارزترین خروجیهای این کمپین تبلیغاتی، ویدئویی از وزارت خارجه رژیم صهیونیستی است که با عنوان «در غزه غذا هست، هر ادعای دیگری دروغ است» منتشر شده و بیش از ۶ میلیون بار در یوتیوب دیده شده است. این ویدئو، که بخش عمده بازدیدهایش از طریق تبلیغات پولی تأمین شده، نمونهای آشکار از تلاش برای انکار واقعیتهای میدانی است. این ویدئو با سادهسازی عمدی بحران، سعی در پاک کردن صورتمسئله دارد.
این ویدئو تنها یک نمونه از تلاشهای گستردهتر برای شکلدهی به افکار عمومی است. استفاده از اینفلوئنسرهای آمریکایی برای ترویج پیامهای همسو با رژیم صهیونیستی و همچنین تبلیغات هدفمند علیه نهادهای بینالمللی مانند آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی (آنروا)، بخشی از این استراتژی چندوجهی است. برای مثال، تبلیغاتی در گوگل منتشر شده که آنروا را به «کارشکنی عمدی» در توزیع کمکهای بشردوستانه متهم کرده و بهصورت غیرمستقیم به طرح بحثبرانگیز «بنیاد بشردوستانه غزه» (GHF) اشاره دارد؛ طرحی که منتقدان آن را «تله مرگ» برای فلسطینیان توصیف کردهاند.
محاصره غزه و استراتژی گرسنگی
تصمیم رژیم صهیونیستی برای قطع کامل کمکهای بشردوستانه به غزه، نقطه عطفی در تشدید بحران انسانی این منطقه بود. این اقدام که با واکنش تند سازمانهای بینالمللی مواجه شد، نهتنها به قحطی منجر شد، بلکه به گفته سازمان ملل، «فاجعهای عظیم» را در پی داشت. با این حال، اظهارات مقامات ارشد رژیم صهیونیستی نشاندهنده رویکردی عمدی در استفاده از گرسنگی بهعنوان ابزاری برای فشار بر جمعیت غزه است. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی رژیم صهیونیستی، در اظهاراتی صریح گفته است: «میتوان آنها را محاصره کرد، بدون آب، بدون برق، یا میمیرند یا تسلیم میشوند.» همچنین امیچای الیاهو، وزیر میراث این رژیم، در مصاحبهای رادیویی اعلام کرد: «هیچ ملتی دشمنانش را تغذیه نمیکند» و پیشنهاد کرد که فلسطینیان «باید گرسنگی بکشند» یا از طریق «طرح مهاجرت» غزه را ترک کنند. این اظهارات، که با واکنشهای گسترده بینالمللی مواجه شده، نشاندهنده سیاستی است که نهتنها بحران انسانی را تشدید کرده، بلکه تلاشی هماهنگ برای توجیه آن در افکار عمومی را نیز به دنبال داشته است.
نقش غولهای فناوری: اخلاق زیر سؤال
قرارداد گوگل با دفتر نتانیاهو، پرسشهای جدی درباره مسئولیت اخلاقی شرکتهای فناوری در قبال محتوای تبلیغاتی که میزبانی میکنند، مطرح کرده است. شورای روابط اسلامی-آمریکایی (CAIR) در بیانیهای تند، گوگل را به «سودجویی از پروپاگاندای حمایتکننده از نسلکشی» متهم کرده و خواستار لغو این قرارداد شده است. نهاد عوض، مدیر اجرایی این شورا، تأکید کرده که «شرکتهای آمریکایی نباید در پنهانسازی واقعیتهای جنگ، بهویژه زمانی که غیرنظامیان فلسطینی، از جمله کودکان، در حال مرگ هستند، شریک باشند.» این انتقادات در حالی مطرح میشود که گوگل پیشتر نیز به دلیل قرارداد یک میلیارد دلاری «پروژه نیمبوس» با رژیم صهیونیستی، که خدمات ابری به وزارت دفاع این رژیم ارائه میدهد، زیر فشار بوده است.
علاوه بر گوگل، پلتفرمهایی مانند ایکس و اوتبرین/تیدز نیز با پذیرش قراردادهای میلیونی برای انتشار تبلیغات همسو با رژیم صهیونیستی، در این ماجرا دخیل هستند. این همکاریها نشاندهنده پیوند عمیقتر بین غولهای فناوری و دولتهایی است که از پلتفرمهای دیجیتال برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده میکنند. در این میان، نکته قابل تأمل این است که گوگل، بهعنوان یکی از بزرگترین بازیگران حوزه فناوری، چگونه میتواند توازنی بین سود مالی و مسئولیت اجتماعی خود برقرار کند، بهویژه زمانی که محتوای تبلیغاتیاش با گزارشهای معتبر سازمانهای بینالمللی، مانند سازمان ملل، در تضاد است.
نبرد روایتها و پیامدهای جهانی
با ادامه این قرارداد، انتظار میرود فشارهای بینالمللی بر گوگل و سایر شرکتهای فناوری افزایش یابد. افشاگریهایی مانند گزارش وبسایت دراپسایت نیوز، که جزئیات این قرارداد را علنی کرد، میتواند موجی از واکنشهای عمومی و تحریمهای غیررسمی علیه این شرکتها به راه اندازد. در شبکههای اجتماعی، مانند ایکس، برخی کاربران از تغییر موتور جستوجوی خود به گزینههای دیگر مانند داکداکگو خبر دادهاند و این نشاندهنده نارضایتی فزاینده از نقش گوگل در این بحران است.
از سوی دیگر، این قرارداد تنها به غزه محدود نمیشود. اسناد نشان میدهد که بخشی از این کمپین تبلیغاتی به عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در ایران، موسوم به «شیر خروشان»، نیز اختصاص داشته که طی آن دستکم ۴۳۶ غیرنظامی ایرانی کشته شدند. این کمپین تلاش کرده تا این حملات را بهعنوان «ضروری برای امنیت اسرائیل و غرب» توجیه کند، در حالی که گزارشها از دشواری دسترسی به اطلاعات این عملیات در موتور جستوجوی گوگل حکایت دارد. این موضوع، سؤالاتی درباره تأثیر قراردادهای تبلیغاتی بر الگوریتمهای جستوجو و دسترسی به اطلاعات بیطرفانه را مطرح میکند.
در بلندمدت، این اقدامات میتواند به کاهش اعتماد جهانی به پلتفرمهای فناوری منجر شود. در حالی که رژیم صهیونیستی با اتهامات نسلکشی در دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) و صدور حکم بازداشت برای نتانیاهو توسط دیوان کیفری بینالمللی (ICC) مواجه است، همکاری شرکتهای فناوری با این رژیم میتواند به اعتبار آنها لطمه جدی وارد کند. این احتمال نيز وجود دارد که سازمانهای حقوق بشری و فعالان مدنی فشار بیشتری برای شفافیت در قراردادهای تبلیغاتی شرکتهای فناوری اعمال کنند و خواستار وضع مقرراتی برای جلوگیری از استفاده از این پلتفرمها در انتشار محتوای گمراهکننده شوند.
ویدئوی ۶ میلیونی رژیم صهیوینستی در یوتیوب: تکذیب گرسنگی در غزه
دراپ سايت نيوز يك جدول ارائه داده است؛
این جدول شامل دو بخش اصلی است: کمپین گوگل DV ۳۶۰ با ۹۰ میلیون نمایش و کلیک، و کمپین یوتیوب گوگل با ۶۰ میلیون نمایش و کلیک، هر دو با بازه زمانی از ۱۷ ژوئن ۲۰۲۵ تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۵ و عدم تطابق منطقی بین اعداد نمایش و کلیک (که برابر گزارش شدهاند)، این دادهها ممکن است نمایانگر یک برنامه تبلیغاتی طراحیشده باشد که هدف آن مدیریت افکار عمومی است. ادعای پرداخت ۴۵ میلیون دلار توسط رژیم صهیونیستی به گوگل برای سانسور اخبار غزه، با توجه به گزارشهای اخیر که از قراردادهایی بین نتانیاهو و گوگل خبر میدهند، قابل بررسی است. این گزارشها نشان میدهند که این مبلغ برای اجرای کمپینی با عنوان "هاسبارا" (تبلیغات دولتی) به منظور تکذیب بحران گرسنگی در غزه و انتشار پیامهای تبلیغاتی جعلی اختصاص یافته است.
این کمپین در پی قطع کمکهای انسانی به غزه در ۲ مارس ۲۰۲۵، که منجر به اعلام رسمی قحطی توسط سازمان ملل در اوت ۲۰۲۵ شده، طراحی شده است. اظهارات مقامات اسرائیلی، از جمله سخنگوی ارتش (آویچای ادرعی) که در جلسه کنست پیشنهاد راهاندازی کمپین دیجیتال برای تکذیب گرسنگی داده، و همچنین سخنان وزیر دارایی بزالل اسموتریچ مبنی بر محاصره غزه تا تسلیم یا مرگ ساکنان، حاکی از نیت عمدی برای پنهان کردن واقعیتهای انسانی است. اعداد غیرواقعی در جدول (مانند برابری نمایش و کلیک و تاریخهای آینده) میتواند نشاندهنده دستکاری دادهها برای بزرگنمایی موفقیت کمپین باشد.
همکاری گوگل با این کمپین، که شامل استفاده از پلتفرمهای یوتیوب و Display & Video ۳۶۰ است، پرسشهایی درباره نقش شرکتهای فناوری در تسهیل تبلیغات دولتی جنجالی مطرح میکند. ویدئویی از وزارت خارجه اسرائیل با ادعای "غزه غذا دارد" که بیش از ۶ میلیون بازدید کسب کرده، نمونهای از تلاش برای تحریف حقیقت است، در حالی که سازمانهای بینالمللی مثل IPC و OCHA از گسترش قحطی در نواحی مختلف غزه خبر دادهاند. این موضوع، همراه با هزینههای اضافی رژیم صهیونیستی برای تبلیغات در پلتفرمهایی مثل X و Outbrain/Teads، نشاندهنده یک استراتژی گسترده برای سرکوب اخبار مستقل و حمایت از روایت رسمی رژیم صهیونیستی است. در نتیجه، بايد گفت كه رژیم صهیونیستی با بهرهگیری از منابع مالی و فناوری، عمداً به سانسور و تحریف واقعیتهای غزه پرداخته و گوگل نیز با پذیرش این قرارداد، بهطور غیرمستقیم در این تلاش سهیم شده است، که نیازمند بررسی بیشتر توسط نهادهای بینالمللی است.
حقیقت در برابر پروپاگاندا
قرارداد ۴۵ میلیون دلاری گوگل با دفتر نتانیاهو، بیش از یک معامله تجاری، نمایانگر تلاقی فناوری، سیاست و اخلاق در دنیای مدرن است. در حالی که رژیم صهیونیستی با استفاده از ابزارهای دیجیتال تلاش میکند روایت خود را بر واقعیتهای میدانی غزه تحمیل کند، نقش شرکتهای فناوری بهعنوان دروازهبانان اطلاعات بیش از پیش زیر ذرهبین قرار گرفته است. این قرارداد که بخشی از یک استراتژی گستردهتر برای انکار قحطی و توجیه سیاستهای محاصره است، نهتنها بحران انسانی غزه را عمیقتر کرده، بلکه پرسشهایی بنیادین درباره مسئولیت شرکتهای فناوری در قبال حقیقت و عدالت مطرح میسازد. آینده این مناقشه نهتنها به تحولات میدانی، بلکه به توانایی جامعه جهانی در مقابله با جنگ روایتها و حفظ حقیقت در برابر موج پروپاگاندا بستگی دارد.