صنایع دستی لرستان؛ فرصتی برای حفظ فرهنگ و ایجاد اشتغال زنان

باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی-دست‌بافته‌های عشایری در لرستان تاریخی طولانی دارند.گلیم و جاجیم از نسل‌های گذشته به امروز رسیده‌اند و هر تار و پودشان روایتگر زندگی مردم این دیار است.

زنان لر از کودکی کنار مادرانشان پای دار می‌نشینند و با نخ‌های رنگین نقش‌هایی می‌آفرینند که بخشی از فرهنگ و خاطرات این سرزمین است.

مهناز، یکی از زنان بافنده اهل الیگودرز می‌گوید:من از نوجوانی جاجیم می‌بافم. این کار علاوه بر اینکه هنر مادری ماست، کمک خرج زندگی‌ام هم بوده. اما متأسفانه بازار خوبی نداریم و بیشتر کارها روی دستمان می‌ماند.

 اشتغال زنان؛ فرصت‌های خانگی

در بسیاری از روستاهای لرستان، صنایع دستی تنها منبع درآمد زنان است. آن‌ها در خانه و کنار مسئولیت‌های خانوادگی، وقت خود را صرف بافت گلیم و جاجیم می‌کنند. با وجود درآمد محدود، همین هنر توانسته بخش کوچکی از بار اقتصادی خانواده‌ها را سبک‌تر کند.

سکینه یکی دیگر از زنان بافنده الیگودرزی می‌گوید:اگر برای فروش محصولمان بازاری فراهم شود، هر زن روستایی می‌تواند از این کار خرج خودش و بچه‌هایش را در بیاورد. ما به جای وام و وعده، بیشتر به مشتری و آموزش نیاز داریم.

مشکلات و چالش‌ها

با وجود این ظرفیت‌ها، صنایع دستی لرستان با موانع متعددی روبه‌روست. نبود بازارچه‌های دائمی در شهرها باعث شده محصولات زنان روستایی به سختی به دست مشتریان برسد. گردشگرانی که به استان سفر می‌کنند معمولاً فرصت و مکان مناسبی برای خرید صنایع دستی پیدا نمی‌کنند و همین مسئله باعث کم‌رمق ماندن بازار شده است.

از سوی دیگر، تبلیغات اندک و معرفی ناکافی این دست‌بافته‌ها موجب شده گلیم و جاجیم لرستان در مقایسه با محصولات مشابه استان‌های دیگر چندان شناخته‌شده نباشند.

 به این مشکلات باید ورود کالاهای بی‌کیفیت خارجی را هم افزود که بخش قابل توجهی از بازار داخلی را اشغال کرده است.

کمبود آموزش‌های نوین نیز مسئله‌ای جدی است. بسیاری از بافندگان به شیوه سنتی تولید می‌کنند و آشنایی چندانی با بازاریابی، طراحی مدرن و حتی فروش اینترنتی ندارند. در نتیجه محصولاتی که می‌تواند بازار گسترده‌تری پیدا کند، محدود به فروش در سطح محلی باقی می‌ماند.

فرصت‌های پیش‌رو

با وجود همه مشکلات، آینده صنایع دستی لرستان همچنان امیدوارکننده است.

 گره خوردن این هنر با صنعت گردشگری می‌تواند موتور محرکی برای توسعه آن باشد. ایجاد بازارچه‌های محلی در کنار جاذبه‌های گردشگری، آموزش مهارت‌های فروش آنلاین و حمایت از صادرات می‌تواند گلیم و جاجیم لرستان را به برند ملی و حتی بین‌المللی تبدیل کند.

یکی از فعالان حوزه کسب‌وکارهای نوین در خرم‌آباد می‌گوید:زنان روستایی اگر به اینترنت و فروشگاه‌های آنلاین وصل شوند، می‌توانند محصولاتشان را نه‌تنها به سراسر ایران بلکه به کشورهای دیگر هم بفرستند. این بهترین فرصت برای اشتغال پایدار است.

صنایع دستی لرستان میراثی فرهنگی و اقتصادی است که اگر به درستی حمایت شود، می‌تواند به یکی از ستون‌های اصلی توسعه استان تبدیل شود.

گلیم و جاجیم، فراتر از یک دست‌بافته سنتی، فرصتی طلایی برای اشتغال زنان روستایی‌اند؛ فرصتی که در صورت سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌تواند لرستان را در نقشه صنایع دستی کشور به جایگاهی ویژه برساند.