عوامل روان‌شناختی موثر در تصمیم به فرزندآوری

باشگاه خبرنگاران جوان؛ الهام قبادی- آزیتا محقق، روانشناس، در آغاز گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار داشت:فرزندآوری دیگر صرفاً یک غریزه طبیعی یا مسیر پیش‌فرض زندگی نیست، بلکه انتخابی آگاهانه است که باید بر اساس آمادگی ذهنی، شرایط اقتصادی و ارزش‌های فردی صورت گیرد.

وی افزود: در دنیای امروز، تغییرات فرهنگی و اجتماعی باعث شده‌اند که نگاه به فرزندآوری عمیق‌تر و چندوجهی‌تر شود.

نگاه تاریخی به فرزندآوری: از بقا تا معنا بخشی به زندگی

دکتر محقق درباره نگاه تاریخی به فرزندآوری گفت:در گذشته، جوامع کشاورزی و سنتی برای بقا و تداوم نسل، نیاز به فرزندان متعدد داشتند. فرزندآوری یک ضرورت اقتصادی و اجتماعی بود.

وی ادامه داد: امروزه با پیشرفت پزشکی و افزایش امید به زندگی، هدف اصلی فرزندآوری کیفیت زندگی خانوادگی، رشد فردی والدین و انتقال ارزش‌هاست.

عوامل روان‌شناختی موثر در تصمیم به فرزندآوری

محقق روانشناس درباره ابعاد روان‌شناختی این تصمیم توضیح داد:فرزندآوری تنها یک انتخاب زیستی نیست، بلکه تصمیمی روانی و اجتماعی است که بر اساس هویت فردی، تجربه‌های کودکی و نیاز به انتقال ارزش‌ها شکل می‌گیرد.

وی افزود:افرادی که نقش والد بودن را بخشی از هویت خود می‌دانند، احساس تکمیل و معنا می‌کنند. سبک دلبستگی و خاطرات دوران کودکی می‌تواند تمایل یا مقاومت فرد به والد شدن را تحت تأثیر قرار دهد.
برای بسیاری، تربیت فرزند فرصتی برای انتقال باور‌ها و فرهنگ است.

چالش‌های روانی و اجتماعی والدگری

این روانشناس به چالش‌های والد شدن اشاره کرد:والدگری تجربه‌ای شیرین و در عین حال پیچیده است. تغییر هویت از «من» به «ما»، فشار‌های اجتماعی برای فرزندآوری، و تعارضات زوجی از مهم‌ترین چالش‌ها هستند.

وی توضیح داد: گاهی فشار‌های فرهنگی و انتظارات اجتماعی باعث می‌شود زوج‌ها بدون آمادگی روانی وارد این مرحله شوند که ممکن است به استرس و تعارض منجر شود.

آمادگی روانی و هیجانی پیش از فرزندآوری

دکتر محقق درباره ضرورت آمادگی پیش از والد شدن تاکید کرد:یک تصمیم سالم برای فرزندآوری نیازمند آگاهی کامل از مسئولیت‌هاست. تربیت کودک فقط تأمین نیاز‌های فیزیکی نیست، بلکه پرورش شخصیت و مهارت‌های زندگی او اهمیت دارد.

وی ادامه داد: پایداری و سلامت رابطه زوجی برای فراهم کردن محیط امن رشد کودک ضروری است و مهارت‌های مدیریت استرس نقش کلیدی در پیشگیری از فرسودگی والدین دارند.

انتخاب آگاهانه و احترام به حق فردی

وی در مورد اهمیت احترام به انتخاب فردی گفت:فرزندآوری نه وظیفه‌ای اجباری است و نه تنها مسیر رسیدن به خوشبختی. احترام به زوج‌هایی که تصمیم به نداشتن فرزند می‌گیرند به اندازه احترام به خانواده‌های دارای فرزند اهمیت دارد.

وی افزود: تصمیم باید بر اساس خواست مشترک، شرایط روانی، اقتصادی و باور‌های شخصی صورت گیرد.

ترکیب عشق و آگاهی در فرزندآوری

 محقق روانشناس با بیان این نکته جمع‌بندی کرد:فرزندآوری می‌تواند یکی از تجربه‌های شگفت‌انگیز زندگی باشد، اگر با آگاهی، عشق و مسئولیت همراه شود. آمادگی روانی والدین کیفیت تربیت کودک را شکل می‌دهد و بر سلامت روان نسل آینده تاثیر می‌گذارد.

وی با اشاره به این که والد شدن «شروع یک داستان تازه» است، افزود: فصل‌های این داستان با عشق، تعهد و یادگیری نوشته می‌شود.