لرستان؛ نگین سبز زاگرس در مسیر اکوتوریسم پایدار

باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - در اکوتوریسم، هدف تنها بازدید از یک مکان نیست، بلکه حفظ محیط‌زیست، حمایت از جوامع محلی و ترویج فرهنگ بومی نیز در اولویت قرار دارد.

 در این میان، استان لرستان به‌عنوان یکی از بکرترین و زیباترین مناطق ایران، ظرفیت‌هایی چشمگیر برای توسعه اکوتوریسم و طبیعت‌گردی دارد؛ ظرفیتی که اگر به‌درستی شناخته و مدیریت شود، می‌تواند الگویی پایدار برای توسعه منطقه‌ای و ملی باشد.

طبیعت بکر، سرمایه‌ای دست‌نخورده

لرستان در قلب رشته‌کوه زاگرس واقع شده و از اقلیمی چهار فصل با بارندگی مناسب و پوشش گیاهی متنوع برخوردار است. 

از جنگل‌های انبوه بلوط گرفته تا آبشار‌های شگفت‌انگیز، از دره‌های عمیق و سرسبز تا تالاب‌های فصلی، این استان گنجینه‌ای طبیعی است که همچنان تا حد زیادی از تخریب‌های انسانی در امان مانده است. 

آبشار بیشه، دره خرم‌رود، دشت لاله‌های واژگون الیگودرز، تالاب‌های پلدختر، دریاچه گهر و غار کلماکره تنها بخشی از جاذبه‌های طبیعی هستند که روح هر طبیعت‌دوستی را مجذوب می‌کنند.

جوامع محلی؛ نگهبانان سنت و طبیعت

یکی از اصول بنیادین اکوتوریسم، احترام به فرهنگ بومی و مشارکت فعال جوامع محلی در فرآیند گردشگری است. لرستان با فرهنگ غنی لری، موسیقی اصیل، صنایع‌دستی، چون گلیم و جاجیم، و سبک زندگی مبتنی بر تعامل با طبیعت، بستری مناسب برای تحقق این اصل دارد.

 در صورت توسعه صحیح بوم‌گردی، مردم محلی می‌توانند هم حافظان محیط‌زیست باشند و هم از مزایای اقتصادی آن بهره‌مند شوند، بدون آنکه وابسته به فعالیت‌های مخرب مانند جنگل‌زدایی یا شکار غیرمجاز شوند.

طبیعت‌گردی مسئولانه در لرستان؛ جایی که بکر بودن هنوز معنا دارد

با وجود ظرفیت‌های بی‌نظیر، اکوتوریسم در لرستان همچنان در مرحله‌ای ابتدایی قرار دارد. نبود زیرساخت‌های کافی، ضعف در آموزش جوامع محلی، عدم بازاریابی مناسب و گاه نگاه غیرمسئولانه به طبیعت‌گردی از مهم‌ترین چالش‌ها هستند. 

اما این چالش‌ها در دل خود فرصت‌هایی را نیز نهفته دارند: فرصت برای برنامه‌ریزی بلندمدت، تدوین سیاست‌های حمایتی از گردشگری پایدار، سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل سبز، توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی، و همکاری با نهاد‌های ملی و بین‌المللی.

نقش آموزش و آگاهی‌بخشی

برای توسعه اکوتوریسم پایدار در لرستان، فرهنگ‌سازی و آموزش از ضروری‌ترین اقدامات است. گردشگران باید بدانند چگونه بدون آسیب رساندن به طبیعت از آن لذت ببرند. همچنین، آموزش مهارت‌های بوم‌گردی به جوانان محلی، آنها را به راهنمایان گردشگری تبدیل خواهد کرد که هم ضامن حفظ محیط‌زیست‌اند و هم سفیران فرهنگی منطقه.

لرستان می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی اکوتوریسم در ایران و حتی خاورمیانه تبدیل شود؛ اما این مسیر نیازمند رویکردی همدلانه، علمی و مشارکتی است.

 در زمانی که بسیاری از مناطق گردشگری جهان دستخوش آسیب‌های زیست‌محیطی شده‌اند، لرستان هنوز فرصت طلایی برای توسعه‌ای پایدار دارد. اگر امروز برای آن برنامه‌ریزی نکنیم، فردا ممکن است خیلی دیر شده باشد.