مهم‌ترین مکان‌های منسوب به امام زمان(عج) که میعادگاه منتظران شده‌اند

باشگاه خبرنگاران جوان - در تقویم شیعه، روزی هست که تاج امامت بر سر خورشیدی پنهان نهاده شد؛ روزی که جهان، رسما به عصر «انتظار» قدم گذاشت؛ روزی که پس از شهادت غریبانه امام حسن عسکری(ع) در سامرا، امامت و ولایت بر دوش حضرت مهدی(عج) قرار گرفت.

این روز، نه فقط یک نقطه عطف تاریخی بلکه سرآغاز دورانی است که جهان را به مفهومی عمیق و پرامید به نام «انتظار» پیوند زده است. انتظار، تنها یک واژه نیست؛ یک فرهنگ، یک سبک زندگی و یک جغرافیای معنوی است که در طول بیش از ۱۱قرن، در تار و پود باور شیعیان ریشه دوانده است.

این جغرافیا، نقشه‌ای از مکان‌هایی مقدس را پیش‌روی ما می‌گشاید که هر یک به نوعی با یاد و نام آن امام غایب از نظر گره خورده‌اند. این مکان‌ها، از سرداب مقدس سامرا که آخرین پژواک‌های حضور فیزیکی امام در آن شنیده شد، تا مساجد کوفه و سهله که وعده‌گاه حکومت عدل مهدوی در آینده‌اند، همگی قطب‌نمای دل‌های منتظر شده‌اند.

در آستانه این روز بزرگ، سفری معنوی به این مکان‌ها، بازخوانی عهدی است که با امام زمان خود بسته‌ایم. این نقاط، صرفا خاک و سنگ نیستند؛ آنها میعادگاه‌هایی هستند که میلیون‌ها انسان در طول قرن‌ها، خالصانه‌ترین دعاها و عاشقانه‌ترین نجواهای خود را در آنجا به آسمان فرستاده‌اند. هر قدم در این وادی‌ها، یادآور آن است که غیبت به‌معنای عدم‌حضور نیست، بلکه حس حضوری است که باید در قلب‌ها جست‌وجویش کرد.

این مکان‌ها، از مقام صاحب‌الزمان در کربلا و وادی‌السلام گرفته تا نگین درخشان انتظار در ایران، یعنی مسجد مقدس جمکران، کانون‌هایی برای تجدید بیعت و تمرین زندگی در عصر انتظار هستند. در این گزارش، به این مکان‌های نورانی سفر می‌کنیم تا بدانیم چگونه یاد امام زمان(عج) در کالبد این بناها جاری است و چگونه این نقاط، به پناهگاه و قرارگاه منتظران در سراسر جهان تبدیل شده‌اند.

مسجد مقدس جمکران، قم

در میان تمام مکان‌های منسوب به امام زمان(عج)، مسجد مقدس جمکران در نزدیکی شهر قم، جایگاهی منحصربه‌فرد دارد. این مسجد، نه براساس یک رؤیا یا حکایت صرف، بلکه طبق روایتی معتبر و مستند به دستور مستقیم خود حضرت ولی‌عصر(عج) در سده چهارم هجری بنا شده است. داستان ساخت آن به فردی صالح به نام «حسن بن مثله جمکرانی» بازمی‌گردد که در شب سه‌شنبه ۱۷رمضان سال ۳۷۳ هجری قمری، امام زمان(عج) را ملاقات کرده و مأمور به ساخت این بنای مقدس شده است. حضرت در همان دیدار، آداب و اعمال خاصی ازجمله ۲نماز (نماز تحیت مسجد و نماز استغاثه به امام زمان(عج)) را برای زائران این مکان تعلیم می‌دهند که تا به امروز، میلیون‌ها عاشق دل‌خسته با بجا آوردن آنها، حوایج خود را از درگاه الهی طلب می‌کنند.
جمکران امروز دیگر یک مسجد کوچک در حاشیه شهر نیست، بلکه به یک مرکز عظیم معنوی و فرهنگی برای جهان تشیع تبدیل شده است. این مکان که روزگاری تنها با گنبد فیروزه‌ای‌اش شناخته می‌شد، اکنون نماد امید و انتظار در قلب ایران است. شب‌های چهارشنبه و نیمه‌شعبان، جمکران به تجلی‌گاه بزرگ‌ترین اجتماعات منتظران ظهور بدل می‌شود و فضایی سرشار از معنویت و نیایش را رقم می‌زند.

سرداب مقدس، سامرا

در ضلع غربی صحن حرمین عسکریین(ع) در سامرا، فضایی کوچک اما پر از تاریخ و معنویت قرار دارد که به «سرداب غیبت» مشهور است. این مکان بخشی از خانه امام هادی و امام عسکری(ع) بوده و محل عبادت این دو امام بزرگوار و همچنین حضرت مهدی(عج) در دوران کودکی است. برخلاف تصور نادرست برخی عوام، این سرداب محل آغاز غیبت یا زندگی فعلی امام(عج) نیست، بلکه قداست آن به‌دلیل جایگاهش به‌عنوان آخرین اقامتگاه و عبادتگاه خانوادگی امام پیش از غیبت صغری است. شیعیان با حضور در این مکان، خاطره ۳امام معصوم را گرامی می‌دارند و آن را به‌عنوان نمادی از دوران آغازین امامت حضرت ولیعصر(عج) زیارت می‌کنند.

مسجد سهله، کوفه

مسجد سهله، پس از مسجد کوفه، برترین مسجد این شهر است و در روایات، جایگاهی بی‌بدیل دارد. این مسجد کهن، محل عبادت و نیایش بسیاری از انبیای الهی ازجمله حضرت ابراهیمو ادریس(ع) بوده است، اما اهمیت ویژه آن برای منتظران به‌دلیل روایاتی است که آن را به‌عنوان محل زندگی و استقرار حکومت حضرت مهدی(عج) پس از ظهور معرفی می‌کنند. امام صادق(ع) می‌فرمایند: «آنجا خانه صاحب ما (قائم) است؛ آنگاه که با خانواده‌اش در آن ساکن شود.» به همین دلیل، مسجد سهله به‌عنوان «خانه آینده امام زمان» شناخته می‌شود و اعمال و دعاهای مخصوصی برای آن وارد شده است.

مسجد کوفه، کوفه

مسجد بزرگ کوفه، یکی از ۴ مسجد بزرگ و مقدس جهان اسلام است که در تاریخ تشیع نقشی حیاتی ایفا کرده است. این مسجد، مرکز حکومت امیرالمؤمنین علی(ع) و محل شهادت ایشان بود. طبق روایات فراوان، پس از ظهور حضرت مهدی(عج)، شهر کوفه مرکز حکومت جهانی ایشان خواهد بود و مسجد کوفه، کانون اصلی فعالیت‌های عبادی، سیاسی و قضایی آن حضرت خواهد شد. در این مسجد مقام‌های متعددی وجود دارد که هر یک منسوب به یکی از انبیا یا ائمه(ع) است و اعمال مخصوص به‌خود را دارد. حضور در این مسجد، یادآور پیوند عمیق تاریخ تشیع از حضرت علی(ع) تا حضرت مهدی(عج) است.

مقام صاحب‌الزمان، وادی‌السلام

در قبرستان تاریخی وادی‌السلام در نجف اشرف، بنایی کوچک با گنبدی فیروزه‌ای قرار دارد که به «مقام امام زمان(عج)» شهرت یافته است. این مقام، مرتبط با حکایت فردی به نام «سید احمد بن الحسین» است که در این مکان امام زمان(عج) را در حال مناجات و عبادت دیده است. از آن پس، این نقطه به‌عنوان محلی برای توسل و راز و نیاز با امام زمان(عج) شناخته شد. زائران عتبات، پس از زیارت حرم امیرالمؤمنین(ع) به این مقام نیز می‌آیند و با خواندن دعا و نماز، با امام غایب خود تجدیدعهد می‌کنند و آن را محلی برای استجابت دعا می‌دانند.

مقام امام زمان در کربلا

در نزدیکی حرم مطهر امام حسین(ع) و در کنار نهر علقمه، مقامی منسوب به حضرت صاحب‌الزمان(عج) قرار دارد. این مقام نیز براساس رویت و مشاهده امام(عج) در این نقطه توسط یکی از علمای بزرگ به نام «سید بهاءالدین محمد حسینی» (مشهور به فاضل هندی) بنا شده است. گفته می‌شود ایشان در این مکان به محضر امام زمان(عج) شرفیاب شده و با ایشان گفت‌وگو کرده‌اند. این مقام امروزه یکی از زیارتگاه‌های مهم شهر کربلاست و زائران به‌ویژه در شب‌های جمعه با حضور در آن و خواندن دعای ندبه و سایر ادعیه به امام زمان(عج) متوسل می‌شوند.

منبع: همشهری آنلاین