باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم حسینی - وزیر اطلاعات ایران گفته است که این کشور گنجینه اطلاعاتی عظیمی از اسناد طبقهبندی شده اسرائیل را در اختیار دارد و قصد دارد به زودی آنها را منتشر کند. به گفته رسانههای دولتی ایران، این پروندهها جزئیات برنامه هستهای، روابط خارجی و قابلیتهای دفاعی و عملیاتی اسرائیل را شرح میدهند.
اسرائیل در مورد این اظهارات که در بحبوحه افزایش تنشها بین دو طرف و بررسی مجدد فعالیتهای هستهای ایران مطرح میشود، اظهار نظری نکرده است.
به ادعای نشریه آمریکایی نیوزویک، این افشاگری، مورد جدیدی از عدم قطعیت را به منطقهای که از قبل در وضعیت بحرانی قرار داشت، اضافه میکند. هرگونه انتشار اطلاعات محرمانه هستهای اسرائیل میتواند روابط دیپلماتیک را بیثبات کند، باعث تلافی نظامی شود یا مذاکرات به رهبری آمریکا با تهران را تضعیف کند. این ماجرا همچنین نشاندهنده بیاعتمادی عمیقتر بین ایران و غرب بر سر برنامه هستهای و عملیات مخفی و اطلاعاتی است.
سید اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات ایران گفته است که تهران هزاران سند اسرائیلی را به دست آورده است و آنها را "گنجینهای" توصیف کرد که قادر به تقویت موقعیت راهبردی ایران است. وی گفت که این اسناد تحت عملیات محرمانه شدید به مکانهای امن در ایران منتقل شدهاند و "به زودی" منتشر خواهند شد.
خطیب گفت: همان قدری که این اسناد مهم است، شیوه انتقالش هم مهم است و ما شیوههای انتقال این اسناد را حفاظت میکنیم و همچنان که صبر کردیم در اعلام این اتفاق تا با امنیت کامل به کشور منتقل شوند، طبیعتا شیوههای انتقال هم محفوظ خواهد ماند، اما اسناد را به زودی منتشر میکنیم.
ایران چگونه به اسناد دست یافته است؟
ایران فاش نکرده است که چگونه اسنادی را که میگوید در اختیار دارد، به دست آورده است یا اینکه آیا آنها به حمله سایبری ۲۰۲۳ به یک مرکز هستهای اسرائیل مربوط میشوند یا خیر. رسانههای دولتی ایران این انتقال را بخشی از یک کمپین اطلاعاتی گستردهتر خواندند و بر پیچیدگی آن تأکید کردند. دستگیریهای اخیر اسرائیلیها به اتهام جاسوسی برای تهران، اگرچه رسماً مرتبط نبودهاند، اما گمانهزنیهایی را در مورد ارتباط آنها مطرح کرده است.
در همین حال، یک حساب کاربری رسانههای اجتماعی که ارتباط نزدیکی با نیروهای مسلح ایران دارد، نیز اندکی پس از اعلام این خبر، پیامی به زبان عبری منتشر کرد و اظهار داشت: «ما اکنون همه اسرار شما را میدانیم.»
یک تحلیلگر در امور ژئوپلیتیک خاورمیانه به نیوزویک گفت که «جنگ اطلاعاتی بین اسرائیل و ایران در جریان بوده است» و بر اساس دستگیریهای اخیر در اسرائیل، «به نظر میرسد که تهران موفق به جذب تعداد زیادی خبرچین در اسرائیل شده است.»
وی در ادامه مدعی شد: «اینکه آیا اسنادی که تهران می گوید به دست آورده از آن افراد استخدامشده است و اینکه آیا حاوی افشاگریهای مهمی هستند، هنوز مشخص نیست.»
درگیری منطقهای؛ تنش ها همچنان رو به افزایش است
به گفته نیوزویک این خبر آخرین موج از یک کارزار طولانی دشمنی بین ایران و اسرائیل است. ایران، اسرائیل را به ترور دانشمندان هستهای خود متهم کرده است، در حالی که اسرائیل، تهران را به مسلح کردن شبهنظامیان منطقهای که داراییهای اسرائیل را هدف قرار میدهند، متهم میکند. سال گذشته، پس از بمباران کنسولگری ایران در دمشق توسط اسرائیل، دو طرف حملاتی را رد و بدل کردند. اگرچه از تشدید تنشها جلوگیری شد، اما تنشها همچنان بالاست.
دیپلماسی هستهای به کجا می رسد؟
این تنشها اکنون با بررسی مجدد بینالمللی برنامه هستهای ایران تلاقی میکنند. همانطور که تهران تهدید به افشای اسرار اسرائیل میکند، گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) در ادعایی ایران را به انجام فعالیتهای هستهای اعلام نشده متهم کرده است. در حالی که ایران می گوید برنامه هسته ای این کشور صلحآمیز است، ایالات متحده درخواستهای خود را برای محدود کردن غنیسازی اورانیوم و شفافیت بیشتر تجدید کرده است.
مذاکرات بین واشنگتن و تهران متوقف مانده است و ایران میگوید پیشنهاد اخیر ایالات متحده شامل لغو تحریمها - که خواسته اصلی تهران است - نمیشود و این نشان دهنده یک بنبست احتمالی است. انتظار میرود ایران به زودی پیشنهاد متقابلی ارائه دهد.
تحلیلگر امور ژئوپلیتیک خاورمیانه به نیوزویک گفت: «تهران ممکن است به دنبال جلب توجه به برنامه تسلیحات هستهای اعلام نشده اسرائیل باشد. اما برخلاف ایران، اسرائیل عضو NPT نیست و در نتیجه، هرگز به طور قانونی متعهد به خودداری از ساخت سلاحهای هستهای نشده است.»
اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات ایران گفته است: «انتقال این گنجینه زمانبر بود و نیاز به اقدامات امنیتی داشت. اسناد باید به زودی رونمایی شوند.»
با انتشار اسناد چه رخ خواهد داد؟
به گفته نیوزویک، هرگونه انتشار اسناد اسرائیل میتواند تنشهای دیپلماتیک را تشدید کند و پویایی منطقهای را تغییر دهد؛ درست زمانی که مذاکرات هستهای به مرحله شکنندهای رسیده است. ممکن است شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با تکرار ادعاهای خود اواخر این هفته قطعنامه ای علیه ایران به دلیل برنامه هستهایاش صادر کند.
در همین حال، ایران ممکن است پس از رد پیشنهاد هستهای ایالات متحده، در حال آمادهسازی یک پیشنهاد متقابل باشد که باعث شده دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هشدار دهد که «زمان در حال گذر است».