واکاوی اظهارات ترامپ پس از حمله اسرائیل به قطر؛ متأسفم دیر گفتیم!

به دلیل وابستگی‌های امنیتی و اقتصادی اعراب خلیج فارس و آمریکا و حتی اسرائیل نمی‌توان انتظار کاهش رابطه با آمریکا و اسرائیل را از سوی آنها داشت. ولی نسبت به روند‌های امنیتی منطقه با حضور و مشارکت اسرائیل تجدیدنظر‌هایی خواهند داشت.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا شامگاه سه‌شنبه در بیانیه‌ای در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «تروث‌سوشال» ضمن تأیید حمله رژیم صهیونیستی به خاک قطر، گفت: «صبح امروز دولت من از سوی ارتش آمریکا مطلع شد که اسرائیل به مواضع حماس که متأسفانه در بخشی از دوحه واقع بود، حمله کرده است. این تصمیم از سوی نخست‌وزیر نتانیاهو اتخاذ شد و به هیچ‌وجه تصمیم من نبود.»

ترامپ گفت: «بمباران خاک یک کشور مستقل و متحد نزدیک ایالات متحده، که در مسیر میانجیگری و تلاش برای صلح همکاری می‌کند، نه به سود اسرائیل است و نه به سود اهداف آمریکا.»

با این حال، او در تناقضی آشکار مدعی شد: «از بین بردن حماس که از رنج مردم غزه بهره‌برداری کرده، هدفی ارزشمند است.»

وی ادامه داد: «نماینده ویژه خود استیو ویتکاف را مأمور کردم تا قطر را از وقوع قریب‌الوقوع این حمله مطلع کند، اما متأسفانه هشدار او دیرهنگام بود و نتوانست مانع حمله شود.»

ترامپ افزود: «قطر را متحد و دوست آمریکا می‌دانم و بابت این حمله احساس بدی دارم. خواهان آزادی همه اسرا، تحویل اجساد قربانیان و پایان فوری این جنگ هستم.».

اما او بار دیگر با اشاره به گفت‌وگوی خود با «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی ادعا کرد: «نخست‌وزیر اسرائیل به من گفت که خواهان صلح است. باور دارم این حادثه ناگوار می‌تواند به فرصتی برای صلح تبدیل شود.»

رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه نوشت که با امیر و نخست‌وزیر قطر نیز گفت‌و‌گو کرده و به آنها اطمینان داده است که چنین حملاتی دیگر تکرار نخواهد شد.

به نوشته ترامپ، وی همچنین دستور داده که «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا توافقنامه همکاری‌های دفاعی با قطر را نهایی کند.

در خصوص اظهارات ترامپ باید توجه داشت قطر کشوری که مورد هدف اسرائیل قرار گرفته از متحدان غیر عضو ناتو به شمار می‌رود. در دوره بایدن قطر به عنوان متحد کلیدی غیر عضو ناتو انتخاب شد. پیش از آن کویت و بحرین چنین جایگاهی را در میان اعراب خلیج فارس داشتند.

همچنین در اولین سفر خارجی خود، ترامپ به خلیح فارس سفر کرد و پس از عربستان وارد دوجه قطر شد و موافقتنامه های تجاری و امنیتی نیز امضا کرد. ارزش این توافقنامه ها 1.2 تریلیون دلار برآورد شده است.

از طرف دیگر قطر از بزرگترین پایگاه آمریکا با نام «العدید» در خاورمیانه میزبانی می‌کند. العدیده بزرگ‌ترین مرکز نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس به شمار می‌رود و ظرفیت میزبانی از بیش از ۱۰ هزار پرسنل نظامی آمریکایی را دارد.

این پایگاه همچنین مقر اصلی فرماندهی مرکزی نیروی هوایی ایالات متحده (AFCENT) و پایگاه اصلی عملیات هوایی در منطقه است.

این پایگاه بزرگترین مرکز فرماندهی عملیات هوایی آمریکا در منطقه است و نقش حیاتی در نظارت بر فعالیت‌های نظامی دارد.

این پایگاه، قلب تپنده نظامی آمریکا در خاورمیانه به شمار می‌رود و به عنوان «مهم‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در خارج از خاک این کشور» شناخته می‌شود و نقش حیاتی در استراتژی دفاعی واشنگتن در منطقه ایفا می‌کند. این پایگاه که در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی دوحه واقع شده، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است:

این پایگاه مقر اصلی فرماندهی مرکزی آمریکا در خاورمیانه (CENTCOM) است و میزبان فرماندهی هوایی منطقه (CAOC) است که تمام عملیات‌های هوایی آمریکا و متحدانش در خاورمیانه را هماهنگ می‌کند.

طول باند این پایگاه ۴٫۵ کیلومتری با قابلیت پذیرش تمام انواع هواپیما‌های نظامی از جمله بمب‌افکن‌های B-۵۲ است و مجهز به پیشرفته‌ترین سیستم‌های ارتباطی و نظارتی است و ظرفیت استقرار بیش از ۱۰۰۰۰ نظامی و پرسنل غیرنظامی را دارد.

این پایگاه در فاصله ۳۰۰ کیلومتری از مرز‌های ایران قرار دارد و دسترسی سریع به نقاط حساس منطقه از جمله تنگه هرمز دارد.

این چایگاه مرکز عملیات سایبری پیشرفته است و دارای انبار‌های تسلیحات استراتژیک است و به سیستم‌های دفاع موشکی پیشرفته مجهز است.

این پایگاه نقش مرکزی در عملیات‌های به اصطلاح ضدتروریستی برای آمریکا دارد و پایگاه اصلی پشتیبانی از نیرو‌های آمریکایی در عراق و سوریه به شمار می‌رود و مرکز نظارت بر فعالیت‌های نظامی ایران است و قابلیت اجرای عملیات‌های گسترده هوایی در کمترین زمان ممکن را داراست.

این پایگاه به قدری برای آمریکا اهمیت دارد که برخی تحلیلگران از آن به عنوان «غیرقابل جایگزین‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در قرن ۲۱» یاد می‌کنند.

با وجود حضور چنین پایگاهی در قطر این کشور مورد حمله اسرائیل واقع شد. در راستای راضی نگه داشتن دوجه و البته «فروش امنیت به بهای بالاتر» پس از این حمله، ترامپ دستور داده تا توافقنامه همکاری‌های دفاعی با قطر نهایی شود. این توافقنامه در سفر ترامپ به قطر به امضا رسیده است.

«ولی رضا نصر» مشاور سابق اوباما در شبکه اجتماعی ایکس در این زمینه نوشته است: حمله اسرائیل به قطر به همان اندازه برای خلیج فارس شوک‌آور است که حمله ایران به ارامکو در سال ۲۰۱۹ بود. هر دو حمله نشان دادند که حفاظت امنیتی آمریکا ارزش چندانی ندارد. حمله به قطر به همان اندازه پیامد‌های مهمی خواهد داشت که حمله ایران به ارامکو داشت و آن حمله، دیدگاه خلیج فارس را به‌طور بنیادی تغییر داد.

اشاره نصر به واکنش ضعیف آمریکا در دولت اول ترامپ به آرامکو عربستان بر می‌گردد که دولت ترامپ از عربستان در خصوص آن حملات به رغم درخواست ریاض توجه نکرد.

این موضوع باعث شد تا عربستان برای حل مسائل منطقه‌ای روند آشتی با ایران با دنبال کند و از طرف دیگر به متنوع سازی شرکای استراتژیک خود روی آورد.

همچنین عربستان در آن دریافت چتر امنیتی آمریکا کارایی لازم را برای این کشور ندارد. 

با وجود اینکه ترامپ به قطر اطمینان خاطر داده دیگر چنین حملاتی صورت نمی‌گیرد ولی «ایال زامیر» رئیس ستاد ارتش و «یشیل لیتر» سفیر اسرائیل در آمریکا، تأکید کرده‌اند که عملیات برای ترور رهبران حماس در هر نقطه دور و نزدیک ادامه خواهد داشت!

بر این اساس نگرانی اعراب خلیج فارس نسبت به هژمون شدن اسرائیل در منطقه ذیل «اسرائیل بزرگتر» و «خاورمیانه جدید» و حمایت بی حد و مرز آمریکا از اسرائیل روند شتابانی را خود خواهد گرفت.

از طرف دیگر به دلیل وابستگی‌های امنیتی و اقتصادی اعراب خلیج فارس و آمریکا و حتی اسرائیل نمی‌توان انتظار کاهش رابطه با آمریکا و اسرائیل را از سوی آنها داشت. ولی نسبت به روند‌های امنیتی منطقه با حضور و مشارکت اسرائیل تجدیدنظر‌هایی خواهند داشت.