واکسن‌های آینده فقط با یک دوز؟/ کشف هیجان‌انگیز MIT برای تقویت باورنکردنی سیستم ایمنی!

به گزارش سرویس علم و فناوری تابناک، محققان دانشگاه MIT و موسسه تحقیقاتی اسکریپس، با یک کشف بزرگ، دریچه‌ای جدید به روی ساخت واکسن‌های بسیار قوی‌تر گشوده‌اند. آنها متوجه شده‌اند که با ترکیب هوشمندانه دو ماده خاص که “مواد کمکی” نامیده می‌شوند (و کارشان تحریک سیستم ایمنی برای پاسخ بهتر به واکسن است)، می‌توان پاسخی ایمنی را در بدن ایجاد کرد که به مراتب از زمانی که هر یک از این مواد به تنهایی استفاده شوند، قوی‌تر است. این یافته‌ها، که ابتدا در مورد واکسن HIV و روی موش‌ها به دست آمده، نویدبخش این است که شاید در آینده، تنها یک دوز واکسن برای ایجاد مصونیت کافی باشد.

این واکسن ترکیبی، پس از تزریق، به شکل ویژه‌ای در غدد لنفاوی موش‌ها (که محل تجمع سلول‌های دفاعی بدن هستند) جمع می‌شود. در این غدد، سلول‌های ویژه‌ای به نام “سلول‌های B” حضور دارند که مسئول شناسایی و حمله به عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها هستند. ویژگی منحصر به فرد این ترکیب دوگانه – که با نام علمی Alum-pSer/SMNP شناخته می‌شود – این است که به واکسن کمک می‌کند تا روی سلول‌های دندریتیک فولیکولی در غدد لنفاوی تجمع پیدا کند. این سلول‌های دندریتیک فولیکولی، کارشان این است که عوامل بیماری‌زا (یا همان آنتی‌ژن‌های واکسن) را به دام انداخته و به سلول‌های B ارائه دهند تا یک واکنش ایمنی قدرتمند را کلید بزنند.

نتیجه این روش چیست؟ از آنجایی که آنتی‌ژن‌های واکسن حتی تا یک ماه در محل تجمع خود باقی می‌مانند، سیستم ایمنی بدن فرصت کافی پیدا می‌کند تا مقادیر بیشتری از آنتی‌بادی‌های متنوع و هدفمند علیه HIV تولید کند. این اتفاق در مقایسه با واکسن‌هایی که تنها یک ماده کمکی دارند، یک جهش بزرگ محسوب می‌شود. پروفسور جی. کریستوفر لاو، یکی از محققان اصلی این پژوهش، این کشف را یک فرصت بی‌نظیر برای طراحی نسل جدیدی از واکسن‌ها می‌داند. واکسن‌هایی که می‌توانند علیه طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله آنفولانزا، SARS-CoV-2 (عامل کووید-۱۹) یا حتی شیوع‌های همه‌گیر آینده به کار روند و با تنها یک دوز، محافظتی طولانی‌مدت و قدرتمند ایجاد کنند.