پشت‌پرده قرمزپوشی بورس؛ چرا چتر حمایتی دولت نتیجه نداد؟/ تزریق نقدینگی درمان بازار سهام نیست

اقتصاد۲۴- معاملات روز یکشنبه ۵ مرداد ۱۴۰۴ بار دیگر نشان داد که بورس ایران همچنان در چرخه نگرانی و بی‌اعتمادی قرار دارد. شاخص کل بورس تهران با افت ۱۳ هزار واحدی در محدوده حساس ۲ میلیون و ۸۱۱ هزار واحد ایستاد. شاخص هم‌وزن نیز ۵ هزار و ۸۹۰ واحد عقب نشست و با افت ۰.۷ درصدی به سطح ۸۳۷ هزار و ۲۴۸ واحد رسید. فضای کلی تالار شیشه‌ای سرخ‌پوش باقی ماند و ۸۹ درصد نماد‌های بورسی منفی معامله شدند و تنها ۱۱ درصد مثبت بودند.

از منظر ارزش و حجم معاملات نیز داده‌ها نشان‌دهنده کاهش نسبی نسبت به روز‌های قبل است. ارزش صفوف خرید نسبت به معاملات روز گذشته ۵۱ درصد افت داشت و در مقابل ارزش صف‌های فروش رشد ۴۱ درصدی را تجربه کرد. همچنین ارزش معاملات کل تنها ۶ درصد کاهش یافت و ارزش معاملات خرد هم شاهد ریزش ۸ درصدی بود.

کارشناسان عمدتا افت را به فقدان محرک‌های بنیادی، نااطمینانی اقتصادی و سیاسی نسبت می‌دهند. تحلیلگران همچنان بر این باورند که تا زمان از بین نرفتن ریسک‌ها، نمی‌توان به آینده بازار خوشبین بود و در حال حاضر، بازار بیشتر تحت تاثیر نااطمینانی‌ها و سیگنال‌های منفی روزانه قرار دارد. به این ترتیب، ادامه وضعیت قرمز بورس، آینه‌ای از شرایط شکننده و حساس اقتصادی کشور است.

درِ سیاست‌گذاری همچنان بر پاشنه نابخردی می‌چرخد

حمید میرمعینی، کارشناس بازار سهام در تحلیل خود از وضعیت قرمز بورس و تدوام خروج سرمایه از این بازار به اقتصاد ۲۴ گفت: «به تبع بلاتکلیفی و وضعیت بغرنجی که در حوزه اقتصادی و سیاسی وجود دارد، وضعیت اسفناکی در بازار سرمایه حاکم است. شاید دولت بهتر می‌توانست حمایت کند و چتر خود را به صورت گسترده‌تر و با دستاورد بهتری بر بازار می‌انداخت که این امر رخ نداد. از این رو بعد از حمایت‌ها نه تنها شاهد گشایش در بازار نبودیم بلکه در سیاستگذاری‌های اقتصادی هم هیچگونه تغییر دلگرم کننده‌ای را تجربه نکردیم. علیرغم اینکه نیاز است در چنین شرایطی سیاست‌های چشم‌گیری از جانب سیاست‌گذاران اعمال شود، اما گویی در، بر همان پاشنه نابخردی می‌چرخد و هیچگونه اصلاح، تغییر و ترمیم اثرگذاری را در سیاست‌گذاری نمی‌بینیم.»

وی ادامه داد: «بالاخره بازار سرمایه ما به آینده نگاه دارد و ارزش‌گذاری‌هایش مبتنی بر عایدات آتی است. علیرغم اینکه بازار در برخی نماد‌ها وارد فاز ارزندگی شده ولی با محاسبات، ملاحظات و با ارزش‌گذاری‌های جدید و شاید یک مقداری بدبینانه باید گفت که قیمت‌ها توجیه ندارد و باز هم ریسک کاهش قیمت حتی برای برخی نماد‌هایی که ارزنده هستند، وجود دارد؛ بنابراین جریان نقدینگی جدیدی وارد بازار سرمایه نمی‌شود و خود دولت باید تصمیمات اساسی و اثرگذاری بگیرد.»

این تحلیلگر بورس درباره تصمیمات اساسی که دولت باید اتخاذ کند، بیان کرد: «این تصمیمات باید از اقتصاد، سیاست‌های پولی و تغییر در سیاست قیمت‌گذاری دستوری شروع شود. سپس تحلیلگران اثرات این سیاست‌های اعمال شده را بر شرکت‌ها بررسی کنند. تا زمانی که سیاست‌ها تغییرات اساسی عمیقی را تجربه نکنند و در، بر همان پاشنه‌های اشتباه گذشته بچرخد، علیرغم همه حمایت‌هایی که به لحاظ تزریق نقدینگی انجام می‌شود، نمی‌توانیم به بازار سرمایه خوشبین باشیم.»

تزریق نقدینگی صرف، راه درمان بورس نیست

میرمعینی درباره اثر این تغییرات بر بازار سهام گفت: «در حالت بدبینانه بازار سرمایه دست‌کم روند نزولی‌اش را متوقف می‌کند و در حالت خوشبینانه هم با تغییر در سیاست خارجه و سیاست‌گذاری داخلی، روند اقتصادمان رو به بهبود می‌رود و بازار به صورت مداوم به سمت رشد حرکت خواهد کرد؛ بنابراین اگر جریان نقدینگی به سمت بازار سرمایه نمی‌آید و چتر حمایتی که دولت بر سر بازار سرمایه انداخته به جایی نرسیده است، باید دوای درد را در جای دیگری پیدا کنیم. درمان بورس صرفا تزریق نقدینگی نیست و به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد. کما اینکه ریسک سیستماتیک کلانی که از پیش وجود داشته همچنان تداوم دارد.»

بیشتر بخوانید: چرا سرمایه‌ها به سمت دارایی‌های کم‌ریسک رفت؟/ صندوق درآمد ثابت، شبکه بانکی و بورس پیروز بازار‌های مالی در برابر شوک‌های سیاسی

وی خاطرنشان کرد: «اگر قرار است تغییرات اثرگذار و قابل ملاحظه‌ای را داشته باشیم، نه تنها در بازار سرمایه به عنوان بخشی از ویترین اقتصادی کشور بلکه در تمام حوزه‌ها، تزریق صرف نقدینگی نتیجه نمی‌دهد و باید در سیاست‌های کلان تغییراتی رخ دهد.»

میرمعینی در پاسخ به اینکه درصورتی که بازار سطح حمایتی ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار واحد را از دست دهد، چه شرایطی را می‌توان برای بورس متصور بود، گفت: « اگر روز دوشنبه ۶ مرداد به درستی از بازار سرمایه حمایت نشود ما حداقل ریزش در محدوده ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد را خواهیم داشت. چه به لحاظ بازگشایی نماد‌هایی که برای مجامع بسته شدند از جمله خودرو، بانک ملت و چه نماد‌های دیگری که هنوز بازگشایی نشده‌اند. اگر اینها خوب حمایت نشوند منجر به رفتار وحشت‌زده از سوی سهامداران خواهد شد.»

این تحلیلگر بازار سهام در ادامه تاکید کرد: به باور من رفتار روز دوشنبه ۶ مرداد بازارساز یا بازارگردان برای بازگشایی این نماد‌ها اهمیت دارد. مضاف بر اینکه نه تنها حمایت و تزریق نقدینگی برای بهبود لازم است، بلکه ضروری است سیستم‌های سیاست‌گذاری چه در حوزه قیمت‌گذاری و چه در حوزه‌های مدیریت ناترازی‌ها و قیمت‌گذاری نهاده‌های تولید از جمله خوراک‌های پتروشیمی، مشوق‌هایی پیدا کنند که از سوی دولت به عنوان بسته‌های حمایتی به صنایع داده شود تا به نوعی این وضعیت تحت فشار را تحمل کنند و توان تاب‌آوری در این وضعیت را داشته باشند. در غیراینصورت اگر بهترین روند بازارگردانی هم اجرا شود، درصورتی که سیاست‌ها به همین منوال ادامه پیدا کند هیچ نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.