چرا موش‌ها در خیابان‌های تهران جولان می‌دهند؟

اقتصاد۲۴- افزایش چشمگیر حیوانات موذی، به‌ویژه موش‌ها، در سطح شهر به یکی از دغدغه‌های جدی شهروندان تبدیل شده است. عبور آزادانه این جانوران از خیابان‌ها و پیاده رو‌ها نه تنها چهره شهر را مخدوش کرده، بلکه تهدیدی برای سلامت عمومی و محیط زیست به شمار می‌رود، این جانوران با قدرت زاد و ولد بالا، هوش زیاد و سازگاری با محیط‌های شهری، به راحتی در جوی‌ها، پیاده رو‌ها و حتی مراکز تجاری دیده می‌شوند.

موش‌ها در سطح شهر، تهدیدی برای سلامت و آرامش شهری

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، موش‌ها ناقل بیش از ۳۵ نوع بیماری خطرناک هستند، از جمله لپتوسپیروز، تب تیفوئید، هاری و انواع عفونت‌های پوستی. تماس مستقیم یا غیرمستقیم با فضولات آنها می‌تواند سلامت انسان را تهدید کند.

روزانه هرموش ۴۵ تا ۲۵۰ فضله و ۱۰ تا ۲۰ میلی لیتر ادرار و چند صد مو از خود دفع می‌کند و بدین شکل یک موش به تنهایی می‌توانند تمامی فضای یک محیط مسکونی را آلوده کرده و زمینه را برای انتشار بیماری‌ها آماده کند. همچنین، حضور موش‌ها در فضای عمومی باعث ایجاد ترس، اضطراب و احساس ناامنی در میان کودکان، سالمندان و خانواده‌ها شده است.

موش‌ها دیگر پنهان نیستند

شهروندان گزارش می‌دهند که موش‌ها نه‌تنها شب‌ها، بلکه در طول روز نیز در اطراف سطل‌های زباله، جوی‌های آب، پارک‌ها و حتی ورودی مغازه‌ها دیده می‌شوند و این تغییر رفتار نشان دهنده افزایش جمعیت آنها و کاهش ترسشان از انسان‌هاست.

مبارزه علمی با موش‌ها

داوود گودرزی، مدیر اداره کنترل حیوانات مضر شهری شهرداری تهران، در گفت‌و‌گو باخبرنگاربرنا به بررسی ابعاد این بحران و راهکار‌های مقابله با آن پرداخت و در این خصوص اظهار داشت: شهرداری یک ارگان خدماتی است و نباید با آن برخورد سیاسی یا جناحی شود، ما ۲۱۸ نفر نیرو داریم که طبق قرارداد‌های ۲۲گانه فعالیت می‌کنند. این قرارداد‌ها بر اساس فهرست‌هایی است که سازمان برنامه و بودجه ارائه داده و ما مطابق آن در سراسر کشور عمل می‌کنیم.

وی درباره روش‌های مبارزه با موش‌ها توضیح داد: ما طبق دستورالعمل‌ها و نظام نامه‌های رسمی، از روش‌های شیمیایی و فیزیکی استفاده می‌کنیم. سمومی که به کار می‌بریم باید دارای مجوز رسمی از وزارت بهداشت، وزارت کشاورزی، دامپزشکی و سازمان حفظ نباتات باشند. تا امروز ۳ نوع سم مجاز استفاده کرده‌ایم که یکی از آنها محصول دانش‌بنیان داخلی از کرمانشاه است.

گودرزی با اشاره به هوش بالای موش‌ها افزود: اگر فقط از یک نوع سم استفاده کنیم، موش متوجه می‌شود و دیگر از آن تغذیه نمی‌کند؛ بنابراین باید تنوع در سموم رعایت شود تا اثربخشی حفظ شود.

کاهش شکایات مردمی، نتیجه تلاش‌های مستمر

مدیر اداره کنترل حیوانات موذی شهری با اشاره به آمار سامانه ۱۳۷ گفت: در ۳ سال گذشته، شکایات مردمی درباره موش‌ها روند نزولی داشته است. آخرین آماری که برای ۷ خرداد است نشان می‌دهد که شکایات ۱۹.۲ درصد کاهش داشته‌اند. این در حالی است که معمولا در خرداد شکایات افزایش پیدا می‌کرد و پیش‌بینی می‌کنیم در ماه‌های بعدی نیز همین روند نزولی ادامه داشته باشد.

چرا موش‌ها ریشه‌کن نمی‌شوند

گودرزی با واقع‌گرایی درباره امکان ریشه‌کنی موش‌ها گفت: هیچ جای دنیا نتوانسته موش را ریشه‌کن کنند. این حیوان روزانه ۱۰ برابر وزن خودش آب مصرف می‌کند. وقتی آب به لایه‌های زیر زمین می‌رود، موش هم بیرون نمی‌آید. اما چون سیستم فاضلاب شهری ناقص است، موش‌ها به سطح شهر می‌آیند و دیده می‌شوند.

بیشتر بخوانید:مغازه‌داران، قربانیان خاموش جنگ؛ نه وام کافی و اجاره ممکن، نه امیدی برای بازگشت/ وعده‌های شهرداری روی کاغذ ماند

وی با اشاره به تحقیقات بین‌المللی افزود: اگر شرایط زندگی موش مهیا باشد، یک جفت موش می‌تواند در سال تا یک میلیون زاد و ولد داشته باشد. حالا اگر بگویند شهرداری کاری نمی‌کند، باید بپذیریم که موش‌ها تا به امروز ما را خورده بودند.

زباله‌ها، عامل اصلی ازدیاد حیوانات موذی

گودرزی درباره روش‌های جمع‌آوری زباله که روشی غیر اصولی است گفت: یکی از عوامل اصلی ازدیاد موش، پسماند است و نمی‌توان این واقعیت را کتمان کرد.

وی افزود: این موضوع فقط مربوط به موش نیست، بلکه حیوانات مزاحم دیگر مثل کلاغ‌ها هم تحت تاثیر همین بی‌نظمی هستند. باید از موضوع آموزش نظافت شهری به مردم عبور کنیم و وارد مطالبه‌گری شویم.

بی فرهنگی و بی مبالاتی، که عادت شده است

ریختن آشغال برروی زمین، پرتاب کردن کیسه زباله از فاصله چندمتری یا از داخل خودرو به سطل‌های آشغال، که گا‌ها چندمترآن طرف‌تر برزمین پخش می‌شود، انداختن ته سیگار بر روی زمین، در این دوره دغدغه کسی نیست وتبدیل به یک عادت شده که کمتر کسی آن را بی فرهنگی می‌داند. تمام این کار‌های به شکل ساده باعث از ریخت افتادن شهر و وجود حیوانات موذی شده است.

نقش رسانه‌ها و مطالبه‌گری شهروندان

گودرزی معتقد است که فرهنگ‌سازی باید از رسانه‌ها آغاز شود، بیان کرد: تا حالا فقط خواهش و آموزش بوده که دیگر کافی است، رسانه‌ها باید وارد عمل شوند و مطالبه‌گری را تقویت کنند.

وی درباره برخورد قانونی با متخلفان گفت: شهرداری نمی‌تواند برخورد قضایی با افرادی که نظافت شهری را رعایت نمی‌کنند داشته باشد، چون شهرداری ضابط قضایی نیست و این وظیفه دستگاه قضا و وزارت کشور است.

کمبود نیرو و تجهیزات، چالش‌های اجرایی موجود

گودرزی درباره مشکلات اجرایی گفت: ما نیروی انسانی کم داریم. با اینکه حقوق ۲۵ میلیون تومانی برای پاکبانی در نظر گرفته‌ایم، اما استقبالی از سوی مردم برای کار پاکبانی صورت نگرفته است و علاوه بر این تحریم‌ها نیز باعث شده نتوانیم ماشین‌آلات مکانیزه وارد کنیم.

افزایش حضور موش‌ها در سطح شهر، زنگ خطری جدی و فوری برای سلامت عمومی و کیفیت زندگی شهروندان است. مقابله با این پدیده نیازمند همکاری همه جانبه شهرداری، نهاد‌های بهداشتی و خود مردم است. با برنامه‌ریزی دقیق، آموزش عمومی و اجرای اقدامات عملی می‌توان این بحران شهری را کنترل کرد.

منبع: برنا