چراغ سبز محتاطانه بورس به خبر‌های مذاکرات

اقتصاد۲۴- هفته منتهی به ۲۱ شهریور را می‌توان هفته‌ای دانست که امید به گشایش در روابط ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در نتیجه کاهش ریسک‌های سیاسی بر صدر اخبار قرار گرفت. هم‌زمان افت نرخ دلار آزاد، نوسانات در بازار طلا، و رشد متزلزل شاخص بورس، فضای مبهمی را پیش روی فعالان بازار ترسیم کرده است. این شرایط باعث شده که نگاه معامله‌گران به معاملات شنبه، بیش از هر زمان دیگری وابسته به نتیجه مذاکرات دیپلماتیک و روند ارز باشد.

مذاکرات ایران و آژانس؛ کانون توجه بازار

یکی از مهم‌ترین رویداد‌های هفته گذشته، خبر‌های مثبت از روند گفت‌و‌گو‌های ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. رافائل گروسی، دبیرکل آژانس، در سخنانی صریح اعلام کرد که توافق «در دسترس» است و تنها جزئیات فنی باقی مانده است.

مقامات ایرانی نیز تاکید کردند که احتمال حصول توافق ظرف روز‌های آینده بسیار بالاست. این خبر، بلافاصله بازتاب خود را در بازار ارز نشان داد و منجر به عقب‌نشینی دلار از کانال ۱۰۲ هزار تومان به محدوده ۱۰۱هزار و ۵۰۰ تومان شد.

کاهش نرخ ارز آزاد، آن هم در شرایطی که طی ماه‌های گذشته نرخ دلار نقش مهمی در جهت‌دهی به انتظارات سرمایه‌گذاران داشته، سیگنالی مهم برای بورس تهران به شمار می‌رود.

بازار سهام همواره به خبر‌های سیاسی با دوگانه «ریسک» و «فرصت» پاسخ داده است؛ به این معنا که کاهش تنش‌های بین‌المللی و افت نرخ دلار از یک‌سو می‌تواند جذابیت بورس را کاهش دهد (به‌ویژه برای صنایع صادراتی)، اما از سوی دیگر، با کاستن از ریسک سیستماتیک و تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران، زمینه‌ساز افزایش تقاضا در کلیت بازار خواهد بود.

دلار و طلا در معادله بورس

حرکت نزولی دلار آزاد در هفته گذشته، هم‌زمان با افزایش نسبی بهای جهانی طلا رخ داد. رشد اونس طلای جهانی عمدتا به دلیل انتظارات کاهش نرخ بهره در آمریکا شکل گرفت؛ عاملی که می‌تواند طلا را در بازار‌های جهانی تقویت کند. با این حال در داخل کشور، اثر کاهشی دلار آزاد باعث شد که قیمت طلای داخلی رشد چندانی نداشته باشد.

بیشتر بخوانید:مسیر پرواز بورس باز شد؟

این همگرایی نسبی میان افت دلار و ثبات طلا، به فعالان بورسی این پیام را منتقل می‌کند که جریان نقدینگی بزرگ در کوتاه‌مدت تمایلی به خروج از بازار سرمایه و حرکت به سمت بازار‌های موازی ندارد. از این رو، می‌توان انتظار داشت که در صورت تداوم اخبار مثبت سیاسی، بورس به‌عنوان مقصد جذاب‌تری نسبت به ارز و طلا در نگاه بخشی از سرمایه‌گذاران ظاهر شود.

وضعیت صنایع مختلف

با توجه به اینکه خبر‌های سیاسی اغلب بر گروه‌های ریالی و دارای وابستگی به سیاست‌های داخلی اثر مثبت‌تری دارند، می‌توان انتظار افزایش توجه به سهام خودرویی و بانکی را داشت. این گروه‌ها در دوره‌های خوش‌بینی به مذاکرات معمولا با رشد تقاضا مواجه می‌شوند.

از طرفی صنایع صادرات‌محور ممکن است تحت فشار افت نرخ دلار با کاهش جذابیت مواجه شوند. هرچند باید توجه داشت که اثرگذاری واقعی کاهش نرخ ارز بر صورت‌های مالی این شرکت‌ها در میان‌مدت رخ خواهد داد و در کوتاه‌مدت بیشتر جنبه روانی دارد.

در شرایط افزایش ریسک‌پذیری، معمولا بخشی از نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک‌تر حرکت می‌کند. این موضوع می‌تواند معاملات این بخش را پرحجم‌تر سازد.

شاخص کل بورس در هفته گذشته نوسانات قابل‌توجهی را تجربه کرد. در برخی روز‌ها رشد شاخص عمدتا ناشی از تقاضا در نماد‌های بزرگ بود، اما هم‌زمان حجم معاملات پایین ماند. این شکاف میان رشد شاخص و کاهش مشارکت حقیقی‌ها، نشانه‌ای از احتیاط فعالان بازار است. برای معاملات شنبه ۲۲شهریور، سه سناریو محتمل است:

بیشتر بخوانید:بورس در حالت تعلیق؛ رشد محدود است و ریسک‌ها بزرگ/ اگر تحریم‌ها بازگردد، فروش شرکت‌ها فلج می‌شود

سناریوی خوش‌بینانه: اگر خبر‌های مثبت بیشتری از مذاکرات منتشر شود، شاخص کل می‌تواند با افزایش تقاضا در نماد‌های بانکی و خودرویی به رشد قابل‌توجهی دست یابد. در این حالت، عبور از مقاومت‌های کوتاه‌مدت شاخص دور از ذهن نخواهد بود.

سناریوی محتاطانه (محتمل‌تر): در صورتی که خبر تازه‌ای منتشر نشود و تنها خوش‌بینی‌های موجود تداوم یابد، بازار احتمالا با رشد ملایم و نوسان در محدوده مثبت آغاز خواهد شد. در این حالت همچنان حجم معاملات پایین می‌ماند و شاخص بیشتر به شکل «خزش آرام» بالا می‌رود.

سناریوی بدبینانه: اگر مذاکرات با ابهام یا تنش جدیدی مواجه شود، امکان بازگشت دلار به مسیر صعودی و فشار بر سهام صادراتی و شاخص کل وجود دارد. هرچند با توجه به شرایط فعلی، احتمال این سناریو در کوتاه‌مدت کمتر ارزیابی می‌شود.

بازار سهام در شروع هفته جدید، بیش از هر چیز چشم به اخبار سیاسی و ارزی دوخته است. کاهش نرخ دلار و سیگنال‌های مثبت از مذاکرات ایران و آژانس، زمینه‌ای برای افزایش ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است. با این حال حجم پایین معاملات و احتیاط بازیگران نشان می‌دهد که رشد بورس در شنبه ۲۲ شهریور محتاطانه خواهد بود و تا انتشار خبر‌های قطعی‌تر از مذاکرات، نمی‌توان انتظار جهش بزرگ را داشت.

به‌طور کلی می‌توان گفت که بورس تهران شنبه را در فضایی مثبت، اما کم‌رمق آغاز خواهد کرد و گروه‌های بانکی و خودرویی بیشترین شانس برای جذب تقاضا را خواهند داشت.

در مقابل، صنایع صادرات‌محور ممکن است در کوتاه‌مدت زیر فشار روانی افت ارز قرار گیرند. سرمایه‌گذاران همچنان باید تحولات سیاسی را به‌عنوان متغیر اصلی بازار دنبال کنند؛ متغیری که می‌تواند به سرعت روند‌ها را تغییر دهد.

منبع: دنیای اقتصاد