کابوس سرمای زمستان، مشکل گاز در لرستان ادامه دارد

باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - در لرستان پروژه‌هایی، چون «تاب‌آوری شرق استان» در دست اجرا است تا مناطق شرقی که به لحاظ جغرافیایی، پراکندگی و شرایط سخت دسترسی دچار مشکل‌اند، وضعیتشان بهبود یابد. 

هم‌اکنون ضریب نفوذ گاز در روستا‌های لرستان حدود ۹۸٫۸٪ است؛ از مجموع حدود ۲٬۴۶۲ روستای واجد شرایط، ۲٬۴۰۶ روستا به شبکه گاز متصل شده‌اند؛ حدود ۵۶ روستا باقی مانده که عملیات آنها در دست اجرا است.

در بخش شهری نیز تقریباً همه شهر‌ها گازدار شده‌اند؛ ضریب نفوذ شهری نزدیک به ۹۹٫۹٪ است و تنها یک شهر در حال انجام فرایند گازرسانی است. 

با وجود پیشرفت‌های زیاد، هنوز شکلات مهمی وجود دارد.

مناطق صعب‌العبور و کوهستانی

 بسیاری از روستا‌ها در مناطق کوهستانی، پراکنده و با راه دسترسی سخت هستند. این موجب می‌شود اجرای خطوط انتقال و توزیع گاز دشوار و پرهزینه باشد.

شرایط زمستانی سرد و یخبندان ممکن است تجهیزات و خطوط گاز را آسیب‌پذیر کند؛ همچنین افزایش مصرف در این ایام، احتمال افت فشار یا مشکلات فنی را بالا می‌برد.

افت فشار و ناپایداری در شبکه در بعضی مناطق

در اخبار اشاره شده به پروژه‌های «رینگ تقویتی» برای رفع افت فشار ناشی از افزیش مصرف صنایع و نیروگاه سیکل ترکیبی در شهرستان‌هایی مثل سلسله، دلفان و محور دورود-ازنا-الیگودرز. این موضوع نشان می‌دهد شبکه در بعضی بخش‌ها هنوز تاب‌آوری کافی ندارد.

تاخیر در گازرسانی به روستا‌های باقی‌مانده

 هر چند روستا‌های زیادی گازدار شده‌اند، اما هنوز ۵۶ روستا که واجد شرایط هستند، منتظرند تا کامل متصل شوند. بعضی از اینها احتمالاً مشکلات خاص (موقعیت جغرافیایی، پراکندگی خانوارها، کمبود بودجه و امکانات) دارند.  

 بهره‌وری مصرف و مدیریت انرژی

 در فصل‌های سرد، مصرف گاز افزایش پیدا می‌کند و اگر مدیریت نشود ممکن است به فشار بر شبکه، قطعی یا هزینه بالا خانوار‌ها منجر شود.

 همچنین استفاده از سوخت‌های سنتی (هیزم، نفت سفید، کپسول گاز مایع) در مناطقی که هنوز گاز طبیعی ندارند، علاوه بر هزینه‌های بالاتر، پیامد‌های زیست‌محیطی و سلامت دارد.

زیست‌محیطی و پیامد‌های سلامت

استفاده از سوخت‌های آلاینده در روستا‌هایی که هنوز گاز ندارند، دود، ذرات معلق و آلودگی هوا را افزایش می‌دهد و مشکلات تنفسی و قلبی به همراه دارد. همچنین فشار بر منابع طبیعی مثل جنگل‌ها و مراتع (برای هیزم) بالا می‌رود.

مشکلات مالی و تأمین بودجه

اجرای خطوط فشار قوی، ایستگاه‌های فشار و شبکه‌های توزیع در مناطق دور افتاده هزینه‌های بالا دارد.

 بودجه لازم برای مقاوم‌سازی شبکه، تأمین تجهیزات و نیروی انسانی متخصص ممکن است محدود باشد یا تخصیص دیرهنگام باشد.

 برخی مناطق از نظر زیرساختی نیاز به به‌روز شدن خطوط، ایستگاه‌های تقلیل فشار و تجهیزات مقاوم در برابر سرما و زلزله دارند. تأخیر در نصب علمک‌ها یا تجهیز منازل برخی روستا‌ها پس از گازرسانی خط انتقال.

 اگرچه مقدار زیادی از زیرساخت فراهم شده، ولی در مواقع مصرف اوج (زمستان) احتمال فشار بر تامین گاز وجود دارد؛ نیاز به هماهنگی با شبکه ملی گاز، ذخایر و برنامه‌های پشتیبانی وجود دارد.

پیامد‌ها اگر مشکلات حل نشوند

 ادامه نابرابری در عدالت انرژی بین شهر و روستا، میان مناطق مرکزی و دورافتاده

 افزایش مهاجرت روستایی به شهر‌ها به دلیل شرایط سخت زندگی در روستا‌ها

 فشار بیشتر بر محیط زیست و طبیعت منطقه (قطع درختان برای هیزم، انتشار آلاینده‌ها)

هزینه اقتصادی بالاتر برای خانوار‌ها و دولت (هزینه حمل سوخت، درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی)

احتمال بروز مشکلات جدی در زیرساخت‌های موجود اگر تاب‌آوری تقویت نشود (مثلاً قطعی گاز، آسیب تجهیزات در سرمای شدید یا زلزله)