آموزش؛ ابزار پیشگیری از وقوع جرم

باشگاه خبرنگاران جوان- ارتقای سطح دانش حقوقی مردم، اولین و مهمترین خط دفاعی برای جلوگیری از شکل‌گیری اختلافات و بزه‌های مختلف در جامعه است. اگر تک تک افراد نسبت به حقوق و تکالیف قانونی خود تا حدودی آگاهی داشته باشند، بسیاری از پرونده‌های قضایی اساساً تشکیل نمی‌شوند.

با قبول این پیش فرض که بخشی از پیشگیری ناظر بر عوامل فرهنگی و اجتماعی است و نقش بنیادینی در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی، وقوع جرم و شکل‌گیری دعاوی دارد، اما نباید این نکته را نیز فراموش کرد که آموزش به آحاد مردم، سبب افزایش سواد حقوقی و پیشگیری از اختلافات می‌شود.

بر همین مبنا نیز دستگاه قضایی کشور در سال‌های اخیر، برنامه‌های جامعی را برای آموزش حقوقی تدوین و اجرا کرده است. این برنامه‌ها هم از سوی مرکز وکلا و هم در معاونت‌های اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری‌های سراسر کشور، شامل برنامه‌هایی همچون برگزاری کارگاه‌های موضوع‌محور، تولید محتوا‌های رسانه‌ای، برگزاری زنگ قاضی در مدرسه، برگزاری میز‌های آموزش حقوقی و همگی می‌شود که همگی این برنامه‌ها با هدف افزایش سرمایه حقوقی جامعه طراحی شده و اجرا می‌شوند.

البته رسانه ملی و سایر رسانه‌های جمعی نیز از دیگر ابزار‌هایی است که از سوی دستگاه قضا برای اموزش حقوقی و قضایی مورد استفاده قرار گرفته است و سریال تلویزیونی آقای قاضی، نمونه برجسته‌ای از این آموزش‌ها در رسانه ملی بود که با مخاطبان زیادی نیز رو‌به‌رو شد.

غیر از این سریال برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی زیادی نیز با حضور قضات و کارشناسان حقوقی، به بررسی پرونده‌های شایع و مسائل حقوقی روزمره مردم در شیکه‌های سراسری و استانی می‌پردازد.

همه و همه این اقدامات آموزشی حقوقی انجام می‌شود تا مردم هرچه بیشتر و بهتر با مساول حقوقی و قضایی آشنا شوند و در مبادلات و تعاملات خود با دیگران دچار مشکلات نشوند و در دام افراد سواستفاده گر نیفتند. 

آموزش مسائل حقوقی به مردم از دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها آغاز شود

حجت‌الاسلام والمسلمین مظفری، معاون قضایی قوه قضاییه با اشاره به اهمیت آموزش مسائل حقوقی به مردم اظهار کرد: هرچند آموزش مسائل حقوقی به مردم از طریق رسانه ملی به تنهایی، مانع از تشکیل پرونده‌های قضایی نمی‌شود، اما قطعا تاثیرات مثبتی دربر دارد.

وی ادامه داد: همین که مردم متوجه شوند خیلی از اشکالات ممکن است بدون اطلاع دقیق آنها از مسائل حقوقی ایجاد شود و بی اطلاعی آنها ممکن است عواقب خطرناکی داشته باشد، بسیار عبرت آموز است. 

معاون قضایی قوه قضاییه تاکید کرد: اخیراً در جلسه مسئولان عالی قضایی پیشنهاد کردم آموزش‌های حقوقی از دوره دبیرستان در کلاس‌ها آموزش داده شود و در دانشگاه‌ها نیز برای آشنایی دانشجویان با مباحث حقوقی ابتدایی چندین واحد درسی به آموزش این مسائل اختصاص داده شود. 

حجت‌الاسلام والمسلمین مظفری یادآور شد: تجربه نشان می‌دهد معمولا افرادی که سعی در کلاهبرداری و تضییع حقوق دیگر افراد جامعه را دارند، معمولاً آشنا به شگرد‌های حقوقی بوده و کار خود را به خوبی بلد هستند لذا پیچیدگی‌های حقوقی و ارتباطات گسترده مردم در شرایط کنونی، می‌طلبد که آموزش‌های حقوقی به مردم ارائه شود. 

وی با تاکید بر ضرورت استفاده مردم از وکلا در پیگیری پرونده‌های حقوقی گفت: امیدواریم با همکاری دستگاه قضایی و آموزش پرورش و وزارت علوم، آموزش‌های حقوقی مثمر ثمر و قابل استفاده‌ای به عموم مردم داده شود. 

آموزش‌ها می‌توانند افراد را با مراجع و قوانین مختلف، آشنا و از مراجعه غیرضروری به دادگاه‌ها جلوگیری کنند

عباس پوریانی رئیس کل دادگستری مازندران در گفت‌و‌گو با میزان، اظهار کرد: افزایش آگاهی حقوقی افراد و آموزش حقوقی به مردم در سطوح مختلف می‌تواند در پیشگیری از بروز بسیاری از اختلافات و دعاوی و کاهش تعداد پرونده‌های قضایی موثر باشد.

وی با اشاره به اهمیت آموزش مسائل حقوقی به افراد جامعه تصریح کرد: زمانی که افراد مختلف در جایگاه‌های مختلفی که قرار دارند با حقوق و تکالیف خود آشنا باشند راحت‌تر می‌توانند از رفتار‌هایی که منجر به اختلافات حقوقی می‌شوند، دوری کنند و از این طریق از بروز بسیاری از مشکلات حقوقی پیشگیری می‌شود.

پوریانی افزود: آموزش‌های حقوقی به مردم ازطرق مختلف اعم از نصب بنر، ایجاد کانال‌های آموزشی در بستر قضای مجازی، برنامه‌های مختلف رادیو وتلویزیونی، بروشور، میزخدمت قضایی و طرح قاضی در مدرسه ازطریق دادگستری مازندران صورت گرفته و این آموزش‌ها می‌تواند به مردم کمک کند تا اختلافات خود را به صورت مسالمت‌آمیز و بدون نیاز به مراجعه به دادگاه حل و فصل کنند.

 رئیس کل دادگستری مازندران خاطر نشان کرد: آموزش‌ها می‌توانند افراد را با مراجع و قوانین مختلف، آشنا و از مراجعه غیرضروری به دادگاه‌ها جلوگیری کند.

پوریانی افزود: وقتی مردم درک بهتری از قوانین و فرآیند‌های قضایی داشته باشند، اعتماد بیشتری به سیستم قضایی پیدا می‌کنند و در صورت بروز مشکل، به جای اقدامات اشتباه از طریق قانونی اقدام می‌کنند. برای اثربخشی بیشتر سعی کردیم، آموزش‌ها دقیق، قابل فهم و متناسب با نیاز‌های جامعه باشند.

 رئیس کل دادگستری مازندران افزود: می‌توان از ظرفیت رسانه ملی ودر قالب برنامه‌های مختلف به صورت مصاحبه با کارشناسان حقوقی، نمایش‌های کوتاه آموزشی (مانند انیمیشن یا فیلم‌های کوتاه) یا میزگرد‌های تخصصی با زبان عامیانه برای رشد آگاهی‌های حقوقی مردم استفاده کرد..

وی افزود: استفاده از شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌های اشتراک ویدئو برای انتشار محتوای آموزشی حقوقی کوتاه، جذاب و قابل فهم نیز ضروری و مفید است.

پوریانی گفت: برگزاری دوره‌های آموزشی عمومی رایگان در مساجد، فرهنگ سرا‌ها در موضوعات حقوقی پرکاربرد مانند حقوق شهروندی، حقوق خانواده، حقوق مستاجر و موجر و قوانین مربوط به کسب و کار کوچک موثر است.

وی بر همکاری و هماهنگی بین نهاد‌های مختلف برای اثربخشی بیشتر تاکید کرد و گفت: در این راستا با همکاری آموزش و پرورش زمینه آموزش حقوقی برای دانش آموزان فراهم شد به طوریکه ازابتدای سال تاکنون در ۳۵ مدرسه این طرح اجرا و با استقبال دانش آموزان روبه رو شد.