اعتبار معاملاتی در بورس، نوعی تسهیلات مالی است که توسط شرکتهای کارگزاری به مشتریان واجد شرایط اعطا میشود تا این مشتریان بتوانند بیش از سرمایه واقعی خود به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازند. به بیان سادهتر، کارگزاری مبلغی بیش از موجودی واقعی مشتری در اختیار او قرار میدهد تا قدرت خرید او در بازار افزایش یابد. این اعتبار نوعی «اهرم مالی» محسوب میشود که سود و زیان سرمایهگذار را چندبرابر میکند.
2. اهمیت اعتبار در بازار سرمایه:
اعتبار معاملاتی یکی از مهمترین ابزارهای مالی در بازار سرمایه بهویژه برای معاملهگران حرفهای و فعالان روزانه (Day Traders) است. این ابزار:
موجب افزایش نقدشوندگی بازار میشود؛
حجم معاملات را بالا میبرد؛
فرصتهای بیشتری برای بهرهبرداری از نوسانات بازار فراهم میآورد؛
امکان استفاده از استراتژیهای معاملاتی پیشرفته مانند آربیتراژ یا خرید و فروش پلهای را فراهم میسازد.
3. نقش اعتبار در افزایش قدرت خرید سرمایهگذار:
یکی از اصلیترین مزایای دریافت اعتبار، افزایش قدرت خرید است. بهعنوان مثال، اگر سرمایهگذاری ۵۰ میلیون تومان سرمایه داشته باشد و ۵۰ میلیون تومان اعتبار بگیرد، میتواند با ۱۰۰ میلیون تومان دارایی بخرد. در صورتی که قیمت سهام رشد کند، سود او دو برابر حالت معمول خواهد بود. البته باید توجه داشت که در صورت کاهش قیمت، زیان نیز به همان نسبت افزایش مییابد.
4. تفاوت اعتبار معاملاتی با سرمایهگذاری مستقیم:
سرمایهگذار در حالت عادی تنها با منابع مالی خود فعالیت میکند، اما با اعتبار معاملاتی، بخشی از سرمایهاش قرضی است. این مسئله سبب میشود که ریسک و بازده هر دو افزایش یابند. بنابراین مدیریت درست، کنترل هیجانات و رعایت اصول تحلیلگری در استفاده از اعتبار اهمیت حیاتی دا
5. رشد استفاده از اعتبار در بازارهای جهانی و ایران:
در بورسهای پیشرفته دنیا، استفاده از اعتبار (Margin) بسیار رایج است و نقش مهمی در پویایی بازارها دارد. در ایران نیز طی سالهای اخیر، شرکتهای کارگزاری با رعایت دستورالعملهای سازمان بورس، اقدام به ارائه اعتبار به مشتریان واجد شرایط میکنند.