با مرگبارترین جت‌های جنگنده جهان که سرنگونی آنها بسیار دشوار است آشنا شوید +عکس

اقتصاد ۲۴- در دنیای امروز که برتری هوایی، نقش تعیین‌کننده‌ای در معادلات نظامی و ژئوپلیتیکی ایفا می‌کند، جت‌های جنگنده به نمادهای نهایی قدرت، بازدارندگی و فناوری پیشرفته تبدیل شده‌اند. رقابت بین قدرت‌های بزرگ برای توسعه جنگنده‌هایی با قابلیت‌های بی‌نظیر در پنهانکاری، چابکی، بُرد عملیاتی، قدرت آتش و توانمندی‌های دیجیتال، باعث شده است که برخی از این پرنده‌های مرگبار، عملاً شکست‌ناپذیر به نظر برسند؛ جنگنده‌هایی که با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نسل پنجم و حتی فراتر از آن، نه تنها قابلیت نفوذ در عمق خاک دشمن را دارند، بلکه در مقابل پیچیده‌ترین سامانه‌های پدافندی نیز مقاومت قابل‌توجهی از خود نشان می‌دهند. از اف-۳۵ لایتنینگ آمریکا گرفته تا داسو رافال فرانسه، از رپتور افسانه‌ای تا یوروفایتر تایفون و اف-۱۵ ایگل ۲، هر یک از این جنگنده‌ها ترکیبی منحصربه‌فرد از مهندسی پیشرفته، فناوری رادارگریزی، قدرت مانور بالا و توانمندی‌های اطلاعاتی و تسلیحاتی هستند که آن‌ها را تقریباً جاودانه و سرنگونی‌شان را به مأموریتی غیرممکن تبدیل کرده‌اند.

در ادامه این گزارش، با پنج نمونه از مرگبارترین و پیشرفته‌ترین جت‌های جنگی جهان آشنا می‌شویم:

۱-لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲

مسلما پیشرفته‌ترین جت جنگنده جهان این هواپیمای رادارگریز ساخت ایالات متحده است. لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ ، تنها هواپیمای جنگی نسل پنجم است که نبرد عملیاتی را تجربه کرده است. جنگنده چندمنظوره اف-۳۵ لایتنینگ مجهز به فناوری پیشرفته رادارگریزی است که شناسایی آن را برای سیستم‌های راداری تقریبا غیرممکن می‌سازد. 

پنهانکاری، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین صنعت هوافضا، نمایشگر کلاه خلبان، زاویه حمله بالا، سامانه فرمان صوتی (این سامانه به خلبان اجازه می‌دهد با گفتار بعضی از فرمان‌ها را اجرا کند)، نمایشگر یکپارچه کابین خلبان، برنامه رایانه‌ای پیشرفته، سامانه پشتیبانی اطلاعات خودکار، کابین مقاوم (اف-۳۵ از مواد بسیار مقاوم ساخته شده تا در مقابل شرایط بد آب و هوایی مقاومت کند)، یکپارچگی ساختار بال و بدنه (این ویژگی باعث کاهش سطح مقطع راداری و هم چنین افزایش قدرت حمل تسلیحات بر زیر بال‌ها می‌شود)، آگاهی وضعیتی بالا و ترکیب اطلاعات از دیگر ویژگی‌های این جت جنگنده هستند. ظرفیت سوخت داخلی این جت جنگنده ۸۲۷۸ کیلوگرم، ظرفیت حمل بار تسلیحاتی آن ۸۱۵۰ کیلومتر و طول آن ۱۶.۷ متر است.

در نتیجه، ویژگی‌های ذکر شده اف-۳۵ کُشنده‌ترین، مقاوم‌ترین و متصل‌ترین هواپیمای جنگنده تولید شده در حال حاضر است که به خلبانان در برابر هر دشمنی برتری می‌دهد و آنان را قادر می‌سازد تا ماموریت خود را انجام داده و سالم به خانه بازگردند. اف-۳۵ با بیش از یک میلیون ساعت پرواز، پوشش ناوگان هوایی ۱۲ کشور و کشور‌های بیش تری که قرار است آن را در ناوگان خود قرار دهند و بیش از ۱۱۵۰ هواپیمای در خدمت توانایی‌های خود را اثبات کرده است.

از جمله کشور‌هایی که اف-۳۵ را در ناوگان نظامی خود قرار داده‌اند می‌توان به ژاپن، کره جنوبی، بلژیک، لهستان، سنگاپور، فنلاند، سوئیس، آلمان، جمهوری چک، یونان، رومانی و دولت اسرائیل اشاره کرد. قابلیت رادارگریزی این جنگنده را نامرئی نمی‌کند، اما توانایی دشمن را برای یافتن و هدف قرار دادن آن بسیار پیچیده می‌سازد. شکل این جنگنده و حسگر‌های داخلی، سلاح‌ها و سوخت، همگی در رادارگریزی یا قابلیت مشاهده کم آن نقش دارند.

اشکال و زوایای هندسی خاص آن جت جنگنده بازگشت رادار را مختل می‌کنند، بازتاب‌های رادار را منعکس کرده یا به دام می‌اندازند. هم چنین، رنگ خاکستری روی اف-۳۵ سیگنال‌های رادار را کاهش داده و جذب می‌کند. حسگر‌های داخلی آن جت جنگنده را قادر می‌سازند تا رادارگریزی و آیرودینامیک خود را حفظ کند. سلاح‌ها و سوخت داخلی ردگیری راداری آن جت جنگنده را بیش‌تر کاهش می‌دهند. نوع طراحی آن جت جنگنده اثر گرمایی مادون قرمز هواپیما را به حداقل می‌رساند.

از فروش اف-۳۵ سالانه تقریبا ۷۲ میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا وارد می‌شود. بیش از هزار فروند از این جت جنگنده به ارتش آمریکا و متحدانش در سراسر جهان تحویل داده شده است. بیست کشور و تعداد بیش تری از کشور‌ها این جنگنده را به کار خواهند گرفت.

۲- داسو رافال

جت جنگنده رافال نسل ۴.۵ که بخش اصلی نیروی هوایی هند را تشکیل می‌دهد، یکی از پیشرفته‌ترین هواپیما‌های جنگنده در حال خدمت است که دارای ویژگی‌های پیشرفته‌ای است که به آن در نبرد‌های هوا به هوا برتری می‌بخشد. اگرچه رافال از نظر فنی یک هواپیمای رادارگریز نیست، اما طراحی رادارگریزی دارد و به یک مجموعه جنگ الکترونیک پیشرفته مجهز است که تشخیص آن را برای رادار‌ها و هواپیما‌های دشمن دشوار می‌سازد. این هواپیمای جنگنده دو موتوره چند منظوره فرانسوی توسط شرکت هوانوردی "داسو" طراحی شده و قابلیت پنهانکاری آن نسبی توصیف شده و قادر است همزمان وظایفی همچون برتری هوایی، بمباران اهداف زمینی، شناسایی و ماموریت‌های بازدارندگی اتمی را ایفا کند.

داسو رافال در سه مدل تولید می‌شود: مدل B که دارای ۲ کابین است و مخصوص نیروی هوایی می‌باشد، مدل C که تک کابین و مخصوص نیروی هوایی است و مدل M که تک کابین و مخصوص نیروی دریایی و ناوهواپیمابر است. رافال همانند نزدیک‌ترین همتای خود یعنی یوروفایتر تایفون، جت جنگنده‌ای با بال دلتا، کانارد (پیش بال) و بدون دم است، اما از یوروفایتر کوچک‌تر و سبک‌تر و چابک‌تر است. این جنگنده با توجه به اندازه کوچکش قادر است بدون داشتن بال تاشو بر روی ناو‌های هواپیمابر حمل شود. رافال با وجود اندازه کوچک توانایی حمل میزان سنگینی مهمات را دارد. وزن خالی مدل C آن ۹٬۵۰۰ کیلوگرم و وزن مدل M  ده هزار کیلوگرم است، اما قادر است با حداکثر ۲۲٬۲۰۰ کیلوگرم وزن از زمین برخیزد. شرکت داسو امیدوار است این میزان را تا حدود ۲۵ تن ارتقاء دهد.

از جمله کشور‌هایی که این جت جنگنده را علاوه بر فرانسه در ناوگان هوایی خود قرار داده‌اند می‌توان به هند، مصر، قطر، یونان، کرواسی، اندونزی، صربستان و امارات متحده عربی اشاره کرد.

رافال پرچمدار صنعت هوافضای فرانسه و تجسم کاملی از مفهوم حاکمیت ملی است. این محصول حاصل دانش استراتژیک است: طراحی و کنترل کامل و مستقل یک سیستم رزمی هوایی پیشرفته برای تضمین استقلال عملیاتی که شرط اساسی امنیت و بازدارندگی در مواجهه با تهدیدات بزرگ است. رافال که از ابتدا به عنوان یک سیستم برتری نظامی واقعی طراحی شده، قادر است برتری هوایی، حمله زمینی، بازدارندگی هسته‌ای، شناسایی و نمایش قدرت دوربرد را در یک ماموریت واحد ترکیب کند. این تطبیق‌پذیری همراه با ظرفیت توسعه مداوم به لطف به‌روزرسانی‌های منظم، تضمین می‌کند که فرانسه یک ابزار نظامی پیشرفته در اختیار دارد که با تهدیدات فعلی و آینده سازگار است. قابلیت بقا یعنی توانایی زنده ماندن در یک محیط تهدید متراکم به لطف توانایی پرواز خودکار در سطح بسیار پایین در تمام شرایط آب و هوایی، سیستم‌های جنگ الکترونیکی پیشرفته، کارایی سیستم تسلیحاتی، قابلیت اطمینان سیستم‌های آن و امنیت فعال از جمله ویژگی‌های آن جت جنگنده هستند.

بیشتر بخوانید:  ۵ جنگنده ترسناک برتر جهان کدامند؟/ بمب هسته‌ای گرانشی چیست و کدام جنگنده‌ها می‌توانند آن را به پرواز درآورند؟

۳- لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور

شاید مرگبارترین جت جنگنده جهان لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور باشد. این جت جنگنده اولین جنگنده رادارگریز واقعی جهان است که برای برتری هوایی طراحی شده است. لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور می‌تواند با سرعتی تا ۲.۲۵ ماخ پرواز کند و دارای طراحی رادارگریز و حسگر‌های پیشرفته است که ردیابی یا حتی شناسایی آن توسط رادار‌های دشمن را تقریبا غیرممکن می‌سازد.

این جنگنده برنده جایزه سالانه هوانوردی آمریکایی "کولیر" (Collier) اولین پرواز خود را در تاریخ ۷ سپتامبر ۱۹۹۷ در ایالت جورجیا پس از شش سال کار توسعه که بر روی آن صورت گرفته بود، انجام داد. ترکیب منحصر بفرد پنها‌نکاری، سرعت، چابکی و آگاهی موقعیتی همراه با تسلیحات کشنده دوربرد هوا به هوا و هوا به زمین لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور را به بهترین جنگنده تسلط هوایی در جهان تبدیل می‌کند. زمانی که صحبت از معماری سیستم‌های باز و مهندسی دیجیتال می‌شود، هیچ مثالی بهتر از لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور وجود ندارد.

با ۵۰۰۰۰۰ ساعت پرواز قابلیت‌های این جت جنگنده بیش از پیش افزایش می‌یابد و در عین حال نسل بعدی تسلط هوایی را نیز ممکن می‌سازد. حدود ۵۰ درصد از تعمیر و نگهداری انجام شده بر روی لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور مربوط به تعمیر پوشش‌های رادارگریزی کم دیده است که هنگام باز شدن هواپیما برای تعمیر و نگهداری معمول آسیب می‌بینند. سیستم اطلاعات تعمیر و نگهداری یکپارچه (IMIS) این جت جنگنده به تعمیرکاران این امکان را می‌دهد که لپ‌تاپ خود را به جت وصل کنند، تعمیر و نگهداری تکمیل شده را ثبت نمایند و رایانه خود را دوباره به سیستم وصل کنند تا یک پایگاه داده جهانی را فورا به‌روزرسانی کنند و اطمینان حاصل شود که سوابق تعمیر و نگهداری مناسب و کامل، صرفنظر از محل استقرار اف-۲۲ در جهان نگهداری می‌شوند. این جنگنده دارای قابلیت‌های هواگرد تهاجمی، جنگ الکترونیک و شنود الکترونیک است. بر اساس قوانین فدرال آمریکا و برای حفاظت از فناوری‌های پنهان‌کارانه و دیگر ویژگی‌های پیشرفته این جنگنده، صادرات اف-۲۲ ممنوع شده است.

۴- یوروفایتر تایفون

یوروفایتر تایفون یک جت جنگنده سریع و بسیار مانورپذیر است که به دلیل سرعت و مانورپذیری شناخته می‌شود و همین امر آن جت جنگنده را از اکثر رقبایش متمایز و برتر ساخته است. این جت جنگنده اروپایی از یک رادار پیشرفته و یک مجموعه قوی سیستم هشدار اولیه EWS برای فرار از رادار و هواپیما‌های دشمن استفاده می‌کند. در صنعت هوانوردی، سیستم هشدار اولیه به مجموعه‌ای از تجهیزات و نرم‌افزار‌ها گفته می‌شود که برای شناسایی و هشدار دادن در مورد شرایط غیرعادی یا خطرناک در حین پرواز به کار می‌روند. این سیستم‌ها می‌توانند شامل هشدار‌های صوتی و تصویری باشند که به خلبانان کمک می‌کنند تا پیش از وقوع حادثه، اقدامات لازم را انجام دهند.

یوروفایتر تایفون پیشرفته‌ترین هواپیمای جنگی نقش‌آفرینی جهان است. یوروفایتر تایفون که در ابتدا به عنوان یک برنامه چندملیتی برای نوسازی نیرو‌های هوایی کشور‌های شریک صنعتی اروپایی در نظر گرفته شده بود، اکنون به پنج مشتری دیگر (اتریش، پادشاهی عربستان سعودی، سلطان‌نشین عمان، کویت و قطر) فروخته شده و تعداد کشور‌های خریدار آن را به میزان دو برابر افزایش داده است.

این هواپیما توسط دو موتور EJ۲۰۰ نیرو می‌گیرد که به یوروفایتر تایفون نسبت رانش به وزن و مانورپذیری چشمگیری می‌دهد. در قلب این سیستم تسلیحاتی پیشرفته، قابلیت شناسایی و ادغام حسگر آن، بر اساس رادار CAPTOR-E AESA و حسگر PIRATE FLIR، که توسط زیرسیستم کمک دفاعی الکترونیکی PRAETORIAN (DASS) محافظت می‌شود، قرار دارد. هیچ جنگنده دیگری چنین تعداد زیادی از سلاح‌های اروپایی و آمریکایی را در خود جای نداده است. همین ویژگی، یوروفایتر تایفون را برای هر مأموریتی آماده نبرد می‌کند. یوروفایتر تایفون در ماموریت برتری هوایی معمولا به موشک‌های هوا به هوا برای نبرد‌های فراتر از دید و نزدیک مجهز است. ترکیبی از نیروی رانش، چابکی، مانورپذیری، حسگر‌های پیشرفته و ادغام داده‌ها یوروفایتر تایفون را به پلتفرم برتر نبرد هوایی تبدیل می‌کند. 

یوروفایتر تایفون در نقش ممانعت هوایی برای حمله زمینی پیکربندی شده و به ۴ سلاح زمینی مجهز است، اما کماکان ۴ رادار و ۲ موشک مادون قرمز حمل می‌کند. موشک‌های مادون قرمز برای یافتن و دنبال کردن اهداف هوایی مانند هواپیما و بالگرد‌ها از تشعشع حرارتی آنان استفاده می‌شود. هم چنین، یوروفایتر تایفون با ادغام موشک‌های پیشرفته جدید، قابلیت‌های پشتیبانی هوایی نزدیک خود را افزایش داده است. این امر آن جت جنگنده را قادر می‌سازد تا با کاهش خطر آسیب جانبی به نیرو‌های غیرمتخاصم یا خودی درگیر شود. یوروفایتر تایفون می‌تواند به راحتی در یک ماموریت از حالت هوا به هوا به هوا به سطح و دوباره به حالت قبل تغییر حالت دهد. پیکربندی‌های متعدد محموله‌های هوا به هوا و حمله زمینی را می‌توان در ۱۳ جایگاه بال و بدنه جای داد که پیکربندی بسیار انعطاف‌پذیر و ویژه ماموریت را فراهم می‌کند. یوروفایتر تایفون نمایانگر بهترین فناوری‌های بریتانیایی، آلمانی، ایتالیایی و اسپانیایی است. به عنوان بزرگترین برنامه مشترک نظامی اروپا، این جنگنده در زمینه‌های اویونیک (الکترونیک هوانوردی)، آیرودینامیک، مواد و موتور‌ها سرآمد است. یوروفایتر تایفون با ارائه قابلیت عملیاتی بی‌نظیر و اثربخشی ناوگان، استانداردی را برای هواپیما‌های جنگی نسل جدید تعیین می‌کند.

قابلیت‌های چندمنظوره با سرعت فوق‌العاده، رابط کاربری پیشرفته انسان و ماشین شامل صفحه نمایش‌های LCD، دسته گاز و دسته فرمان، نمایشگر نصب شده روی کلاه ایمنی و ورودی صوتی از دیگر ویژگی‌های این جت جنگنده هستند.

این جت جنگنده با رادار AESA، سیستم جست‌و‌جو و ردیابی مادون قرمز و ادغام داده‌های حسگر پیشرفته، گزینه‌های تسلیحاتی گسترده‌ای را در ۱۳ نقطه سخت ارائه می‌دهد. طراحی پنها‌نکاری، موتور‌های قدرتمند و سیستم‌های دفاعی متناسب با ماموریت، بقای بالا و هزینه‌های عملیاتی پایین یورو فایتر تایفون را تضمین می‌کند.

بیشتر بخوانید:  اینفوگرافی / بهترین جنگنده‌های جهان در سال ۲۰۲۵

۵- اف-۱۵ ایگل ۲

اف-۱۵ ایگل ۲ اگرچه از نظر فنی یک هواپیمای رادارگریز نیست، اما از رادار‌ها و سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته خود برای فرار از رادار دشمن استفاده می‌کند. طبق گفته ارتش ایالات متحده، سرعت، میزان بارگیری سلاح و قابلیت بقای این جت جنگنده در نبرد آن را به هدفی سخت برای دشمنان تبدیل می‌کند. این جت جنگنده چند منظوره پیشرفته توسط شرکت بوئینگ براساس جنگنده اف-۱۵ئی استرایک ایگل ساخته شده است. این هواپیما برای برتری هوایی و انجام عملیات‌های تهاجمی طراحی شده و دارای قابلیت‌های پیشرفته‌ای از جمله سیستم‌های اویونیک و تسلیحاتی به‌روز و توانایی حمل انواع مختلفی از مهمات است.

این جنگنده دارای قابلیت‌هایی مانند سیستم‌های جنگ الکترونیک پیشرفته، سیستم‌های هشدار دهنده فعال و غیرفعال بقای ایگل و توانایی حمل انواع مختلفی از مهمات است. این هواپیما برای ماموریت‌های برتری هوایی، پشتیبانی از هواپیما‌های دیگر مانند اف-۲۲ و اف-۳۵ و انجام عملیات‌های تهاجمی طراحی شده است. از جمله کشور‌هایی که این جت جنگنده را در ناوگان هوایی خود قرار داده‌اند می‌توان به ایالات متحده آمریکا، ژاپن، عربستان سعودی، کره جنوبی، سنگاپور و دولت اسرائیل اشاره کرد.

وزن خالی این جنگنده ۱۲.۷۰ کیلوگرم، وزن بارگیری آن ۲۰.۱۸۵ کیلوگرم و گنجایش سوخت آن ۶.۱۰۳ کیلوگرم است. این جت جنگنده با ارائه بهترین میزان بار، برد و سرعت در کلاس خود، به عنوان ستون فقرات هر ناوگان جنگنده تاکتیکی امروز و آینده عمل خواهد کرد. اف-۱۵ ایگل ۲ با تکیه بر میراث تسلط هوایی، کنترل‌های پرواز دیجیتال با سیم، کابین خلبان دیجیتال تمام شیشه‌ای، جدیدترین سیستم‌ها و قابلیت‌های نرم‌افزاری ماموریتی، توانایی حمل سلاح‌های مافوق صوت را ارائه می‌دهد و می‌تواند از فناوری‌های موجود و آینده برای برآوردن نیاز‌های جنگنده‌ها و شکست دادن تهدیدات آینده به صورت مستقیم بهره ببرد. سیستم‌های راداری پیشرفته و سیستم‌های اویونیک پیشرفته، از جمله سیستم هشدار و بقای غیرفعال/فعال (EPAWSS) این جت جنگنده و مجموعه جدید جنگ الکترونیک پیشرفته به آن هواپیما اجازه می‌دهد تا در فضای هوایی بسیار رقابتی فعالیت کند.

این جت جنگنده وزن قابل قبولی را برای مقابله با تهدیدات به سرعت در حال تحول ارائه می‌دهد. وقتی این بار با بُرد، حسگر‌های مدرن و مجموعه پیشرفته جنگ الکترونیک ترکیب شود، اف-۱۵ ایگل ۲ دشمنان همتا را با چالش‌های متعددی در داخل و خارج از حلقه‌های تهدید مواجه می‌کند. این جت جنگنده می‌تواند از بُرد قابل توجه افزایش یافته‌ای شلیک کند، بار بیشتری نسبت به هر جنگنده دیگری حمل کند و قابلیت منحصر بفرد حمل ۱۲ موشک AMRAAM یا سایر مهمات بزرگ را فراهم می‌سازد.

این جت جنگنده با تعریف مجدد چگونگی دستیابی و حفظ حالت کم شناسایی با استفاده از ابزار‌های نوآورانه جنگ الکترونیک، بار را فدای قابلیت بقا نمی‌کند. این جت جنگنده به عنوان یک سیستم تسلیحاتی دوربرد عمل می‌کند که قادر به نفوذ و بقا در محیط‌های بسیار رقابتی نیز است. این هواپیما پیشگام نرم‌افزار سیستم ماموریت باز (OMS) برای ارتقاء سریع و افزایش قابلیت‌ها و هم چنین جدیدترین نرم‌افزار Suite ۹.۱ مشترک با هواپیما‌های قدیمی ارتقا یافته است.

منبع: سایت خبری هندی ایندیا، اف-۳۵، داسو اویاسیون، لاکهید مارتین، ایرباس، بوئینگ