تأمین حقابه ها و نهال‌کاری اولویت اصلی مقابله با گرد و غبار قم است

باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهره شعبانی -سیداحمد شفیعی در برنامه زنده «صدای مردم» رادیو قم با اشاره به شرایط پیچیده و چندبُعدی پدیده گرد و غبار در استان، اظهار کرد: طی سال‌های اخیر، توانسته‌ایم شبکه ایستگاه‌های سنجش گرد و غبار را توسعه دهیم و قم اکنون در زمره چند شهر برتر کشور از نظر پایش داده‌های آلودگی هوا قرار دارد. این اطلاعات بومی ظرفیت بالایی برای تحلیل‌های دقیق‌تر و هدفمندتر فراهم کرده‌اند.

او به جمعیت حدود یک و نیم میلیونی استان قم اشاره کرده و بر اهمیت توجه ویژه به گروه‌های حساس مانند بیماران قلبی، مبتلایان به آسم، کودکان، سالمندان و زنان باردار تأکید کرد و ادامه داد: اطلاعات ثبت‌شده در ایستگاه‌های سنجش نشان می‌دهد که پیک گرد و غبار در قم عمدتاً در ساعات عصرگاهی و شبانگاهی رخ می‌دهد؛ هرچند در برخی موارد در ساعات صبح نیز شاهد ورود ریزگردها هستیم.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم بیان کرد: این داده‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر شهروندان، خصوصاً گروه‌های آسیب‌پذیر، در خصوص تردد یا فعالیت در فضای باز کمک کند. با شناخت دقیق‌تر از الگوی زمانی ورود گرد و غبار در قم، شهروندان می‌توانند برنامه‌ریزی‌های روزانه خود را به نحوی انجام دهند که مواجهه با این پدیده به حداقل برسد، به‌ویژه در ساعات عصر و شب که احتمال وقوع آن بیشتر است.

او با بیان تفاوت شرایط قم با سایر استان‌های درگیر گرد و غبار مانند خوزستان، ایلام یا حتی تهران عنوان کرد: گرد و غبار در قم اغلب به‌صورت پیک‌های کوتاه‌مدت و تکرارشونده ظاهر می‌شود. برخلاف استان‌هایی که گرد و غبار از مناطق دوردست و کشورهای همسایه وارد می‌شود، منشأ آلودگی قم عمدتاً کانون‌های محلی و نزدیک است. از این‌رو، پایداری گرد و غبار در قم بین 3 تا 6 ساعت متغیر است و این مدت به فاصله و نوع کانون بستگی دارد.

شفیعی خاطرنشان کرد: هرچند مدت زمان وقوع این قله‌ها افزایش نمی‌یابد، اما شدت و ارتفاع آن‌ها به طور نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است. میزان آلودگی به‌طور قابل‌توجهی رشد کرده و تکرار وقوع این قله‌ها نیز بیشتر شده است. متأسفانه با افزایش غلظت آلودگی، گاهی تا 10 برابر میزان استاندارد می‌رسد. به‌طور کلی، شرایط جوی نشان می‌دهد فعالیت کانون‌های گرد و غبار به‌ویژه در اطراف دریاچه نمک تشدید شده است.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم این تشدید فعالیت‌ها را مستقیماً با مسائل کلانی مانند کاهش حق‌آبه، تغییر اقلیم، خشکسالی و از همه مهم‌تر تخریب پوشش گیاهی مرتبط دانست و اظهار داشت: یکی از عوامل مؤثر در این تخریب، افزایش تعداد شترهای رهاشده در مراتع است که باعث آسیب جدی به زیست‌بوم منطقه می‌شود. در این زمینه، جلسات متعددی با نهادهای مسئول برگزار شده و پیشنهادهایی با حضور نمایندگان مجلس و تعاونی‌های شتردار مطرح گردیده تا با حمایت‌های دولتی، مراتع و پوشش‌های گیاهی منطقه احیا شوند.

او تأکید کرد: احیای این زیست‌بوم، نه‌تنها به کنترل کانون‌های گرد و غبار کمک می‌کند، بلکه باعث بازسازی جنگل‌ها و بیشه‌های کویری شده و در بلندمدت می‌تواند به تقویت اقتصاد دامپروری منطقه منجر شود؛ مسیری که در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی نیز خواهد بود.

شفیعی در خصوص اولویت اصلی به جهت مقابله با بحران گرد و غبار در استان اذعان کرد: اولین، نزدیک‌ترین و مهم‌ترین کانون گرد و غباری که طبق مطالعات ما تأثیر مستقیم بر شهر قم دارد، کانونی به نام سراجه، با وسعتی در حدود 30 هزار هکتار است. اولویت نخست، جمع‌آوری شترهای مازاد و اجرای طرح نهال‌کاری در این منطقه است. وظیفه جمع‌آوری این شترها بر عهده جهاد کشاورزی و منابع طبیعی استان است.