تخفیف‌هایی که گران‌تر از قیمت واقعی‌اند

باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهره شعبانی - در روزگاری که هر ریال برای خانواده‌ها معنا دارد، برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در قم با شعار «همیشه تخفیف» نه‌تنها باری از دوش معیشت مردم برنمی‌دارند، بلکه با قیمت‌سازی و تبلیغات اغواگرانه، کالاهایی را گران‌تر از نرخ بازار عرضه می‌کنند. فروشگاه‌هایی که مدعی این هستند که هدفشان صرقاً ارائه کالاهای ارزان قیمت، رفع نیازهای مردمی و رفاه حال مشتریان است. 

وقتی برچسب تخفیف، نه‌تنها ارزان نمی‌کند، بلکه گران‌تر از قیمت واقعی می‌فروشد؛این بازی روانی برخی فروشگاه‌ها با اعتماد مشتریان است.

در ورودی فروشگاه، بنرهایی با رنگ‌های قرمز و زرد چشمک می‌زنند: «فقط امروز»، «فرصت محدود»، «تخفیف ویژه». اما پشت این هیاهو، قیمت‌ها نه‌تنها کاهش نیافته‌اند، بلکه در مواردی از نرخ بازار بالاترند. به باور کارشناسان اقتصادی این تکنیک‌ها، بخشی از یک طراحی روان‌شناختی‌اند که با ایجاد اضطرار، مشتری را به خریدی فوری و بی‌تحقیق سوق می‌دهند.

قیمت‌سازی قبل از تخفیف

یکی از روش‌های رایج، افزایش قیمت پایه قبل از اعمال تخفیف است. ابتدا قیمت کالا بالا می‌رود، سپس با برچسب تخفیف، به همان قیمت قبلی یا حتی بیشتر فروخته می‌شود.  

یکی از کارکنان سابق فروشگاه می‌گوید: هر هفته برچسب قیمت‌ها رو عوض می‌کردیم. اول قیمت‌ها رو بالا می‌بردن، بعد تخفیف می‌زدن روش. مشتری فکر می‌کرد سود کرده، ولی در واقع همون قیمت قبلی بود یا حتی بیشتر!

فاکتورهایی که حقیقت را فاش می‌کنند

فاطمه، مادر سه فرزند می گوید::شامپو رو با برچسب تخفیف خریدم، ولی وقتی رسیدم خونه دیدم همون قیمت توی سوپر محله‌مون بوده. فقط فونت درشت زده بودن تخفیف، ولی قیمت واقعی همونه.

بررسی تطبیقی فاکتورهای فروش با نرخ‌های رایج در سوپرمارکت‌های محلی نشان می‌دهد که بسیاری از این تخفیف‌ها فاقد پشتوانه واقعی‌اند و صرفاً جنبه تبلیغاتی دارند.

در شرایطی که تورم و فشار اقتصادی زندگی را دشوار کرده، چنین رفتارهایی نه‌تنها غیراخلاقی بلکه ضد توسعه اجتماعی‌اند. این روند، اعتماد عمومی را خدشه‌دار کرده و ضرورت نظارت دقیق‌تر نهادهای تنظیم‌گر بازار را دوچندان کرده است.

بسیاری از مردم فقط در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، کالایی را می‌خرند و کارت می‌کشند و فاکتور خرید را بدون چک کردن دور می‌اندازند در حالی که یکی از تخلفات این فروشگاه‌ها، اختلاف قیمت درج شده کالا و قیمت تمام شده و دریافت شده از مشتری است که هیچ وقت آن را چک نمی‌کند.

 این دست تخلفات فاکتوری زیاد رُخ می‌دهد و هیچ توجیهی هم از سوی متولیان فروشگاه‌های زنجیره ای بابت اختلاف بین قیمت درج شده با هزینه دریافت شده وارد نیست؛ چرا که راهش کاملا مشخص است و هر کالایی بارکد دارد که در سیستم بطور قطع ثبت شده است.

 ادعای اینکه اختلاف این قیمت بخاطر خریدها قبل و خریدها جدید است، بهانه‌ای بیش برای سرپوش گذاشتن روی درآمدهای جدید این نوع فروشگاه‌ها نیست.

مسئولیت نهادهای نظارتی

پر واضح است:سازمان حمایت از مصرف‌کننده، اتاق اصناف، و نهادهای بازرسی باید سازوکار نظارت بر تخفیف‌های فروشگاهی را شفاف‌تر و دقیق‌تر کنند. تخفیف باید واقعی باشد، نه نمایشی. انتشار عمومی لیست قیمت‌های پایه، الزام درج قیمت قبل و بعد از تخفیف، و امکان گزارش‌گیری مردمی از جمله راهکارهای قابل اجراست.

سزای گران فروش نخریدن است

در نهایت، قدرت در دستان مردم است. اگر فروشنده‌ای با فریب و قیمت‌سازی، اعتماد عمومی را زیر پا می‌گذارد، بهترین پاسخ نخریدن است.  
تحریم هوشمندانه، صدایی‌ است که بلندتر از هر اعتراض رسمی شنیده می‌شود. گران‌فروش را بی‌مشتری بگذاریم تا بازار، دوباره به انصاف بازگردد.