تنها اما مقاوم؛ قصه زنان لرستانی که بار زندگی را به دوش می‌کشند

باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - آمار‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، به دلایلی همچون فوت همسر، طلاق، مهاجرت مردان برای کار یا زندانی بودن آنها، تعداد زنان سرپرست خانوار در این استان افزایش یافته است. 

لرستان با داشتن ساختار عشایری و سنتی، هنوز هم با نگاه‌های کلیشه‌ای نسبت به زنان شاغل مواجه است. همین نگاه‌ها مانع از اشتغال رسمی و پایدار زنان شده و بسیاری از زنان سرپرست خانوار را به سوی مشاغل غیررسمی، ناپایدار و اغلب با دستمزد پایین سوق داده است.

نبود بیمه، فقدان آموزش‌های مهارتی و عدم دسترسی به منابع مالی، شرایط این زنان را بحرانی‌تر می‌کند. 

بیش از ۶۰ هزار زن سرپرست خانوار لرستان تحت پوشش حمایتی 

 بر اساس گزارش مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان،  حدود ۶۱۰۰۰ زن سرپرست خانوار در استان تحت پوشش نهاد‌های حمایتی قرار دارند. 

 وی افزود: از این تعداد، حدود ۹۰۰۰ نفر به‌صورت مستقیم تحت پوشش سازمان بهزیستی لرستان هستند و از خدمات این نهاد بهره‌مندند.

وقتی مادران نان‌آور می‌شوند؛ چالش‌ها و امید‌های زنان لر 

طرح‌های حمایتی دولت، از جمله پرداخت مستمری یا ارائه تسهیلات خرد، گرچه قدم‌هایی مهم هستند، اما به دلیل ناکارآمدی در اجرا، پوشش محدود و عدم هدف‌گذاری دقیق، نتوانسته‌اند تغییری اساسی در وضعیت این زنان ایجاد کنند. به‌علاوه، نبود نهاد‌های حمایتی محلیِ فعال و موثر در استان، این خلأ را تشدید کرده است. 

اکنون زمان آن رسیده که با نگاهی توسعه‌محور و عدالت‌طلب، سیاست‌گذاران و مسئولان استانی، برنامه‌هایی جامع و مبتنی بر نیاز‌های واقعی زنان سرپرست خانوار تدوین کنند. 

ایجاد اشتغال پایدار، آموزش‌های حرفه‌ای، تسهیل دسترسی به بازار کار و اصلاح نگرش‌های فرهنگی، از جمله راهکار‌هایی هستند که می‌توانند شرایط زندگی این زنان را بهبود بخشند. 

اگر زنان سرپرست خانوار لرستان، به عنوان ستون‌های اصلی خانواده‌ها، مورد حمایت واقعی قرار گیرند، نه‌تنها کیفیت زندگی آنها ارتقا خواهد یافت، بلکه این امر در درازمدت به کاهش فقر، توسعه اقتصادی و ثبات اجتماعی در منطقه نیز کمک شایانی خواهد کرد.

سیاست‌های حمایتی از زنان سرپرست خانوار در لرستان ناکارآمد است 

 همایون عمودی زاده رئیس بهزیستی لرستان با اشاره به خدمات بهزیستی به این اقشار در ادامه گفت: پرداخت مستمری ماهانه بر اساس بعد خانوار به زنان سرپرست خانوار و خدمات غیرمستمر شامل درمان، کمک‌هزینه دانش‌آموزی و دانشجویی، ودیعه مسکن، کمک‌هزینه خرید لوازم خانگی از خدمات سازمان است. 

 وی افزود: بیمه تأمین اجتماعی برای حدود ۳۵۰۰زن سرپرست خانوار شهری و روستایی و راه‌اندازی گروه‌های همیار حمایت مالی با تسهیلات و آموزش (در قالب بیش از ۲۰ گروه اشتغال برای حدود ۱۰۰ زن) از دیگر خدمات می‌باشد. 

اما این خدمات به نظر در همه جا اجرا نمی‌شود و به اندازه کافی جوابگوی نیاز‌های خانواده‌های بی سرپرست یا بدسرپرست نمی‌باشد. 

از کارگاه تا خانه؛ زنانی که اقتصاد خانواده را زنده نگه داشته‌اند

 فقر اقتصادی شدید،بیکاری و نبود مهارت‌های تخصصی، ساختار بزرگی از مشکلات این گروه را تشکیل می‌دهد. 

 مشکلات روحی و روانی ناشی از بار مسئولیت‌های اقتصادی و عاطفی نیز بسیار شایع است و نیازمند خدمات مشاوره‌ای و آموزش مهارت‌های زندگی هستند. 

 ضرورت برنامه‌ریزی دقیق و بین‌بخشی برای ارتقای وضعیت معیشتی، اشتغال و سلامت این قشر توسط نهاد‌های دولتی و غیردولتی مورد تأکید قرار گرفته است. 

بدون تکیه‌گاه، با امید

جلال شیخ پور رئیس کمیته امداد لرستان از پذیرش حدود ۴۲۰۰۰زن سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد استان لرستان خبر داد. 

 وی افزود: بسیاری از این افراد به دلیل طلاق، همسر معتاد، زندانی بودن یا بدسرپرستی تحت حمایت‌اند و شرایط‌شان بسیار آسیب‌پذیر است.

جمعیت زنان سرپرست خانوار در لرستان قابل توجه است و بسیاری از آنها تحت حمایت دستگاه‌های اجتماعی قرار دارند. با این حال، فقر مزمن، بیکاری، فشار‌های روحی-روانی و نیاز به آموزش مهارت‌های زندگی همچنان چالش‌های عمده باقی مانده‌اند.

نهاد‌های استانی تلاش دارند با اجرای پروژه‌های اشتغال‌زایی کوچکی مثل گروه‌های همیار، بیمه و خدمات مشاوره‌ای؛ این زنان را به سمت استقلال مالی و روانی سوق دهند.