حریم آزادی به عنوان نماد پایتخت مخدوش شد

اقتصاد۲۴- یکی از مهمترین بحث‌ها درباره برج آزادی، انتخاب آن به‌عنوان نماد تهران قدیم بوده، نمادی که به‌دلیل قرارگیری‌اش در یکی از شاهراه‌های پایتخت، آن را متمایز از دیگر آثار تاریخی تهران کرده است. اما چندین سال پیاپی است که چند روز مانده به اربعین حسینی، نه‌فقط میدان آزادی و حریم درجه سه برج، بلکه عرصه و حریم درجه یک این اثر تاریخی، میزبان سازه‌های موقتی می‌شود و حریم بصری برج مخدوش می‌شود. اما مشکل اساسی این است که برگزاری مراسم دورتادور برج، آن‌هم با صدای بالای بلندگو‌ها به‌مرور به سازه اصلی اثر آسیب وارد می‌کند. به‌گفته کارشناسان برنامه‌های برگزارشده در این نقطه از میدان، آسیب‌های جدی به برج آزادی وارد کرده است.

به‌گفته کارشناسان میراثی و شهری، برگزاری رویداد آیینی «محرم شهر» در میدان آزادی می‌توانست در هر نقطه‌ای از این میدان اجرایی شود، حتی در حریم درجه ۲ برج در میانه میدان. اینکه در حریم درجه یک این اثر معاصر تاریخی قرار می‌گیرد و جداره‌های برج، ستون نمایشگاه می‌شوند و عرصه و حریم این اثر منحصر‌به‌فرد تاریخی را مخدوش می‌کنند، نشان از کم‌توجهی متولیان میراثی و شهری به وضعیت این بنای تاریخی دارد؛ آن‌هم در شرایطی که هر دو فضا یعنی اثر تاریخی و رویداد آیینی «محرم شهر» می‌توانند در کنار هم و فقط قدری با فاصله از یکدیگر توجه علاقه‌مندانشان را به خود جلب کنند.

براساس اعلام شهردار منطقه ۹ تهران، ویژه برنامه «محرم شهر» شامل گذر بین‌الحرمین، سفینه‌النجات و نمایشگاه فروش محصولات فرهنگی است که اجرا‌های برنامه‎های آیینی ویژه ایام ماه محرم و صفر نیز در آن مدنظر است. همچنین، برپا کردن استیج و مواکب پذیرایی در میدان آزادی از دیگر اقداماتی است که در راستای اجرای هرچه بهتر «محرم شهر» در منطقه ۹ انجام می‌شود.

هیچ اجازه‌ای برای انجام این برنامه از مدیریت برج گرفته نمی‌شود

رئیس مجموعه برج آزادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار «پیام ما» می‌گوید: «مجموعه فرهنگی و هنری آزادی زیرمجموعه بنیاد رودکی کار‌های محوله در حوزه فرهنگی خود را انجام می‌دهد، اما برای انجام این کار از مدیریت برج هیچ اجازه‌ای گرفته نمی‌شود.»

«سید محمد حسینی» تأکید می‌کند: «این پروژه را شهرداری تهران و شهرداری منطقه ۹ انجام می‌دهند، از سوی دیگر سازه ایجادشده موقتی است و شهرداری هیچ ساخت‌وساز دائمی در عرصه و حریم برج آزادی انجام نمی‌دهد. این سازه‌های موقت بعد از حدود ۱۲ روز جمع‌آوری می‌شوند.»

هماهنگی‌ها با مسئولان میراث و برج آزادی انجام شده است

«امیر قاسمی»، رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران، دراین‌باره به «پیام ما» توضیح می‌دهد: «در این مدت، در میدان آزادی «محرم شهر» برگزار می‌شود، موضوعی فرهنگی که اقلام مورد نیاز زائران کربلا را برای اربعین در اختیار مردم قرار می‌دهد، حتی مشکلات گذرنامه‌ای مردم برای سفر به عراق را برطرف می‌کند.»

بیشتر بخوانید:عکس/ تعرض به حریم برج آزادی به عنوان اثر ملی تهران

او با اشاره به برگزاری برنامه‌های مفصلی که در مدت زمان برگزاری «محرم شهر» در محدوده برج آزادی برگزار می‌شود، می‌گوید: «در طول شبانه‌روز، حدود هشت هزار نفر از مردم تهران برای دیدن برنامه‌ها و استفاده از خدمات به میدان آزادی می‌آیند، حتی مردم از شهر‌های دیگر هم در این مدت به تهران می‌آیند و از این برنامه «محرم شهر» استفاده می‌کنند.»

با برنامه «محرم شهر» دست‌کم از برج استفاده می‌شود!

او تأکید می‌کند: «این برنامه هیچ آسیبی به سازه برج آزادی نمی‌زند و حتی سازه‌ها مقطعی هستند و از سوی دیگر برجی که شاید در طول سال فقط در چند مناسبت خاص مورد استفاده است، در این مدت زمان بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.»

قاسمی با این وجود می‎گوید: «ستاد گردشگری شهرداری تهران، متولی این موضوع نیست و کار برعهده بخش فرهنگی شهرداری تهران و شهرداری منطقه ۹ تهران است و ستاد گردشگری بیشتر از این موضوع بهره‌برداری می‌کند.»

او در پاسخ به این پرسش که چرا سازه‌های نصب‌شده دست‌کم دورتر از عرصه برج نصب نمی‌شوند، می‌گوید: «باید صبر کنید المان‌های بیشتر محرم شهر مانند کشتی در جای خود قرار بگیرند، آن وقت فضا بهتر دیده می‌شود»!

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران، همچنین با بیان‌ای‎که چند سالی است که این پروژه اجرا می‌شود، اما اولین‌بار است که رسانه‌ها سراغ این موضوع می‌آیند، تأکید می‌کند: «همه هماهنگی‌ها با میراث‌فرهنگی و مدیریت برج آزادی انجام شده است و اگر ایرادی بود، متولیان میراث و مسئولان برج آنها را بیان می‌کردند.»

مسئولانی که پاسخگو نبودند

به سراغ مسئولان میراث‌فرهنگی رفتیم، اما «محسن سعادتی»، معاون میراث‌فرهنگی استان تهران، نیز در پاسخ به خبرنگار «پیام ما»، اعلام کرد: «روابط‌عمومی سازمان میراث‌فرهنگی استان تهران به این معاونت اجازه صحبت درباره این موضوع را نداده است.»

خبرنگار «پیام ما» همچنین تلاش کرد در تماس با «مصطفی زیبایی‌نژاد»، مدیرکل فرهنگی شهرداری تهران، و «سید محمدرحیم مرتضوی»، شهردار منطقه ۹ تهران، که گفته می‌شود متولیان برگزاری سالانه این پروژه هستند، شرایط انتقال این برنامه را به دست‌کم خارج از عرصه برج آزادی و در یکی از ضلع‌های میدان آزادی بررسی کند، اما هیچ‌یک از این دو مسئول پاسخگو نبودند. این درحالی‌است که بار‌ها و بار‌ها کارشناسان میراث‌فرهنگی و فعالان این حوزه بر اهمیت عرصه و حریم بنا‌های تاریخی تأکید کرده‌اند و هرگونه دخل و تصرفی حتی موقتی را غیرقانونی خوانده‌اند. با این وجود، آنچه امروز شاهدش هستیم، گرفتاری جدید برج آزادی است که بیم آن می‌رود، دچار آشفته حالی بازار مغشوش تئاتر شهر شود. آثار شهری که نبودشان تهران بی آب‌وبرق را دچار بی‌هویتی هم می‌کند. چه کسی درنهایت پاسخگوی این شرایط خواهد شد؟

منبع: روزنامه پیام ما