روسیه در موضع تهاجمی قرار دارد، در حالی که اوکراین دفاع می‌کند

باشگاه خبرنگاران جوان - قاسم علیدوستی کارشناس مسائل بین الملل درباره وضعیت جنگ روسیه و اوکراین بیان کرد: جنگ اوکراین، بزرگترین بحران ژئوپلیتیکی اروپا پس از جنگ جهانی دوم است. دو عامل اصلی این جنگ، در میان سایر دلایل، موضوع عضویت اوکراین در ناتو و انگیزه‌های ژئوپلیتیکی روسیه است. روسیه برای تبدیل شدن به یک قدرت جهانی، باید به آب‌های آزاد دسترسی پیدا کند و مناطق دونسک و کریمه، تنها مسیر برای نقش‌آفرینی روسیه در این حوزه محسوب می‌شوند. به‌علاوه، بحث ناتو در این موضوع بسیار حائز اهمیت است. همچنین، در خصوص دلیل اول، رئیس‌جمهور روسیه اهداف خود را احیای نفوذ و قدرت تاریخی روسیه تعریف کرده و اوکراین را بخشی از "روسیه بزرگ" برای بازیابی این نقش اعلام می‌کند؛ امری که در واقع به همان هدف و راهبرد نخستین در خصوص اشغال و ورود روسیه به اوکراین بازمی‌گردد. عامل دوم این جنگ، همان‌طور که اشاره کردم، نفوذ ناتو به شرق و حیاط خلوت روسیه بود که با مطرح شدن بحث عضویت اوکراین در ناتو، از خط قرمز روسیه عبور کرد.

وی ادامه داد: نتیجه این جنگ تا امروز چیست؟ تصرف هفده و نیم درصد از خاک اوکراین، شامل کریمه و بخش‌هایی از استان‌های لوهانسک، دونسک، زاپروژیا و خرسون. در خط مقدم نیز از انتهای ۲۱ فوریه تغییر قابل توجهی رخ نداده و در عین حال، روسیه در موضع تهاجمی قرار دارد، در حالی که اوکراین دفاع می‌کند. زیرساخت‌های اوکراین به طور مداوم مورد حمله روسیه قرار می‌گیرد و در مقابل، تجهیزات لجستیکی روسیه توسط اوکراین منهدم می‌شود.اکنون با این فرض و پیش‌مقدمه، به این بحث می‌پردازیم که آیا گفته ترامپ می‌تواند در اتمام این جنگ تأثیرگذار باشد یا خیر. دونالد ترامپ از دوران تبلیغات ریاست‌جمهوری و در چارچوب اهداف جاه‌طلبانه و خودشیفتگی  و برای تبدیل کردن خود به "مرد صلح جهانی"، پایان دادن به جنگ اوکراین را یکی از اهداف خود اعلام و وعده داده بود که در کوتاه‌ترین زمان، و حتی ظرف دو هفته پس از آغاز ریاست‌جمهوری، این هدف را محقق خواهد کرد. اما شرایط پیچیده کنونی نشان از آن دارد که این اظهارات، بیش از یک نمایش سیاسی نیست؛ کما اینکه امروز نیز، همان‌طور که اشاره خواهم کرد، این روند، این جریان، این مواضع و این وعده نمی‌تواند فراتر از یک نمایش باشد. به همین جهت، پس از تماس‌های متعددی که حتی پس از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ استمرار می‌یابد، او موفق به برگزاری حتی یک جلسه مثبت و مفید بین دو طرف نمی‌شود و در نهایت، با ملاقات فرستاده ویژه ترامپ در خاورمیانه با پوتین، نشست دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در آلاسکا رقم می‌خورد.

علیدوستی افزود: میان آنچه دونالد ترامپ می‌گوید و آنچه بعداً در عمل اجرا می‌کند، یک تناقض بسیار شدید وجود دارد - شما این را مشاهده می‌کنید. در همان روزهای منتهی به این دیدار در آلاسکا، ترامپ با لحنی تند هشدار می‌دهد که اگر پوتین حملات را متوقف نکند، با عواقب بسیار شدیدی روبرو خواهد شد. او حتی در پرواز به آلاسکا در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز عنوان می‌کند: "خوشحال نخواهم بود اگر بدون دست‌کم نوعی آتش‌بس از این نشست خارج شوم." اما نتیجه چه بود؟ هیچ. نه آتش‌بسی حاصل شد و نه عواقبی در کار بود. برعکس، ترامپ در گفتگوی پس از نشست با همان شبکه اعلام کرد: "به دلیل پیشرفت مثبت جلسه، قصد ندارم تحریم‌های تازه‌ای علیه روسیه اعمال کنم." این در حالی بود که قبلاً به اعمال تحریم‌های جدید تهدید کرده بود. سپس در نیمه‌های شب، در شبکه اجتماعی خود آشکار کرد که عملاً از خواسته اولیه خود عقب‌نشینی کرده است. ترامپ اعلام کرد که او و پوتین توافق کرده‌اند به جای توقف فوری حملات، مستقیماً وارد گفتگو برای یک توافق صلح شوند؛ توافقی که قرار است به جنگ پایان دهد. این عقب‌نشینی ترامپ، عملاً فشار را از روی پوتین برای توقف حملات به اوکراین برداشت. مشاهده می‌شود که در عمل، این پوتین بود که برنده کارزار آلاسکا شد و نه ترامپ. ترامپ، علی‌رغم تهدیدهای مداوم و البته تشویق‌های مستمر، در عمل به هیچ‌یک از مواضع خود پایبند نبود. همان‌طور که آقای پوتین نیز در نشست خبری خود به صراحت بیان کرد، او حتی یک گام از مواضع خود عقب‌نشینی نکرده و نخواهد کرد.