سهام شناور آزاد در بورس چیست؟

اقتصاد۲۴- سهام شناور آزاد یکی از مفاهیم کلیدی در بازار سرمایه است که هم برای سرمایه‌گذاران خرد و هم برای تحلیلگران اهمیت بالایی دارد. در ساده‌ترین تعریف، سهام شناور آزاد به بخشی از سهام یک شرکت بورسی گفته می‌شود که در دست سهامداران حقیقی و حقوقی قرار دارد و قابلیت معامله شدن در بازار را دارد. به عبارت دیگر، این بخش از سهام در انحصار سهامداران عمده یا استراتژیک نیست و می‌تواند آزادانه میان سرمایه‌گذاران خرید و فروش شود. درک دقیق این مفهوم برای تحلیل روند قیمت سهام، میزان نقدشوندگی و حتی پیش‌بینی آینده یک نماد بورسی ضروری است.

اهمیت سهام شناور آزاد در بورس

سهام شناور آزاد معیاری مهم برای نمایش میزان دسترس‌پذیری سهام یک شرکت در بازار خواهد بود. اگر درصد سهام شناور یک شرکت بالا باشد، به این معناست که تعداد بیشتری از سهام آن قابلیت معامله شدن دارد و همین موضوع باعث افزایش نقدشوندگی سهم می‌شود. برعکس، اگر درصد سهام شناور پایین باشد، حجم معاملات کاهش می‌یابد و نقدشوندگی سهم به شدت کم خواهد شد.

اهمیت سهام شناور آزاد زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم این عامل می‌تواند در روند قیمت سهام نیز تأثیر بگذارد. سهامی که شناوری پایین دارند، مستعد نوسانات شدید قیمتی هستند، زیرا عرضه و تقاضا به راحتی می‌تواند قیمت آنها را تغییر دهد. در مقابل، سهم‌هایی با شناوری بالا معمولاً ثبات بیشتری دارند و کمتر تحت تأثیر معاملات هیجانی قرار می‌گیرند.

سهام شناور آزاد چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه سهام شناور آزاد فرمول پیچیده‌ای ندارد و به‌طور کلی بر اساس میزان سهامی که در اختیار سهامداران غیرعمده قرار دارد، مشخص می‌شود. در این فرآیند، سهام متعلق به سهامداران عمده، استراتژیک یا مدیران شرکت که معمولاً قصد فروش آن را ندارند، از کل سهام شرکت کسر می‌شود و باقی‌مانده به عنوان سهام شناور آزاد شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: اوراق بدهی دولتی چیست و چگونه کار می‌کند؟

برای مثال، اگر شرکتی دارای یک میلیارد سهم باشد و ۷۰۰ میلیون سهم آن در اختیار سهامداران عمده باشد، تنها ۳۰۰ میلیون سهم به عنوان سهام شناور آزاد در بازار عرضه خواهد شد. در این شرایط درصد شناوری سهم ۳۰ درصد است. این محاسبه به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا دید بهتری نسبت به میزان واقعی سهامی که می‌توانند خرید و فروش کنند، داشته باشند.

نقش سهام شناور آزاد در نقدشوندگی بازار

یکی از بزرگ‌ترین مزایای سهام شناور آزاد، افزایش نقدشوندگی سهم است. نقدشوندگی به معنای قابلیت خرید و فروش آسان دارایی در بازار بدون ایجاد تغییرات چشمگیر در قیمت آن است. سهم‌هایی که شناوری بالا دارند، معمولاً به سرعت قابل معامله هستند و سرمایه‌گذاران می‌توانند بدون نگرانی وارد یا خارج شوند.

این موضوع به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران خرد اهمیت دارد، زیرا آنها می‌خواهند سهامی را انتخاب کنند که در هر زمان امکان نقد شدن داشته باشد. همچنین، نقدشوندگی بالا موجب جذب سرمایه‌های جدید به بازار می‌شود و اعتماد سرمایه‌گذاران را تقویت می‌کند.

تأثیر سهام شناور آزاد بر نوسانات قیمتی

ارتباط مستقیمی میان سهام شناور آزاد و میزان نوسانات قیمتی وجود دارد. سهامی با شناوری پایین، به دلیل عرضه محدود، سریع‌تر تحت تأثیر تغییرات تقاضا قرار می‌گیرند و همین امر نوسانات شدیدی در قیمت آنها ایجاد می‌کند. به همین دلیل این دسته از سهم‌ها معمولاً مورد توجه سفته‌بازان و نوسان‌گیران قرار می‌گیرند.

در مقابل، سهام با شناوری بالا ثبات بیشتری دارند و کمتر دچار نوسانات ناگهانی می‌شوند. البته این به معنای نبود فرصت سود در این سهام نیست، بلکه نشان‌دهنده این است که قیمت آنها بیشتر تحت تأثیر عوامل بنیادی و اقتصادی تغییر می‌کند تا معاملات هیجانی کوتاه‌مدت.

جایگاه سهام شناور آزاد در قوانین بورس ایران

در بازار بورس ایران، سازمان بورس و اوراق بهادار مقرراتی در زمینه سهام شناور آزاد تعیین کرده است. طبق این قوانین، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس باید درصد مشخصی از سهام خود را به صورت شناور در بازار عرضه کنند. این الزام باعث می‌شود که شفافیت بیشتری در معاملات ایجاد شود و سهامداران خرد نیز امکان مشارکت بیشتری در خرید و فروش سهام داشته باشند.

همچنین، درصد سهام شناور آزاد یکی از معیار‌های مهم برای ورود شرکت‌ها به شاخص‌های اصلی بورس مانند شاخص کل یا شاخص ۳۰ شرکت بزرگ است. به بیان دیگر، اگر درصد شناوری یک شرکت پایین باشد، احتمال حضور آن در این شاخص‌ها کاهش می‌یابد.

سهام شناور آزاد و تحلیل بنیادی

سرمایه‌گذاران بنیادی در کنار بررسی عواملی مانند سودآوری، نسبت قیمت به سود (P/E) و وضعیت مالی شرکت، به میزان سهام شناور آزاد نیز توجه ویژه‌ای دارند. زیرا این شاخص می‌تواند بر روند قیمت و ریسک سرمایه‌گذاری تأثیر بگذارد. برای مثال، اگر شرکتی بنیادی قوی داشته باشد، اما سهام شناور آن بسیار پایین باشد، ممکن است سرمایه‌گذاران در زمان خروج از سهم با مشکل نقدشوندگی مواجه شوند. به همین دلیل، تحلیل سهام شناور آزاد یکی از بخش‌های مهم تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

آینده سهام شناور آزاد در بورس ایران

با توسعه بازار سرمایه و افزایش مشارکت مردم در بورس، اهمیت سهام شناور آزاد روزبه‌روز بیشتر می‌شود. کارشناسان معتقدند افزایش درصد شناوری سهم‌ها می‌تواند به تعمیق بازار، کاهش نوسانات غیرمنطقی و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران منجر شود. از سوی دیگر، شرکت‌هایی که درصد شناوری بالاتری دارند، شانس بیشتری برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی خواهند داشت، زیرا این ویژگی نشانه‌ای از شفافیت و نقدشوندگی بالای سهم است.

سخن آخر

سهام شناور آزاد یکی از شاخص‌های کلیدی در بازار سرمایه است که نشان می‌دهد چه بخشی از سهام یک شرکت قابلیت معامله آزادانه در بورس را دارد. این عامل نقش مهمی در نقدشوندگی، ثبات قیمت و جذابیت سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند. در بورس ایران نیز قوانین مشخصی برای افزایش سهام شناور آزاد شرکت‌ها وضع شده است تا شفافیت و کارایی بازار بهبود یابد. بنابراین، سرمایه‌گذاران هنگام انتخاب سهم، علاوه بر بررسی وضعیت بنیادی و تکنیکال، باید به درصد سهام شناور آزاد نیز توجه ویژه‌ای داشته باشند تا تصمیمی آگاهانه و کم‌ریسک بگیرند.