سیر تحول سیاست سکه

در سال‌های گذشته، پیش‌فروش سکه طلا یکی از ابزار‌های بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی و مدیریت بازار ارز و طلا بوده است. این سیاست به‌ویژه از دهه ۱۳۹۰ و در اوج تورم و بی‌ثباتی ارزی پررنگ شد.
در سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱، با عرضه گسترده سکه بهار آزادی، بانک مرکزی توانست نقدینگی بالایی جذب کند تا فشار تقاضا در بازار ارز کاهش یابد. با این حال، تأخیر در تحویل و تغییرات شدید قیمت طلا، اعتماد عمومی به این طرح را کاهش داد و موجب افت استقبال شد.
مرحله بعدی در آذر ۱۳۹۶ آغاز شد و تا ۱۳۹۷ ادامه یافت. در این مقطع، تشدید تحریم‌ها و جهش نرخ ارز، بانک مرکزی را دوباره به سمت پیش‌فروش سکه کشاند. اما افزایش مستمر تورم اجازه نداد این سیاست اثر پایدار بگذارد.
از سال ۱۴۰۲ به بعد، پیش‌فروش و حراج سکه در مرکز مبادله ارز و طلا با چارچوبی سازمان‌یافته‌تر دنبال شد. عرضه سکه با قیمت پایین‌تر از بازار آزاد، موجب شد بخشی از نقدینگی به سمت این بازار هدایت شود. تا پایان اسفند ۱۴۰۲، حراج سکه در ۸۲ نوبت برگزار شد و تا اسفند ۱۴۰۳ نیز سه مرحله پیش‌فروش رسمی در این مرکز انجام گرفت.