غزه؛ نجوای خاموش کودکان در میان فاجعه‌ای انسانی

باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنيفه - بیش از ۶۵۰ هزار کودک زیر پنج سال، در میان گرسنگی و مرگ دست‌وپا می‌زنند. وزارت بهداشت غزه اعلام کرده که از اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، دست‌کم ۵۷،۸۸۲ فلسطینی در حملات رژيم صهيونيستی به شهادت رسیده‌اند. 

فاجعه‌ای که کودکان را می‌بلعد

به گزارش یونیسف، ۱۷.۴۰۰ کودک در میان قربانیان‌اند، به‌طوری‌که هر ۳۰ دقیقه یک کودک در این سرزمین قربانی می‌شود. محاصره کامل غزه، که با قطع ورود غذا، آب، دارو، سوخت و برق از ۹ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، بحرانی بی‌سابقه را رقم زده است. بیش از ۶۵۰ هزار کودک زیر پنج سال، که بخش عظیمی از ۱.۱ میلیون کودک ساکن غزه را تشکیل می‌دهند، در معرض مرگ ناشی از گرسنگی، بیماری و فقدان مراقبت‌های پزشکی قرار دارند.

این محاصره که به گفته سازمان عفو بین‌الملل «مجازات جمعی» و نقض آشکار قوانین بین‌المللی است، تمامی جنبه‌های زندگی در غزه را مختل کرده است. بیمارستان‌ها که به دلیل قطع برق و کمبود سوخت از کار افتاده‌اند، قادر به ارائه خدمات اولیه نیستند. گزارش سازمان پزشکان بدون مرز حاکی از آن است که بیش از ۸۰۰ زن باردار و شیرده و ۶۰۰ کودک در درمانگاه‌های این سازمان از سوءتغذیه شدید رنج می‌برند. کودکان، به‌عنوان آسیب‌پذیرترین گروه، در معرض خطراتی قرار دارند که نه‌تنها جسم، بلکه روح و آینده آنها را نابود می‌کند. تصاویر کودکان گرسنه‌ای که در میان آوار به دنبال غذا می‌گردند، وجدان بشری را به چالش می‌کشد.

محاصره: سلاحی برای نابودی یک ملت

محاصره غزه که با هدف اعلام‌شده رژيم صهيونيستی برای فشار بر حماس و آزادسازی گروگان‌هاي اين رژمي اعمال شد، به ابزاری برای ایجاد قحطی عمدی تبدیل شده است. دفتر اطلاع‌رسانی دولتی غزه گزارش داده که ۹۶ درصد از جمعیت این منطقه از ناامنی غذایی شدید رنج می‌برند و ۱.۲۵ میلیون نفر در شرایط گرسنگی فاجعه‌بار به سر می‌برند. این وضعیت که به گفته سازمان جهانی غذا «بدترین بحران غذایی قرن» است، جان صد‌ها هزار نفر، به‌ویژه کودکان، را تهدید می‌کند. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهند که در سه روز گذشته، دست‌کم ۴۵ مورد مرگ ناشی از گرسنگی و نبود دارو ثبت شده است.

این بحران فراتر از کمبود غذا است. تخریب زیرساخت‌های آب و فاضلاب، همراه با گرمای تابستان و ازدحام در پناهگاه‌ها، خطر شیوع بیماری‌های واگیردار مانند وبا و اسهال را به شدت افزایش داده است. شهرداری غزه هشدار داده که پمپاژ فاضلاب به ساحل، به دلیل آسیب به خطوط پمپاژ، می‌تواند فاجعه‌ای زیست‌محیطی ایجاد کند که سلامت عمومی را بیش از پیش به خطر می‌اندازد. سازمان آنروا نیز گزارش داده که کمبود آب تمیز و صابون، در کنار شرایط غیربهداشتی پناهگاه‌ها، «عواقب وخیم بهداشتی» را در پی خواهد داشت.

نقض قوانین بشردوستانه

اقدامات رژيم صهيونيستی، از جمله بمباران غیرنظامیان و محاصره کامل، نقض آشکار اصول حقوق بشری بین‌المللی، از جمله کنوانسیون ژنو و کنوانسیون حقوق کودک است. گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که ۷۰ درصد قربانیان غزه زنان و کودکان هستند و گروه سنی ۵ تا ۹ سال بیشترین آسیب را دیده‌اند. دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) در ژانویه ۲۰۲۵ هشدار داد که اقدامات رژيم صهيونيستی می‌تواند به «نسل‌کشی» منجر شود. این اتهام که از سوی آفریقای جنوبی در پرونده‌ای علیه رژيم صهيونيستی مطرح شده، با شواهد گسترده‌ای از تخریب عمدی زیرساخت‌های غیرنظامی و هدف قرار دادن اماکن امن مانند بیمارستان‌ها و مدارس پشتیبانی می‌شود.

تأثیر بر غیرنظامیان: قربانیان اصلی

حملات رژيم صهيونيستی که شامل بمباران گسترده مناطق مسکونی، بیمارستان‌ها و مدارس بوده، بیش از ۱.۵ میلیون نفر را آواره کرده است. کودکان، که ۴۷ درصد جمعیت غزه را تشکیل می‌دهند، بیشترین آسیب را دیده‌اند. گزارش یونیسف نشان می‌دهد که از اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، ۱۵۵۰۰ کودک کشته شده‌اند، یعنی روزانه بیش از ۳۵ کودک. علاوه بر این، ۲۲۰۰۰ کودک دیگر ناپدید شده‌اند و بسیاری دچار معلولیت‌های دائمی شده‌اند. تصاویر کودکان آواره‌ای که در میان آوار به دنبال سرپناه و غذا می‌گردند، به نمادی از این فاجعه تبدیل شده است.

سکوت جهانی: شرمی که تاریخ ثبت خواهد کرد

دفتر اطلاع‌رسانی دولتی غزه، سکوت جامعه جهانی در برابر این فاجعه را «شرم‌آور» توصیف کرده است. در حالی که سازمان‌های بین‌المللی مانند یونیسف، آنروا و پزشکان بدون مرز خواستار آتش‌بس فوری و رفع محاصره شده‌اند، تلاش‌های دیپلماتیک تاکنون ناکام مانده است. آتش‌بس موقت نوامبر ۲۰۲۳ و توافق ژانویه ۲۰۲۵ به دلیل نقض تعهدات توسط طرفین به شکست انجامید. مذاکرات اخیر در دوحه و قاهره نیز، به دلیل اختلافات بر سر شروط آتش‌بس و تبادل اسرا، بی‌نتیجه مانده است. این ناکامی‌ها، همراه با حمایت برخی قدرت‌های غربی از رژيم صهيونيستی، امیدی اندک به بهبود سریع اوضاع باقی گذاشته است.

خطر قحطی و بیماری: شمارش معکوس برای فاجعه

ادامه محاصره، خطر قحطی و بیماری را به سطحی بی‌سابقه رسانده است. گزارش سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که از مارس ۲۰۲۵ تاکنون، ۸۰ کودک بر اثر سوءتغذیه جان باخته‌اند. نبود آب تمیز، صابون و امکانات بهداشتی، همراه با گرمای تابستان و ازدحام در پناهگاه‌ها، شرایط را برای شیوع بیماری‌های واگیردار مهیا کرده است. سازمان آنروا هشدار داده که بدون رفع فوری محاصره، غزه در آستانه فاجعه‌ای بهداشتی قرار دارد که می‌تواند جان صد‌ها هزار نفر را بگیرد.

راهی به سوی رهایی: آیا امیدی باقی است؟

بحران غزه نیازمند اقدام فوری جامعه جهانی است. رفع محاصره، تضمین ورود کمک‌های بشردوستانه و برقراری آتش‌بس پایدار، تنها راه‌های جلوگیری از فاجعه‌ای بزرگ‌تر هستند. دیوان بین‌المللی دادگستری و سازمان ملل بار‌ها هشدار داده‌اند که ادامه این وضعیت می‌تواند به «نسل‌کشی» منجر شود. با این حال، پیچیدگی‌های سیاسی، از جمله حمایت بی‌قیدوشرط برخی قدرت‌ها از رژيم صهيونيستی، مانع از پیشرفت مذاکرات شده است. فشار افکار عمومی و سازمان‌های غیردولتی می‌تواند نقشی کلیدی در تغییر این معادله ایفا کند.

 فریادی برای بیداری بشریت

کودکان غزه، که پنجمین نسل تحت اشغال هستند، حق دارند در جهانی بدون خشونت و محاصره زندگی کنند. بدون رفع این ریشه‌ها، چرخه خشونت و رنج ادامه خواهد یافت و نسل‌های آینده را نیز قربانی خواهد کرد. 

غزه امروز نه‌تنها با بمباران و محاصره، بلکه با سکوتی شرم‌آور از سوی بخش‌هایی از جامعه جهانی روبروست. مرگ روزانه کودکان، تخریب زیرساخت‌ها و قحطی عمدی، تصویری از فاجعه‌ای انسانی را ترسیم می‌کند که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. بیش از ۶۵۰ هزار کودک زیر پنج سال، که آینده غزه را نمایندگی می‌کنند، در معرض مرگ قرار دارند. جهان در برابر آزمونی تاریخی قرار دارد؛ سکوت در برابر این تراژدی یا گامی قاطع برای نجات جان انسان‌ها.