قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت چیست؟

به گزارش نبض بورس، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ (۲۹ تیر ۱۳۹۴) به تصویب رسید و چارچوب حقوقی و بین‌المللی برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) را تثبیت کرد. این قطعنامه نه تنها توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی را رسمیت بخشید، بلکه تحریم‌های گذشته را لغو کرد و هم‌زمان محدودیت‌های موقتی برای فعالیت‌های تسلیحاتی و موشکی ایران تعیین نمود.

مفاد اصلی قطعنامه ۲۲۳۱

۱. تأیید برجام

قطعنامه ۲۲۳۱ به عنوان پشتوانه بین‌المللی برجام شناخته می‌شود و توافق ایران با گروه ۱+۵ را تأیید می‌کند.

۲. لغو تحریم‌های قبلی

با اجرای تعهدات ایران، تمامی تحریم‌های وضع‌شده در قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت (از جمله ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹) لغو شدند.

۳. محدودیت‌های تسلیحاتی و موشکی

• محدودیت در خرید و فروش سلاح‌های متعارف برای مدت ۵ سال (تا اکتبر ۲۰۲۰).

• محدودیت در فعالیت‌های مرتبط با برنامه موشکی برای مدت ۸ سال (تا اکتبر ۲۰۲۳).

۴. مکانیزم ماشه (Snapback)

یکی از مهم‌ترین بخش‌های قطعنامه ۲۲۳۱، سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌ها است. در صورت اعلام «عدم پایبندی اساسی ایران به تعهدات برجامی» توسط یکی از طرف‌ها، تمامی تحریم‌های لغوشده بدون نیاز به رأی‌گیری جدید بازمی‌گردند.

۵. همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای

این قطعنامه کشورهای عضو سازمان ملل را به همکاری با ایران در زمینه فناوری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای تشویق می‌کند.

اهمیت قطعنامه ۲۲۳۱ برای ایران و جامعه جهانی

قطعنامه ۲۲۳۱ نه تنها به عنوان سند بین‌المللی برجام شناخته می‌شود، بلکه مسیر تعامل ایران با جهان را در زمینه هسته‌ای و اقتصادی باز کرد. با این حال، بندهای مربوط به مکانیزم ماشه و محدودیت‌های موشکی همچنان موضوع مناقشه میان ایران و غرب هستند.

جمع‌بندی

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، برجام را رسمیت بخشید، تحریم‌های گذشته را لغو کرد و در عین حال محدودیت‌های موقتی بر ایران اعمال نمود. در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از خروج آمریکا از برجام، بحث درباره تفسیر و اجرای مفاد این قطعنامه، به‌خصوص مکانیزم ماشه، دوباره اهمیت پیدا کرده است.