لبنان در آستانه فروپاشی...

اقتصاد۲۴- وب‌سایت «المانیتور» پیامد‌های تصمیم دولت لبنان برای محدود کردن مالکیت سلاح، از جمله سلاح‌های حزب‌الله و اعطاء آنها به دولت را بررسی کرد. این پایگاه اظهار داشت که با شروع تحویل سلاح‌های برخی از گروه‌های فلسطینی در اردوگاه پناهندگان برج البراجنه در بیروت، این تصمیم وارد مرحله اجرایی و البته بحرانی شده است.

جاسم العزاوی، نویسنده و روزنامه‌نگار عراقی، در مقاله‌ای که در «المانیتور» منتشر کرده، برچیدن تسلیحات همه گروه‌های مسلح، در درجه اول حزب الله، را با توجه به خطر سوق دادن لبنان به یک جنگ داخلی جدید، بیشتر شبیه یک «ماجراجویی» دانست تا سیاست.

العزاوی معتقد است که این طرح با وعده‌های کمک، بازسازی و عادی‌سازی روابط بین‌المللی، حمایت مستقیم آمریکا را به همراه دارد. با این حال، حزب الله قاطعانه آن را رد کرده است. شیخ نعیم قاسم، رهبر حزب الله، جایی برای سوءتفاهم باقی نگذاشت و گفت: «هر کسی که امروز خواستار خلع سلاح حزب الله، چه در داخل و چه در خارج، چه در صحنه عربی یا بین‌المللی باشد، به پروژه اسرائیل خدمت می‌کند. برای حزب‌الله، قدرت تسلیحاتی اش قابل مذاکره نیست. این سپر بازدارنده اسرائیل و ضامن حاکمیت مستقل لبنان است.» قاسم گفت که درخواست خلع سلاح در حالی که نیرو‌های اسرائیلی هنوز خاک لبنان را اشغال کرده‌اند، مساوق تسلیم است.

واشنگتن نماینده ویژه خود، تام باراک، را با یک نقشۀ راه شش صفحه‌ای تحت فشار قرار داده که هر چه سریع‌تر خلع سلاح حزب الله و سایر گروه‌ها را آغاز کند. تام باراک خواستار خلع سلاح حزب الله تا پایان سال در ازای توقف عملیات نظامی اسرائیل در جنوب و ارائه کمک‌های بین المللی برای بازسازی لبنان بود. با این حال، حزب الله و متحدانش این ابتکار عمل را رد کردند و آن را «تهدید و باج گیری» و تلاشی برای تحمیل یک ماموریت خارجی پنهان دانستند.

برای واشنگتن، حزب الله فقط یک گروه شبه‌نظامی نیست، بلکه مانع اصلی عادی سازی روابط با اسرائیل است. برای حزب‌الله، ماموریت دوگانه باراک برای لبنان و سوریه، تنها این سوءظن را تشدید می‌کند که واشنگتن به دنبال اجرای مجدد عملیات شام این بار در لبنان است.

 بیشتر بخوانید:  استعمار آبی؛ از آغاز جنبش ایدئولوژیک صهیونیسم، آب سنگ‌بنای استراتژی اسرائیل بود

اسرائیل و ایران در خط مقدم

به گفته نویسنده، مواضع اسرائیل تغییری نیافته است. یوآو گالانت، وزیر جنگ سابق، تأکید کرد که «بدون امنیت اسرائیل، آرامشی در بیروت و ثباتی در لبنان وجود نخواهد داشت» و تهدید کرد که اگر حزب الله منحل نشود، اسرائیل به عملیات نظامی ادامه خواهد داد. در مقابل، علی لاریجانی، رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران، به بیروت شتافت تا حمایت کامل ایران از متحد خود را تأیید کند. او سلاح‌های حزب الله را تضمین اصلی حاکمیت مستقل لبنان در برابر اسرائیل دانست.

ناظران معتقدند که ابتکار عمل آمریکا برای حل معضل لبنان از «نقص‌های ساختاری» رنج می‌برد، به‌ویژه اینکه از حزب الله می‌خواهد سلاح‌های خود را تحویل دهد در حالی که اسرائیل همچنان مواضع استراتژیک لبنان را اشغال کرده است. علاوه بر این، ارتش لبنان، علیرغم تلاش هایش برای اعمال کنترل خود، فاقد تجهیزات و ظرفیت لازم برای مقابله با یک سازمان نظامی آموزش‌دیده و دارای ریشه‌های اجتماعی مانند حزب الله است. انفجار ماه گذشته در جریان عملیاتی برای از بین بردن زیرساخت‌های این حزب در جنوب، شش سرباز را کشت که این امر یادآور بزرگی چالش‌ها و مشکلات ارتش و دولت لبنان برای مقابله با حزب الله است.

ارتش لبنان نه برای رویارویی مستقیم با مجاهدان حزب‌الله آموزش دیده و نه به تسلیحات مدرن و قدرتمند مجهز است.

جوزف عون، رئیس جمهور لبنان، خواستار گفتگوی ملی برای جلوگیری از درگیرِیِ آشکار شد. با این حال، فشار واشنگتن و اسرائیل، بیروت را با یک معادله دشوار رو‌به‌رو کرده است: دولت یا باید شرایط خلع سلاح را فراهم کند یا با خطر یک لغزش امنیتی و فرقه‌ای که یادآور جنگ داخلی ۱۹۷۵ است، روبه رو شود. با افزایش تنش‌ها و تظاهرات مسلحانه در خیابان ها، احتمال تشدید اوضاع امنیتی بیشتر شده و تنها یک توافق لحظه آخری و معجزه آسا می‌تواند از جنگ داخلی در لبنان جلوگیری کند.

تنها راه نجات لبنان چیست؟

تحلیلگران موافقند که هر راه حلی برای خلع سلاح حزب‌الله که مستلزم خروج اسرائیل از خاک لبنان نباشد، در حد جوهر روی کاغذ باقی خواهد ماند. مگر اینکه واشنگتن بتواند اسرائیل را مجبور به عقب‌نشینی کند، که بسیار بعید است.

نویسنده المانیتور در پایان نتیجه می‌گیرد که «لبنان جای کمی برای ریسک دارد و هرگونه تلاش عجولانه برای برچیدن حزب الله با زور، دولت را ایمن نمی‌کند، بلکه آن را به سمت نابودی سوق می‌دهد.» او خاطرنشان می‌کند که در وضعیت فعلی، گفتگوی داخلی و دیپلماسی منطقه‌ای تنها راه‌های جلوگیری از انفجار جدید هستند.

امروز، لبنان بار دیگر بر سر یک دوراهی ایستاده است: یا بازتولید تراژدی جنگ داخلی، یا مکث، ارزیابی مجدد و جستجوی یک توافق سیاسی، که تنها راه جلوگیری از فاجعه است.

منبع: خبر فوری