چرا تغییر زمان کلاس‌ها می‌تواند به نفع یادگیری باشد؟

باشگاه خبرنگاران جوان - زهرا محسنی، پژوهشگر در حوزه تعلیم و تربیت در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: مدت‌ها بر این باور بودیم که مدیریت زمان تنها نکته مهم است، اما اکنون متوجه شده‌ایم که آنچه واقعاً اهمیت دارد، مدیریت انرژی است؛ یعنی این‌که انسان در چه زمانی از روز بالاترین توان ذهنی را دارد.

این پژوهشگر در حوزه تعلیم و تربیت با بیان اینکه در دوره نوجوانی، ساعت زیستی بدن تغییر می‌کند؛ افزود: بسیاری از نوجوانان برای بیدار شدن صبح زود با مشکل مواجه‌اند و در آن ساعات انرژی لازم برای یادگیری را ندارند. در چنین شرایطی، اصرار بر شروع زودهنگام مدارس می‌تواند منجر به افت تمرکز، خستگی، کاهش انگیزه و حتی مشکلات روانی شود.

محسنی ادامه داد: سیستم آموزشی بر مبنای الگوهایی شکل گرفته که دهه‌ها پیش طراحی شده‌اند و کمتر با پژوهش‌های جدید در زمینه نوجوانان و آموزش همخوانی دارند. ضروری است که مفاهیم و زمان‌بندی‌هایی مانند اینکه چه ساعتی چه درسی تدریس شود یا چگونه تدریس گردد، مورد بازنگری قرار گیرد.

این پژوهشگر تصریح کرد: مطالعات در حوزه نوجوانی پدیده‌ای نسبتاً جدید است و یافته‌های ما در این زمینه به‌طور مداوم در حال تحول هستند. بنابراین، تطبیق نظام آموزشی با این یافته‌ها یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.

زهرا محسنی گفت: هر تغییری تبعات خاص خود را دارد و نیازمند بررسی دقیق است. اما آیا تغییر ساعت شروع مدارس ممکن و قابل‌پذیرش است؟ به نظر من بله، اما باید بر اساس پژوهش، آزمون‌های میدانی و رویکرد علمی صورت گیرد. این کار نه تنها به سرعت انجام شدنی نیست بلکه نیازمند تصمیم‌گیری‌های عمیق و بنیادین است.

این پژوهشگر اظهار کرد: نهاد خانواده و مدارس در بهبود سلامت و یادگیری دانش‌آموزان بسیار مهم است. بهترین مسیر، گفت‌وگوی دو سویه، همدلانه و هدفمند میان والدین و نهادهای آموزشی است. هم والدین باید شرایط مدارس را درک کنند، و هم مدارس نیازهای واقعی نوجوانان و خانواده‌ها را بشناسند. بدون این گفت‌وگو، نمی‌توان انتظار بهبود شرایط را داشت.

محسنی افزود: قدم اول این است که ما بپذیریم زمان شروع مدرسه یک مسئله مهم است. قدم دوم اینکه برای حل آن، راهکار علمی و ساختاری طراحی کنیم. پژوهش کنیم، داده جمع کنیم، خدمات و برنامه‌هایی طراحی کنیم که واقعاً جواب بدهند؛ نه راه‌حل‌های سطحی و کوتاه‌مدت. فقط با این رویکرد می‌توان به بهبود کیفیت آموزش و سلامت دانش‌آموزان کمک کرد.