ارزیابی قامتی کودکان در تابستان؛ گامی مهم برای پیشگیری از ناهنجاری‌های اسکلتی در بزرگسالی

باشگاه خبرنگاران جوان - عبدالرحمان اهوازیان، دبیر شاخه ورزشی انجمن فیزیوتراپی ایران، با اشاره به اهمیت ارزیابی قامتی کودکان اظهار داشت: بسیاری از ناهنجاری‌های اسکلتی–عضلانی که در بزرگسالی منجر به کمردرد، زانو درد، آرتروز یا اختلالات پوسچرال می‌شوند، ریشه در ناهنجاری‌هایی دارند که در دوران کودکی ایجاد شده و در زمان مناسب شناسایی و اصلاح نشده‌اند.

وی با بیان اینکه بیشتر این ناهنجاری‌ها در مراحل اولیه بدون علامت هستند، افزود: والدین نباید نبود درد یا شکایت را به معنای سلامت کامل اسکلتی فرزند خود تلقی کنند. در بسیاری موارد، ناهنجاری‌هایی نظیر پای صاف، زانوی پرانتزی یا ضربدری، انحراف ستون فقرات یا کوتاهی تاندون آشیل بدون نشانه مشخص وجود دارند و تنها از طریق ارزیابی تخصصی قابل تشخیص هستند.

اهوازیان ادامه داد: فیزیوتراپیست‌ها با استفاده از تست‌های قامتی و بررسی الگو‌های حرکتی می‌توانند نوع و شدت ناهنجاری را مشخص کرده و بر اساس آن، برنامه‌ای شامل تمرینات اصلاحی، آموزش پوسچر صحیح و استفاده از وسایل کمکی طراحی کنند. این مداخلات بدون نیاز به دارو یا جراحی انجام شده و در صورت شروع در سن مناسب، اثربخشی بالایی دارند.

وی با اشاره به آغاز فصل تابستان تصریح کرد: تعطیلی مدارس و فراغت کودکان از برنامه‌های فشرده درسی، تابستان را به دوره‌ای مناسب برای تمرکز بر سلامت جسمی تبدیل کرده است. بسیاری از والدین در طول سال تحصیلی به‌دلیل کمبود زمان، مراجعه به کلینیک‌های فیزیوتراپی را به تعویق می‌اندازند. اما در تابستان، هم کودک زمان و انرژی بیشتری برای انجام تمرینات دارد و هم والدین می‌توانند با فراغ بال، جلسات ارزیابی و تمرین را پیگیری کنند.

از طرفی، اجرای منظم برنامه‌های اصلاحی در این سه ماه می‌تواند تغییرات ملموس و ماندگاری ایجاد کند. تابستان، فرصتی طلایی برای شناسایی ناهنجاری‌ها، اصلاح ساختار بدنی و تقویت آمادگی جسمانی کودکان برای ورود به سال تحصیلی جدید است.

توصیه من به والدین این است که حتی اگر فرزندشان شکایتی از درد یا محدودیت ندارد، حداقل یک‌بار در سنین پیش‌دبستانی، آغاز مدرسه و ابتدای نوجوانی او را برای ارزیابی قامتی به فیزیوتراپیست مراجعه دهند. همان‌طور که مراجعه به دندان‌پزشک یا چشم‌پزشک در کودکی امری بدیهی تلقی می‌شود، بررسی وضعیت اسکلتی–عضلانی نیز باید جزو اولویت‌های سلامت کودک قرار گیرد.

در کنار آن، والدین باید نسبت به نحوه نشستن، استفاده از کیف مدرسه، انجام تمرینات ورزشی مناسب و تشویق به تحرک در کودکان آگاهی بیشتری داشته باشند. بی‌توجهی به این نکات می‌تواند پایه‌گذار آسیب‌های جدی در بزرگسالی باشد.

در شرایطی که بسیاری از ناهنجاری‌های اسکلتی‌–‌عضلانی دوران بزرگسالی ریشه در دوران کودکی دارند، شناسایی و درمان به‌موقع می‌تواند مسیر زندگی فرد را تغییر دهد. جامعه نیازمند ارتقای فرهنگ پیشگیری است، و فیزیوتراپی در این مسیر نقش مؤثری دارد. ما در کلینیک‌های فیزیوتراپی، به‌ویژه در فصل تابستان، آمادگی کامل داریم تا به والدین و فرزندان برای ساختن آینده‌ای سالم‌تر کمک کنیم.

منبع: انجمن فیزیوتراپی ایران