نشان امید بر زوج‌های نابارور در لرستان؛ شناسایی و نشان‌دار شدن

باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - ناباروری در جهان امروز یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بهداشت باروری به شمار می‌رود. سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد زوج‌ها در سنین باروری با درجاتی از ناباروری مواجه‌اند. در ایران نیز آمار‌ها حکایت از شیوعی نزدیک به میانگین جهانی دارد. استان لرستان به دلیل بافت جمعیتی جوان، ساختار فرهنگی سنتی و ارزش ویژه‌ای که برای فرزندآوری قائل است، با موضوع ناباروری اهمیت و حساسیت بیشتری پیدا می‌کند.

در جامعه‌ی لرستان، خانواده و تداوم نسل جایگاه بسیار مهمی دارد. بسیاری از زوج‌های نابارور علاوه بر مشکلات جسمی و روانی، تحت فشار‌های فرهنگی و خانوادگی نیز قرار می‌گیرند. نگاه سنتی به ناباروری اغلب زنان را مسئول اصلی آن می‌داند، در حالی که بر اساس شواهد علمی، سهم مردان و زنان در بروز ناباروری تقریباً برابر است. این نگرش می‌تواند منجر به آسیب‌های روانی، تنش‌های خانوادگی و حتی فروپاشی زندگی مشترک شود.

حمایت هدفمند از ناباروری؛ زوج‌های لرستانی زیر چتر نشان‌دار شدن

محسن اسدبیگی با اشاره به جوانی جمعیت، اظهار داشت: بیمه سلامت در بخش‌های مختلف از جمله جوانی جمعیت فعالیت دارد که در این زمینه، مراکزی در نظر گرفته شده تا زوج‌های نابارور بتوانند با مراجعه به این مراکز، روند درمان خود را پیگیری نمایند.

وی افزود: در همین راستا ۴ هزار و ۵۵ نفر در سامانه نسخه الکترونیک بیمه سلامت استان لرستان به عنوان نابارور نشان‌دار شدند که اداره کل بیمه سلامت استان در حال حاضر با دو مرکز درمان ناباروری خصوصی شفا و غیر دولتی جهاد دانشگاهی جهت ارائه خدمات تخصصی، قرارداد منقعد کرده است.

مدیرکل بیمه سلامت لرستان تصریح کرد: با توجه به اینکه در راستای پوشش بیمه‌ای خدمات ناباروری، زنان باردار و کودکان زیر پنج سال هم می‌توانند از این خدمات بهره‌مند شوند، در حال حاضر تعداد ۵۴۰ زن باردار و ۷۳ هزار و ۷۱۸ کودک تحت پوشش بیمه سلامت قرار دارند و از خدمات بیمه‌ای استفاده می‌کنند.

موانع اقتصادی

درمان‌های ناباروری شامل روش‌هایی، چون دارودرمانی، جراحی‌های محدود و روش‌های پیشرفته‌ی کمک‌باروری مانند IVF و IUI است. این درمان‌ها معمولاً پرهزینه‌اند و نیاز به تکرار چندباره دارند. در لرستان که بخشی از جمعیت با مشکلات اقتصادی و بیکاری روبه‌روست، توان پرداخت این هزینه‌ها برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار است. پوشش بیمه‌ای ناکافی نیز فشار مالی را دوچندان می‌کند.

هرچند در سال‌های اخیر برخی مراکز درمان ناباروری در لرستان تأسیس شده، اما همچنان بسیاری از زوج‌ها برای درمان‌های پیشرفته ناچارند به شهر‌هایی مانند تهران، اصفهان یا مشهد سفر کنند. این موضوع علاوه بر هزینه‌های مالی، استرس و مشکلات جانبی دیگری به همراه دارد.

پیامد‌های روانی

ناباروری به‌ویژه در سال‌های نخست ازدواج، می‌تواند احساس ناکامی، افسردگی، اضطراب و حتی انزوا را در افراد ایجاد کند. در لرستان، با توجه به فشار‌های اجتماعی برای داشتن فرزند، این پیامد‌های روانی شدیدتر تجربه می‌شود. نقش مشاوره‌های تخصصی روان‌شناختی در کنار درمان‌های پزشکی، در چنین شرایطی بسیار حیاتی است.

چشم‌انداز و امید‌ها

خوشبختانه با حمایت‌های دولت در زمینه توسعه مراکز درمان ناباروری، افزایش آگاهی عمومی و پوشش نسبی بیمه‌ای، شرایط نسبت به گذشته رو به بهبود است. افزایش گفت‌و‌گو درباره ناباروری در رسانه‌های محلی و تلاش فعالان حوزه سلامت می‌تواند تابوی این موضوع را بشکند و نگاه جامعه را اصلاح کند. همچنین حمایت سازمان‌های مردم‌نهاد در زمینه مشاوره، آگاهی‌بخشی و کمک‌های مالی به زوج‌های نابارور در لرستان، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در ارتقای کیفیت زندگی آنان داشته باشد.

ناباروری تنها یک مسأله پزشکی نیست، بلکه یک موضوع اجتماعی چندوجهی است که نیازمند هم‌افزایی سیاست‌گذاران، مراکز درمانی، روان‌شناسان، رسانه‌ها و نهاد‌های اجتماعی است. حمایت بیشتر و جامع‌تر می‌تواند امید به فرزندآوری و آرامش روانی را در این خانواده‌ها افزایش دهد.